شوک انتخاباتی /پرونده ایمیل‌های هیلاری ممکن است به پیروزی دونالد ترامپ منجر شود
ابراهیم متقی//
موضوع انتقال پیام‌های بوروکراتیک از طریق سرورهای شخصی هیلاری کلینتون در دوران فعالیت‌های اجرایی را می‌توان بخشی از شوک انتخاباتی نوامبر 2016 دانست. رئیس اف.بی.آی در 28 اکتبر 2016 عبارت‌هایی را به‌کار گرفت که نشان می‌دهد ابهامات امنیتی و تخلفات اداری در فعالیت اجرایی و بوروکراتیک هیلاری کلینتون در دوران تصدی وزارت امورخارجه آمریکا وجود داشته است. گروه‌های مختلفی در آمریکا نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند.
شاید بتوان اصلی‌ترین واکنش را از سوی جان‌کری در 30 اکتبر مشاهده کرد. کری به این موضوع اشاره داشت که اف.بی.آی نمی‌بایست اطلاعات جدیدی را در 12 روز به انتخابات منتشر کند. کری اعلام کرد که به‌دلیل مسئولیت اجرایی نمی‌تواند درباره وضعیت ایجادشده توضیحات بیشتری بدهد. در عین حال کری تلاش داشت تا نشان دهد که جلوه‌هایی از ابهام در رفتار بوروکراتیک اف.بی.آی وجود دارد. اگرچه واقعیت آن است که در ساختار سیاسی آمریکا هیچ یک از کارگزاران اجرایی نمی‌تواند نسبت به نهادهای امنیتی انتقاد علنی به‌عمل آورد. هر موضوع راهبردی می‌بایست در فضای بوروکراتیک پیگیری شود.
هم اکنون چند روز به سه‌شنبه 8 نوامبر 2016 یعنی زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و انتخابات کنگره آمریکا باقی نمانده است. به همان‌گونه‌ای که موضوع کاخ‌سفید از اهمیت ویژه‌ای برای ساختار بوروکراتیک و جامعه آمریکا برخوردار است، می‌توان به این موضوع اشاره داشت که نتایج کنگره نیز می‌تواند در روندهای سیاستگذاری امنیتی و راهبردی آمریکا در دوران آینده تاثیرگذار باشد. واقعیت آن است که اگر به‌دلیل شوک انتخاباتی اف.بی.آی زمینه برای پیروزی ترامپ به‌وجود آید، در آن شرایط کنگره از اهمیت بیشتری برای حزب دموکرات برخوردار می‌شود.
1. تاثیر شوک انتخاباتی اف.بی.آی بر اعتبار اجتماعی ترامپ و هیلاری کلینتون
رویکرد و اطلاعات اف.بی.آی، جامعه آمریکا را با ابهام روبه‌رو کرد. در دوران گذشته، دونالد ترامپ به این موضوع اشاره داشت که هیلاری دارای پرونده امنیتی است. به همان‌گونه‌ای که در مناظره‌های انتخاباتی هیلاری کلینتون تلاش داشت تا ترامپ را به‌عنوان فردی فاقد اخلاق ریاست‌جمهوری معرفی نماید، ترامپ نیز درصدد بود تا نشان دهد که از اطلاعات موثقی درباره فعالیت‌های هیلاری کلینتون در دوران تصدی وزارت امورخارجه برخوردار است که می‌تواند در افکار عمومی جامعه آمریکا تاثیرگذار باشد.
قبل از اینکه گزارش اف.بی.آی منتشر شود، تمامی نظرسنجی‌ها نشان می‌داد که هیلاری کلینتون در وضعیت موفقیت خیره‌کننده قرار دارد. نظرسنجی 26 اکتبر 2016 بیانگر آن است که هیلاری کلینتون 48درصد آرای انتخاباتی را به خود اختصاص خواهد داد. اگرچه چنین میزانی از حمایت اجتماعی به‌مفهوم پیروزی انتخاباتی هیلاری محسوب می‌شود، اما هم‌اکنون پرسش‌های زیادی درباره احتمالات و قطعیت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا وجود دارد.
