مرد اتفاقات غیرمنتظره/ ترامپ کدام وعده‌هایش را عملیاتی کرد؟
چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا حدود ۱۴ ماه از دوره فعالیت خود را پشت سر گذاشته است؛ دوره‌ای که با تصمیم‌های عجولانه، اظهارنظرهای بدون پشتوانه و موضع‌گیری‌های هیجانی زیادی همراه بوده و هست و بر‌اساس نظرسنجی‌ها، ترامپ را به غیرمحبوب‌ترین رئیس‌جمهوری ایالات متحده تبدیل کرده است.
مثلث: بر‌اساس تحقیقاتی که توسط دانشگاه «بویس» انجام شده است، ترامپ با پشت سر گذاشتن «جیمز بیوکنن» پانزدهمین رئیس‌جمهوری این کشور و همچنین «ویلیام هنری هریسون» نهمین رئیس‌جمهوری آمریکا، کمترین میزان محبوبیت یک رئیس‌جمهوری در طول تاریخ این کشور را به خود اختصاص داده است. ۶۶ درصد از مشارکت‌کنندگان در نظرسنجی بر این باور هستند که ترامپ موجب تقسیم‌شدن آمریکا و نه وحدت در این کشور شده است.
ترامپ همواره مرد اتفاقات غیرمنتظره بوده است. از زمانی که ۱۶ کاندیدای جمهوریخواه را در جریان رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۱۶ شکست داد تا زمانی که در میان حیرت و ناباوری بر هیلاری کلینتون کارکشته غلبه کرد، کمتر کسی می‌توانست آنچه را اتفاق افتاده است، پیش‌بینی کند. در حالی که برخی تحلیلگران معتقدند که ترامپ از جمله معدود سیاستمدارانی است که به وعده‌های انتخاباتی خود عمل کرده و تصمیم‌هایی را که در زمان کاندیداتوری اعلام کرده بود – هرچند غیرمنطقی و عجیب - اجرایی کرده است. عده دیگر بر این باورند که ترامپ در بسیاری از حوزه‌ها چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای داشته است. به‌عنوان مثال وی زمانی که کاندیدای جمهوریخواهان بود، عربستان سعودی را هدف انتقادهای تند خود قرار می‌داد و این کشور را به حمایت از تروریسم متهم می‌کرد اما بعد از پیروزی در انتخابات، اولین سفر خارجی خود را به عربستان انجام داد و بین تشریفات فراوان قرار‌داد‌های چند صد‌میلیارد دلاری با سعودی‌ها امضا کرد که نشان‌دهنده عدول وی از شعارهای انتخاباتی‌اش است.
در ادامه به برخی تصمیم‌گیری‌های جنجالی ترامپ اشاره می‌شود:
خروج از پیمان آب و هوایی پاریس: بیش از ۵۰ معاهده، قرارداد و توافق برای حفاظت از محیط‌زیست توسط ترامپ لغو یا روند آن متوقف شد که یکی از آنها توافق آب و هوایی پاریس بود. ترامپ در تاریخ اول ژوئن ۲۰۱۷ میلادی اعلام کرد که آمریکا هرگونه مشارکت در پیمان آب و هوایی ۲۰۱۵ پاریس را لغو می‌کند. او اعلام کرد که این پیمان آب و هوایی، اقتصاد آمریکا را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و زیانی دائمی را متوجه این کشور خواهد کرد. او در زمان رقابت‌های انتخاباتی نیز وعده داده بود که آمریکا را از این پیمان خارج خواهد کرد، چرا که این اقدام به تجارت آمریکا و کارگران این کشور کمک خواهد کرد. او تاکید کرده است که خروج از پیمان آب و هوایی پاریس در چارچوب سیاست «اول آمریکا» صورت می‌گیرد. برخی معتقدند که ترامپ با این اقدام، آمریکا را در سطح جهان منزوی کرده است؛ چراکه تقریبا تمام کشورهای جهان پایبندی خود به آن توافق را اعلام کرده‌اند و ترامپ با این تصمیم، آمریکا را در برابر جهان قرار داده است.
خروج از سازمان یونسکو: دولت ترامپ ماه اکتبر گذشته اعلام کرد که تصمیم دارد از سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) خارج شود. وزارت‌خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور تمایل خود را برای تعامل با یونسکو به‌عنوان یک کشور ناظر غیرعضو به منظور سهیم کردن نظرات، چشم‌انداز و تخصص آمریکا در بعضی موضوع‌های مهم این سازمان از جمله محافظت از میراث جهانی، حمایت از آزادی بیان و ارتقای همکاری علمی و آموزشی به مدیرکل (یونسکو) اعلام کرده است. دولت ترامپ دلیل این تصمیم خود را نگرانی از افزایش بازداشت‌ها در یونسکو، نیاز به اصلاحات اساسی در این سازمان و ادامه تبعیض ضد اسرائیلی در یونسکو عنوان کرده است. شاید بتوان اصلی‌ترین دلیل این تصمیم را شخصیت تاجر ترامپ و نگرانی از واکنش لابی‌های یهودی دانست.
