ماموریت ناکام/ انصارالله معادلات رادر یمن تغییر داد
احمد معنوی در مثلث نوشت:
با وجود سپری‌شدن هزار روز از آغاز عملیات «توفان قاطعیت» علیه یمن به بهانه بازگشت مشروعیت، اکنون به نظر می‌رسد نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از هر زمانی قدرتمندتر هستند و گزینه‌های بیشتری در اختیار دارند. این موضوعی است که سبب خواهد شد رهبران ائتلاف به بازنگری در ماموریت ائتلاف حمله به یمن بپردازند. آنان سرگرم ارزیابی این موضوع هستند که آیا گزینه‌های نظامی این ائتلاف پس از این سودمند خواهد بود؟ چراکه ائتلاف حمله به یمن پس از قدرت‌یابی موشکی یمن، نقش‌آفرینی گروه مردمی انصارالله در عرصه‌های مختلف یمن را در کانون
توجه قرار دادند.
از سویی شاخص‌ها نشان می‌دهد که ائتلاف ضدیمنی به سردمداری عربستان، طی سه سال گذشته نتوانسته به کمترین اهداف خود دست یابد. در عرصه نظامی این ائتلاف تنها توانست یمن را ویران و مردم این کشور را با خاک و خون یکسان و با گسترش محاصره و بیماری، مردم یمن را با درد و رنج روبه‌رو سازد. در عرصه سیاسی نیز ائتلاف حمله به یمن نتوانست در این کشور پایگاه سیاسی به دست آورد و در عرصه سیاسی آن تغییری ایجاد کند. همچنین منافع احزاب یمنی که از ائتلاف حمله به یمن حمایت می‌کنند، اکنون با یکدیگر در تعارض است. به‌طور کلی نشانه‌های شکست ائتلاف حمله به یمن را می‌توان در تحرکات سیاسی ریاض و ابوظبی مشاهده کرد. عربستان و امارات برای ائتلاف‌سازی با دشمنان یکدیگر تلاش می‌کنند؛ این موضوعی است که نشان‌دهنده گرفتاری آنها در باتلاق یمن است.
همچنین بازی ائتلاف حمله به یمن با برگ حزب‌الاصلاح نیز نشان می‌دهد ادامه راهبرد امارات و عربستان برای شرط‌بندی روی هواداران علی عبدالله صالح در حزب کنگره مردمی با شکست روبه‌رو شده است. ضمن اینکه نقطه عطف تازه‌ای در روند جنگ یمن به وجود آمده است، به‌صورتی که اگر صنعا توسط ائتلاف مورد حمله قرار گیرد نیروهای یمن، ریاض و ابوظبی را هدف قرار خواهند داد. این معادله‌ای است که «عبدالملک الحوثی» رهبر گروه مردمی انصارالله آن را بیان کرده است. این معادله یمن نشان می‌دهد گزینه‌های عربستان در یمن اندک است و ادامه جنگ بیهوده است و هیچ نتیجه راهبردی به‌دنبال نخواهد داشت. عربستان که گمان کرده بود این جنگ امنیت ملی این کشور را حفظ خواهد کرد اکنون با شلیک موشک‌های یمن دریافته است که امنیت ملی این کشور بیش از هر زمان دیگری با خطر روبه‌رو
شده است.
برخی تحلیلگران حمله‌های موشکی انصارالله به ابوظبی و ریاض، کشته‌شدن صالح و افزایش فشارهای بین‌المللی را موجب تضعیف و تعدیل موضع عربستان در مذاکرات احتمالی در کویت می‌دانند. از دید تحلیلگران، تحولات میدانی یمن، جنگ عربستان در یمن را فرسایشی کرده است. ریاض در شرایط کنونی و پس از کشته شدن علی عبدالله صالح با بحران واقعی روبه‌رو است. این کشور دیگر برگ برنده‌ای برای بازی ندارد. همه برگ برنده‌های آن در جنگ طولانی علیه یمن از بین رفته است. ضمن اینکه عربستان پس از نزدیک به سه سال تجاوز نظامی، نه‌تنها به اهداف از پیش تعیین شده خود در یمن دست نیافته، بلکه رویارویی با نیروهای انصارالله به خاک سعودی هم کشیده شده است. این مساله امنیت شهرهای عربستان را هم به خطر انداخته است. تغییر معادلات میدانی بحران یمن علیه عربستان سعودی، احتمال از سرگیری مذاکرات صلح کویت و تقویت اراده سعودی‌ها برای حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران یمن را افزایش داده است.