واقعیت‌های انتخاباتی آمریکا نشان می‌دهد که هیلاری کلینتون نه‌تنها در کمپین‌های انتخاباتی بلکه در مناظره‌های سه‌گانه‌ای که با دونالد ترامپ داشته به نتایج موثرتری در افکار عمومی آمریکا نایل شده است. نتیجه مناظره‌های انتخاباتی، قطعیت بیشتری را برای هیلاری کلینتون به‌وجود آورد. هیلاری کلینتون در سه دوره مناظره انتخاباتی توانست موقعیت مطلوب‌تری برای خود ایجاد کند. در این فرآیند، هیلاری از الگوی ایجاد فضا برای کنش تهاجمی دونالد ترامپ استفاده کرد.
بسیاری از مفاهیم به‌کارگرفته شده ترامپ، موقعیت ساختاری و اجتماعی وی را در فرآیند رقابت انتخاباتی کاهش داده بود. در این فرآیند، هیلاری کلینتون از اعتمادبه‌نفس بیشتری برخوردار بوده و تلاش داشت تا در برابر ادبیات تهاجمی و انتقادی دونالد ترامپ از تاکتیک صبر، حوصله و لبخند بهره‌گیری نماید. الگوی رفتاری هیلاری کلینتون قبل از شوک اف.بی.آی نتایج مطلوبی برای حزب دموکرات و هیلاری ایجاد کرده بود. اعتمادبه‌نفس را می‌توان اصلی‌ترین نشانه موفقیت هیلاری کلینتون دانست.هرگاه ادبیات ترامپ تهاجمی‌تر می‌شد، لبخندهای هیلاری نیز عینیت بیشتری پیدا می‌کرد. محور اصلی اولین مناظره انتخاباتی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ مربوط به انتقاد از الگوهای رفتاری و ویژگی‌های شخصیتی طرف مقابل بوده است. هر موضوع بوروکراتیک و سیاسی می‌تواند بر روندهای رقابت انتخاباتی اثرگذار باشد. گزارش
اف.بی.آی را می‌توان در زمره عواملی دانست که منجر به کاهش اعتبار هیلاری کلینتون در فضای اجتماعی آمریکا شده است. در این فرآیند، قدرت و کارآمدی هیلاری کلینتون نزد جامعه آمریکا کاهش پیدا کرد. قدرت‌سازی یکی از نشانه‌های اصلی در فرآیند رقابت‌های انتخاباتی محسوب می‌شود. هر کاندیدایی که نشان دهد از قدرت، کارآمدی و اثربخشی بیشتری برخوردار است، نتیجه بهتری در افکار عمومی آمریکا به‌دست می‌آورد. از آنجایی که ایران، روسیه و چین در زمره چالش‌های اصلی آمریکا محسوب می‌شوند، بخشی از مناظره‌های انتخاباتی کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا در سه دوره مربوط به چگونگی الگوی رفتاری آنان در شرایط بحرانی و سازوکارهای مدیریت بحران بوده است.
بهره‌گیری از سرورهای شخصی مبتنی بر نشانه‌هایی از عمل مجرمانه و اراده مجرمانه محسوب می‌شود. هیلاری کلینتون نمی‌بایست از چنین سرورهایی برای انتقال پیام بوروکراتیک استفاده می‌کرد. لازم به توضیح است که شخصیت هیلاری کلینتون با نشانه‌هایی از اقدامات پنهانی، قدرت‌طلبی و تحرک پیوند یافته است. چنین فرآیندی نمی‌تواند دور از چشم گروه‌های رقیب در روند رقابت‌های انتخاباتی قرار بگیرد. رقابت‌های درونی جهان غرب را می‌توان در فضای انتخاب‌های سیاسی مشاهده کرد. اگرچه جهان غرب یکپارچه به‌نظر می‌رسد، اما تفاوت‌های ادراکی زیادی در درون آن مشاهده می‌شود.