افزایش بودجه نظامی: دونالد ترامپ در مراسمی که با حضور فرماندهان ارشد نظامی برگزار شد، لایحه بودجه نظامی ۷۰۰ میلیارد دلاری آمریکا را امضا کرد. وی این لایحه را تاریخی خوانده و هدف از افزایش بودجه نظامی را ترمیم ارتش آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین ارتش جهان خواند. دونالد ترامپ تاکید کرده است که این لایحه می‌تواند به آمریکا کمک کند تا قدرت نظامی خود را تقویت کرده و ابزار و تسلیحات مورد نیاز ارتش را مدرنیزه کند. او همچنین گفته است که این قانون، آمادگی ما را تقویت خواهد کرد و نیروهای نظامی ما را مدرنیزه خواهد کرد و ابزارهای مورد نیاز نیروهای ما را برای جنگ و پیروزی فراهم خواهد آورد. شاید این تصمیم را نیز بتوان در چارچوب سیاست «اول آمریکا»ی ترامپ دانست.
به رسمیت شناختن قدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل: دونالد ترامپ در تاریخ ششم دسامبر گذشته، اعلام کرد که کشورش بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد. او در این باره گفت که از وزارت‌خارجه آمریکا خواسته‌ام برای اجرای قانونی که ۲۰ سال اجرا نشده است، به سرعت برنامه انتقال سفارت‌مان به بیت‌المقدس را آغاز کند. ایالات‌متحده از تشکیل دو کشور در فلسطین در صورت موافقت دو طرف حمایت می‌کند. وی همچنین به‌طور رسمی فرمان انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس را امضا کرد. ترامپ در عین حال، قانون انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس (مصوب ۱۹۹۵) را به مدت ۶ ماه دیگر تعلیق کرد و قرار است تعلیق این قانون تا زمان ساخته شدن سفارت جدید آمریکا در بیت‌المقدس ادامه داشته باشد. برخی منابع به نقل از نزدیکان ترامپ اعلام کرده‌اند که وی همواره تمایل دارد در کانون توجه باشد تا جایی که برخی مواقع از رسانه‌ها به دلیل عدم پوشش اقدام‌های «مثبت» خود به‌شدت انتقاد کرده است. اتخاذ این تصمیم جنجالی و اعلام اینکه از راه‌حل تشکیل دو کشور مستقل حمایت می‌کند، را می‌توان به همین خصوصیت اخلاقی وی نسبت داد؛ هرچند تعهد او به اسرائیل و تلاش برای خشنود کردن مقام‌های تل‌آویو را نمی‌توان در این تصمیم‌گیری نادیده گرفت.
اصلاحات جدید در سیاست‌های مهاجرتی: ترامپ نخستین بار در تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷، در حالی که تنها هشت روز از زمان ورود وی به کاخ سفید می‌گذشت، یک دستور اجرایی امضا کرد که ورود اتباع هفت کشور عمدتا مسلمان (ایران، سودان، سومالی، سوریه، یمن، لیبی و عراق) به خاک آمریکا را ممنوع می‌کرد. این فرمان، پس از اجرایی‌شدن، هرج و مرج و اعتراضات گسترده در فرودگاه‌های آمریکا و شهرهای این کشور را به‌دنبال داشت که باعث شد دادگاه فدرال ایالت واشنگتن و پس از آن دادگاه تجدید‌نظر شعبه نهم ایالات متحده آمریکا اجرای آن را متوقف کنند. ترامپ بعد از آن در تاریخ ۱۶ مارس این دستور اجرایی را لغو و نسخه اصلاح‌شده آن، موسوم به فرمان شماره ۱۳۷۸۰ را امضا کرد که در آن نام عراق حذف شده بود و بنابراین محدودیت‌ها اتباع شش کشور مسلمان دیگر را شامل می‌شد. اما چند قاضی آمریکا این فرمان ترامپ را نیز با صدور احکامی لغو کرد تا دولت ترامپ مجبور شود برای گرفتن تایید اجرای آن پرونده را به دیوان عالی آمریکا ارجاع دهد. سرانجام، دیوان عالی آمریکا روز ۲۶ژوئن اعلام کرد که بخش‌هایی از محدودیت‌های اعمال شده از سوی دادگاه‌های پایین‌تر علیه فرمان اجرایی ترامپ را برداشته است. این دادگاه در توضیح بیشتر اعلام کرد که فرمان مهاجرتی ترامپ، به استثنای آن دسته از اتباع ۶ کشور مسلمان که دارای «ارتباطات اصیل» با شخص یا نهادی در ایالت متحده هستند، برای سایر اتباع این کشورها و با رعایت مفاد فرمان اجرایی شماره ۱۳۷۸۰ قابل اجرا است. ریشه چنین رویکردی را می‌توان در سیاست‌های افراط‌گریانه و نژادپرستانه ترامپ در حوزه مذهب و ملیت دانست. این سیاست‌های نژادپرستانه تا جایی پررنگ شده است که وی در تاریخ ۱۲ ژانویه گذشته در اظهارنظری توهین‌آمیز، برخی کشورها را «چاه توالت» خطاب کرد. او در این‌باره گفت: «چرا آمریکا باید از کشورهایی نظیر هائیتی، السالوادور و کشورهای آفریقایی، مهاجر بپذیرد؟ برخی از این کشورها «کثافت‌خانه» (چاه توالت) هستند.» این اظهارنظر با موجی از واکنش‌های منفی بین‌المللی همراه بود.