ضلع دیگر این ائتلاف یعنی امارات متحده نیز ظاهرا از شرایط پیش آمده راضی نیست. دلیل نارضایتی امارات از جنگ یمن آمار بالای تلفات این کشور است؛ جنگی که تاکنون به کشته شدن بیش از ۱۲ هزار یمنی منجر شده است. برخی منابع در کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس اعلام کرده‌اند که این روزها روابط عربستان و امارات دچار نوعی گسست شده است و این احتمال وجود دارد که این روابط در آینده به رودر‌رویی منجر شود. در نگاهی کلان‌تر باید گفت اختلافات بین عربستان و امارات درخصوص چند پرونده از جمله جنگ یمن، روابط با گروه اخوان‌المسلمین و نزدیکی رو به افزایش و قابل ملاحظه روابط عربستان با ترکیه است. امارات از نزدیکی پرشتاب روابط عربستان و ترکیه احساس نگرانی می‌کند. سفر بن علی یلدریم، نخست‌وزیر ترکیه به عربستان بیانگر این نزدیکی پرشتاب روابط بین ریاض و آنکارا است.
نکته قابل توجه این است که نزدیکی روابط ترکیه و عربستان زمانی صورت می‌گیرد که روابط ترکیه و امارات در اوج تنش قرار دارد. تنش در روابط دو کشور بعد از حمله شدید رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به عبدالله بن زاید، وزیر خارجه امارات به خاطر مطلب تو‌ئیتری وی، به اوج رسید. اردوغان دو پیام به عربستان و امارات در جریان سفر دوره‌ای خود به چند کشور نظیر سودان، چاد و تونس ارسال کرد. اردوغان در این سفر توافقنامه‌های نظامی، امنیتی و اقتصادی امضا کرد که بارزترین آنها، توافقنامه با سودان برای ایجاد یک پایگاه نظامی در جزیره سواکن در مقابل سواحل یمن و عربستان در دریای سرخ بود. این امر خشم مسئولان مصری را به همراه داشت. پیام اردوغان به عربستان در حمله شدید او به بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه بود. این پیام همزمان با آغاز سفر یلدریم به ریاض بود. اما دومین پیام به‌طور همزمان به مصر و امارات بود. این پیام همان تحکیم نفوذ نظامی ترکیه در سودان و ایجاد پایگاهی نظامی از سوی ترکیه در جزیره سواکن سودان و اعزام یک سری دیگر از نیروهای ترکیه به قطر بود. انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه امارات در مطلب تو‌ئیتری خود، نگرانی کشورش را از نزدیکی روابط عربستان و ترکیه ابراز داشت. او نوشت: «کشورهای عربی به تقویت محور عربی و ستون ریاض و قاهره نیاز دارند.» سخنان قرقاش، این تئوری را تایید می‌کند که اختلافات در سیاست خارجی امارات و عربستان به نوع رویکرد طائفه‌ای عربستان باز می‌گردد زیرا ریاض ائتلاف‌های خود را براساس اصول طائفه‌ای خصوصا در یمن پایه‌ریزی می‌کند. نشانه‌ها و علائم بازگشت ائتلاف ترکیه و عربستان این روزها رو به افزایش است. این ائتلاف ممکن است در هفته‌های آینده تعمیق بخشیده شود و خود را به نوعی به‌طور مشخص در اوضاع سوریه نشان دهد. اخبار درز کرده از درون امارات حاکی است که یک جناح در حکومت امارات در راستای کاهش شدت ائتلاف با عربستان و جست‌وجو برای یافتن راهکاری به منظور خروج از جنگ یمن و تقویت محور امارات و مصر در برابر نزدیکی روابط عربستان و ترکیه فشار می‌آورد. برخی منابع در حوزه خلیج فارس تاکید می‌کنند که این محور، درحال رشد و قدرت‌گیری سریع به زیان روابط ائتلافی بین عربستان و امارات است.
روابط سیاسی عربستان سعودی و مصر از اعضای دیگر ائتلاف نیز پس از اینکه قاهره در مساله سوریه با ریاض همسو نشد، به سمت تیرگی گرا‌یید. عربستان سعودی رای مثبت مصر به قطعنامه روسیه در شورای امنیت سازمان ملل (10 اکتبر 2016) مبنی بر کمک‌رسانی به مناطق تحت محاصره در سوریه را برنتابید و به آن واکنش منفی نشان داد. این اقدام مصر، در روابط ریاض با قاهره تاثیرگذار بود. همراه نشدن مصر با عربستان سعودی در جنگ مستقیم در یمن نیز از دیگر موارد اختلافی دو کشور است. در نهایت شایان ذکر است که شدت جنایات عربستان در یمن باعث شده تا نهادها‌ی بین‌المللی پس از مدت‌ها سکوت مجبور به فشار بر عربستان شوند و در جهان عرب نیز محمد بن سلمان به‌عنوان عامل کشتار مردم یمن معرفی شود. بنابراین شکست در یمن باعث شده است تا عربستان بخش قابل توجهی از اعتبار منطقه‌ای خود را از دست بدهد و این احتمال وجود دارد که با بروز اختلافات در اعضای ائتلاف و خروج آنها از حمایت عربستان در جنگ یمن و همچنین فشار بین‌المللی، عربستان بازی را به نیروهای یمنی واگذار کند.
دیدگاه تان را بنویسید