2. هیلاری کلینتون و ترامپ در شرایط قبل از انتشار گزارش اف.بی.آی
گزارش اف.بی.آی نقطه‌عطف رقابت‌های انتخاباتی آمریکا محسوب می‌شود. این گزارش همان‌گونه که کمپین جمهوریخواهان را غرق شادی کرد، نشانه‌هایی از یأس را در کمپین دموکرات‌ها ایجاد کرد؛ هر چند که هیلاری کلینتون درصدد است تا نشان دهد از اعتماد به‌نفس قابل توجهی برخوردار است. رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 با نشانه‌هایی از «شوک و بهت» همراه بوده است. علت اصلی شکل‌گیری چنین فرآیند و نشانه‌هایی را می‌توان انعکاس نقش‌آفرینی دونالد ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی حزب جمهوریخواه دانست. ترامپ از ادبیات و مفاهیمی بهره گرفت که طیف قابل توجهی از نخبگان سیاسی و گروه‌های اجتماعی آمریکا را رنجیده‌خاطر کرد.
اف.بی.آی توانست موقعیت ترامپ را در قالب شوک بوروکراتیک ارتقا دهد. از روز 28 اکتبر زمینه برای ارتقاء موقعیت ترامپ در نظرسنجی‌ها به‌وجود آمد. هر‌چند در بخشی از ایالت‌های آمریکا، رای‌گیری از 20 اکتبر آغاز شده و آثار خود را در فضای انتخاباتی آمریکا براساس شرایط قبل از شوک اف.بی.آی به‌جا می‌گذارد. اما این آرا نمی‌تواند در سرنوشت انتخابات نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. به‌رغم مفاهیم و ادبیاتی که دونالد ترامپ به‌کار گرفته، نامبرده هنوز از امید زیادی برای پیروزی در رقابت‌های انتخاباتی برخوردار است.
گزارش اف.بی.آی تمامی ابهامات گذشته در مورد ترامپ را پایان داد. هم‌اکنون تمامی ذهنیت‌ها متوجه هیلاری کلینتون است. انتشار فایل صوتی دونالد ترامپ و شکایت برخی از زنان به‌دلیل آزار جنسی تاکنون نتوانسته تاثیر قابل‌توجهی بر روند رقابت‌های انتخاباتی آمریکا به‌جا گذارد. اگرچه فاصله هیلاری کلینتون در روند نظرسنجی‌های انتخاباتی افزایش یافته، اما چنین موضوعی نمی‌تواند به‌معنای قطعی‌شدن نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا محسوب شود.
بسیاری از گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که ادبیات پوپولیستی دونالدترامپ با موج‌های
اف.بی.آی پیوند یافته و زمینه حمایت ساختاری از ترامپ را نیز به‌وجود آورده است. علت آن را می‌توان در ظهور نشانه‌هایی از بنیادگرایی و پوپولیسم در فضای اجتماعی آمریکا دانست. دونالد ترامپ از مفاهیم و ادبیاتی بهره می‌گیرد که لایه‌های حاشیه‌ای و نیروهای اجتماعی پیرامونی را می‌تواند تحت‌تاثیر قرار دهد. گزارش
اف.بی.آی و ادبیات ترامپ نشان می‌دهد که ساختار اجتماعی و سیاسی آمریکا با نشانه‌هایی از «آنومی» روبه‌رو شده است. آنومی یا نا‌هنجاری در شرایطی ظهور می‌یابد که ساختار اجتماعی، اعتماد عمومی خود را به نخبگان و نهادهای سیاسی از دست بدهد.
شوک اف.بی.آی ماهیت ساختاری داشته و هیلاری کلینتون نمی‌تواند خود را دور از فضای اجتماعی و ساختاری ناشی از انتشار گزارش اف.بی.آی قرار دهد. شکل‌گیری این شوک اجتماعی را می‌توان بهمنزله کاهش سرمایه اجتماعی در روند مشارکت و کنش‌های انتخاباتی در آمریکا دانست.
نظریه‌پردازانی همانند فوکویاما بر این اعتقاد هستند که سرمایه اجتماعی را می‌توان مجموعه‌ای از ارزش‌ها یا هنجارهای غیررسمی مشترک میان گروهی از افراد دانست که با یکدیگر همکاری می‌کنند.