تنش با کره‌شمالی: ترامپ در زمان رقابت‌های انتخاباتی و همچنین بعد از آغاز فعالیت خود به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا، تنش‌های فراوانی با کره‌شمالی و رهبر این کشور داشته و موجی از تهدیدها را متوجه پیونگ‌یانگ کرده است. ترامپ در یک سخنرانی در سازمان ملل متحد از لفظ «مرد موشکی» برای اشاره به رهبر کره‌شمالی استفاده کرد. ترامپ در همان سخنرانی گفت که ایالات متحده قادر است به کلی کره‌شمالی را نابود کند. رهبر کره‌شمالی در اولین روز سال نوی میلادی به ایالات متحده نسبت به قرار داشتن خاک این کشور در تیررس موشک‌های بالستیک کره‌شمالی و استفاده از توان هسته‌ای کشورش هشدار داد و گفت که تمام خاک ایالات متحده در تیررس سلاح‌های هسته‌ای ما قرار دارد و دکمه موشک هسته‌ای نیز همیشه روی میز کار من است. این تهدید نیست بلکه واقعیت است. ترامپ نیز در واکنش به این موضع‌گیری در پیامی توئیتری نوشت: «کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی به تازگی گفته است که دکمه (سلاح) هسته‌ای همیشه روی میز کارش است. می‌شود که کسی از داخل این رژیم تو‌خالی و گرسنه به او بگوید که من هم دکمه هسته‌ای دارم. اما (دکمه من) خیلی بزرگ‌تر و قوی‌تر از دکمه اوست و خوب هم کار می‌کند.»
این موج خط و نشان‌های هسته‌ای بین دو طرف همچنان ادامه دارد.
ترامپ و پرونده دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا: در حالی که بسیار از مسئولان آمریکایی، اعلام کرده‌اند که شواهد روشنی از دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا وجود دارد، ترامپ بارها با استدلال‌های مختلف، ارتباط با روسیه و دخالت این کشور در انتخابات آمریکا را رد کرده است. ترامپ همچنین گفته است که روسیه مخالف ریاست‌جمهوری وی است. او در پیامی توئیتری در این باره نوشت: «به عبارت دیگر روسیه در مبارزات انتخاباتی ۲۰۱۶ مخالف ریاست‌جمهوری من بود، چرا این‌گونه نباشد؛ من به‌دنبال ارتش قوی و قیمت پایین نفت هستم.» این پرونده شاهد فراز و نشیب‌های زیادی بود و حتی به حلقه نزدیک‌ترین افراد به ترامپ از جمله جرد کوشنر، داماد وی رسید. در همین حال، مشاور امنیت ملی ترامپ نیز اعلام کرده است که دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، قطعی و انکارناپذیر است.
تهدیدهای مکرر برجام: ترامپ از ادامه تایید پایبندی ایران به برجام خودداری کرد و قرارداد را برای بازنگری به کنگره فرستاد، ولی کنگره از انجام تغییراتی در برجام سر باز زد و آن را به رئیس‌جمهور برگرداند. در آغاز ماه ژانویه ترامپ مجبور به تایید مجدد برجام شد ولی سه ماه دیگر به کنگره و هم‌پیمانان اروپایی خود مهلت داده تا در آن بازنگری کنند. او اعلام کرده است که این آخرین فرصتی است که به برجام خواهد داد.
دیدگاه تان را بنویسید