چنین وضعیتی به‌مفهوم آن است که ساختار انتخاباتی و نظام اجتماعی آمریکا با نشانه‌هایی از بحران روبه‌رو شده است. به‌طور کلی می‌توان به این موضوع اشاره داشت که رفتار انتخاباتی و مشارکت را می‌توان انعکاس اعتماد جامعه به نهادها، ساختار، نخبگان و فرآیندهای کنش انتخاباتی در هر کشوری دانست. هم‌اکنون بخش قابل‌توجهی از شهروندان آمریکایی نگرش مثبت و سازنده‌ای نسبت به انتخاب کاندیدای مطرح‌شده از سوی احزاب سیاسی مسلط در آمریکا ندارند. برخلاف دوره‌های گذشته، بسیاری از نخبگان حزب جمهوریخواه نه‌تنها هیچ‌گونه تمایلی برای مشارکت در کمپین انتخاباتی کاندیدای حزب نشان نمی‌دهند، بلکه در برخی از مواقع از رای دادن به چنین کاندیدایی تبری می‌جویند.
ادبیات سیاسی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را می‌توان انعکاس فضای ادراکی و ساختاری جامعه دانست. نظام اجتماعی آمریکا در وضعیت بی‌اعتمادی نسبت به ساختار، کارگزاران و الگوی مدیریت اجتماعی قرار دارد. ادبیات سیاسی به‌کار گرفته شده از سوی گروه‌های رقیب منجر به اعتراض برخی از نظریه‌پردازان همانند فوکویاما و استفان‌والت گردیده است. والت در نشریه «فارن پالیسی» به تبیین فضای ادراکی جامعه آمریکا در فرآیند رقابت‌های انتخاباتی پرداخته و به این جمع‌بندی رسیده که هیچ یک از کاندیداها صلاحیت حضور و نقش‌آفرینی در روز انتخابات در 8 نوامبر 2016 را ندارند. گزارش اف.بی.آی نشان می‌دهد که رویکرد نظریه‌پردازانی همانند والت با واقعیت‌های ساختاری آمریکا پیوند بیشتری پیدا کرده است.
3. آینده رقابت‌های انتخاباتی بعد از شوک اف.بی.آی
اگرچه شوک آمریکا تاثیر خود را در نظرسنجی‌های آمریکا به‌جا گذاشته، اما کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بدون وقفه تلاش می‌کنند تا بر شرایط جدید غلبه نمایند. واقعیت آن است که شوک اف.بی.آی زمینه‌های لازم برای گسترش بحران اعتماد در ساختار سیاسی آمریکا را به‌وجود آورد. رقابت‌های انتخاباتی و ادبیات ترامپ، به‌گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر زمینه‌های لازم برای شکل‌گیری «بحران اعتماد» را فراهم می‌سازد. در فضای بحران اعتماد هر نیروی اجتماعی تلاش می‌کند تا از سازوکارهای افراطی یا انفعالی استفاده کند. تحلیل انتخاباتی بیش از آنکه مبتنی بر نشانه‌هایی مبتنی بر فرهنگ سیاسی، ساختار سیاسی و انتظارات گروه‌های اجتماعی باشد، معطوف به آن است که جامعه و نخبگان در وضعیت بحران و تضاد فراساختاری قرار گرفته‌اند. شوک اف.بی.آی چنین واقعیتی را برجسته‌تر از هر زمان دیگری کرده است.
گزارش اف.بی.آی نشان می‌دهد که نظام سیاسی و اجتماعی آمریکا در روند پوست‌اندازی ساختاری است. بسیاری از نشانه‌های فرهنگ سیاسی و ارزش‌های بنیادین آمریکا تحت تاثیر مفاهیم پوپولیستی قرار گرفته است. شرایط اجتماعی مبتنی بر پوپولیسم و بی‌اعتمادی اجتماعی نسبت به نخبگان با گزارش اف.بی.آی پیوند یافته است.
گزارش اف.بی.آی به‌همراه اتهام‌های متعدد و متقابل کاندیدای احزاب رقیب در ساختار سیاسی آمریکا، بحران اعتماد و مشروعیت را افزایش خواهد داد. علت اصلی آن را می‌توان در ادبیات و مفاهیمی دانست که ترامپ در مقابله با کاندیدای رقیب به‌کار می‌گیرد.
گزارش اف.بی.آی همچنین ممکن است بر میزان مشارکت انتخاباتی شهروندان آمریکایی نیز تاثیر به‌جا گذارد. چنین وضعیتی مطلوبیت بیشتری را برای پیروزی ترامپ به‌وجود می‌آورد. مشارکت انتخاباتی در هر کشوری، زمینه‌های لازم برای انعکاس برخی از نشانه‌ها و نمادهای اجتماعی را به‌وجود می‌آورد. به هر میزان که این نشانه‌ها با فرهنگ سیاسی و الگوی کنش ساختاری یک کشور پیوند بیشتری داشته باشد، انتخابات ماهیت هنجاری‌تر خواهد داشت. انتشار گزارش اف.بی.آی از سوی گروه‌های رقیب را می‌توان به‌عنوان واکنشی در برابر تحرک فراگیر هیلاری کلینتون و حزب دموکرات برای متهم‌سازی دونالد ترامپ به‌عنوان نماد اصلی رقابت‌های انتخاباتی دانست.
واقعیت‌های انتخاباتی نشان می‌دهد که ترامپ و هیلاری کلینتون تحت تاثیر فضای اجتماعی و ساختاری جدیدی قرار می‌گیرند. شاید بتوان وضعیت موجود را پایان فضایی دانست که «سی‌رایت میلز» از آن به‌عنوان «نخبگان قدرت» یاد کرد؛ نخبگانی که دارای ادبیات، انسجام، ساختار درونی همبسته و الگوهای رفتاری راهبردی هستند. به همین دلیل است که ادبیات و روند رقابت‌های انتخاباتی به‌ویژه مناظره‌های شکل‌گرفته را می‌توان بهمنزله پایان نخبه‌گرایی سازمان‌یافته در ساختار سیاسی آمریکا دانست.
نتیجه‌گیری
گزارش اف.بی.آی، روند جامعه‌پذیری جامعه سیاسی آمریکا را با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد. اگرچه در ایالات‌متحده هنجارهای اجتماعی قوی و نشانه‌هایی از جامعه‌پذیری سیاسی مشاهده می‌شود، اما در فضای موجود هنجارهای اجتماعی نمی‌تواند زمینه‌های لازم برای اعتماد به احزاب، نهادها و فرآیندهای انتخاباتی را به‌وجود آورد. جامعه و ساختار باید در ابتدا به نخبگان باور داشته باشد، آن‌گاه به آنان اعتماد پیدا کرده و در روند مشارکت انتخاباتی قرار می‌گیرند. هم‌اکنون هیچ‌گونه اعتماد بنیادین در افکار عمومی آمریکا نسبت به هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ وجود ندارد. آنان صرفا در فضای موج‌های انتخاباتی می‌توانند موقعیت خود را ارتقا دهند.
رسانه‌های آمریکایی بعد از گزارش اف.بی.آی موقعیت بیشتری برای پیگیری موضوع پیدا کرده‌اند. هم‌اکنون تمامی نخبگان نهادهای سیاسی آمریکا با این ابهام روبه‌رو هستند که گزارش نهایی اف.بی.آی چه خواهد بود.
واقعیت آن است که ترامپ به‌عنوان چهره مبهم و پدیده انتخاباتی این دوره از رقابت‌های ریاست‌جمهوری محسوب می‌شود. هیچ کس فکر نمی‌کرد که ترامپ بتواند موقعیت خود را در کنوانسیون‌های حزب جمهوریخواه ارتقا دهد. همان‌گونه که اواسط اکتبر هیچ نشانه‌ای از پیروزی ترامپ وجود نداشت، در اوایل نوامبر 2016 بسیاری از نشانه‌ها تغییر یافته است. هر چند که هنوز هیلاری کلینتون امید دارد تا بتواند زمینه‌های عبور از گزارش اف.بی.آی را پیدا کند.
دیدگاه تان را بنویسید