اکنون که زمان به پایان ضرب‌الاجل هسته‌ای ترامپ نزدیک می‌شود، رسانه‌ها بیشتر این مساله را زیر ذره‌بین قرار داده‌اند که فرجام توافق هسته‌ای چه خواهد شد

عشق مفرط به «اولتیماتوم»/ترجمه مقاله‌ای از روزنامه‌ گاردین درباره توافق هسته‌ای
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

مثلث/مترجم: سعید سبحانی

فاصله اندکی تا فرا رسیدن ضرب‌الاجل زمانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا برای تصمیم‌گیری در خصوص توافق هسته‌ای با ایران باقی مانده است. ترامپ قبلا خطاب به تروییکای اروپایی و کنگره آمریکا اعلام کرده بود که در صورت عدم رفع آنچه وی نواقص برجام می‌خواند‌، از این توافق خارج خواهد شد. از سوی دیگر، انتصاب جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی و مایک پمپئو به عنوان وزیر امور خارجه دولت ترامپ، ‌نشانه‌ها و شواهد خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای را پررنگ‌تر ساخته است. روزنامه گاردین در تاریخ 11 فروردین ماه امسال، تحلیلی در این خصوص ارائه کرده ‌که از نظرتان می‌گذرد‌.

به نظر می‌رسد دونالد ترامپ به دادن اولتیماتوم و ایجاد بحران‌ها و تنش‌های ناشی از آن در نظام بین‌الملل علاقه وافری دارد. او در‌صدد است همه دنیا را در انتظار بیانیه‌ها و تصمیمات خود در قبال تحولات بین‌المللی نگاه دارد. با این حال به نظر می‌رسد هیچ یک از ضرب‌الاجل‌های زمانی ترامپ به اندازه ضرب‌الاجل 12 ماه می جدی نبوده است. در این تاریخ، او باید بار دیگر تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را به حالت تعلیق در‌بیاورد یا از توافق هسته‌ای میان ایران و اعضای 1+5 که در سال 2015 به امضا رسید خارج شود. با این حال ترامپ تهدید کرده ‌که این بار خودکارش را در جیب خود نگاه دارد و از آن برای امضای مجدد تعلیق تحریم‌ها استفاده نکند.

ترامپ بارها رویکرد خصمانه خود را در قبال توافق هسته‌ای با ایران آشکار ساخته است. او طی یک‌ماه گذشته،‌ دو انتصاب معنادار در دولت خود صورت داده است؛ ‌حضور پمپئو در مسند وزارت امور خارجه و جان بولتون در مسند مشاور امنیت ملی دولت آمریکا نشان می‌دهد که وی نسبت به تلاش‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای رغبتی نداشته است. جان بولتون به طورکلی یکی از مخالفان ‌«دیپلماسی چندجانبه‌» می‌باشد و بارها این موضع را در قبال برجام نیز اعلام کرده است. بولتون در ماه آگوست سال گذشته (‌سال 2017 میلادی) و در حالی که جان کلی، رئیس کارکنان کاخ سفید سعی داشت او را از نفوذ در ساختار اجرایی دولت ترامپ دور نگاه دارد، در مطلبی نوشت که ایالات متحده آمریکا باید خود را از این توافق (‌برجام‌)‌خلاص کند. اما هم‌اکنون که بولتون به عنوان  مشاور امنیت ملی دولت ترامپ انتخاب شده است، می‌تواند صداهای مخالف در خصوص خروج از برجام را مدیریت کرده و مانع از شنیدن آنها شود.«کلسی داون پورت‌» مدیر‌کل بخش عدم گسترش سلاح در انجمن کنترل تسلیحات در ایالات متحده آمریکا معتقد است:‌«انتصاب بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی دولت ترامپ،‌ میخی است که بر تابوت برجام زده شده است. من فکر می‌کنم مهم است که اتحادیه اروپا، روسیه و چین و دیگر کشورها تلاش می‌کنند تا این معامله (‌برجام‌) را حفظ کرده و ارتباطات خود را با ایران در این خصوص حفظ کنند‌  تا این معامله را با هم انجام دهند. عدم پایبندی  ایالات متحده آمریکا به  ‌برجام، منجر به سرزنش  این کشور خواهد شد و همچنین پیام خطرناکی را در خصوص گسترش سلاح‌های هسته‌ای مخابره خواهد کرد .‌»

در هر حال، اخیرا ملاقات‌هایی میان امضا‌کنندگان اروپایی برجام با مقامات وزارت خارجه آمریکا در برلین صورت گرفته است. در این ملاقات‌ها، دو خواسته اصلی ترامپ در خصوص برجام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ترامپ همواره بر سر عدم گنجانده شدن موضوع توان موشکی ایران در توافق هسته‌ای و عدم دائمی بودن محدودیت‌های برجامی ایران (‌به لحاظ زمانی) دولت اوباما را به چالش کشیده است. با این حال به نظر می‌رسد تغییری در برجام در کار نیست‌. ‌سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه معتقدند که تغییر برجام عملا با توجه به فضای حاکم در نظام بین‌الملل امکانپذیر نیست. این در حالی است که رئیس جمهور آمریکا بر اعمال تغییرات در توافق هسته‌ای با ایران اصرار می‌ورزد. ‌«ما امید خود را در خصوص حفظ توافق هسته‌ای از دست داده‌ایم. او ( ترامپ) می‌خواهد از توافق هسته‌ای با ایران خارج شود تا به یکی دیگر از وعده‌های خود در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا عمل کرده باشد.‌»

این سخنان را یک دیپلمات اروپایی در گفت‌و‌گو با گاردین عنوان کرده است. دونالد ترامپ در اظهاراتی خطاب به خبرنگاران آمریکایی عنوان کرده بود که میان وی و تیلرسون‌، ‌وزیر امور خارجه سابق آمریکا،‌بر سر برجام اختلاف‌نظر وجود داشته است. تیلرسون معتقد بود که می توان توافق هسته‌ای را نجات داد‌، ‌این در حالی است که مایک پمپئو جانشین وی چنین نظری ندارد. مقامات اروپایی(‌طی یکسال اخیر) احساس کردند که تیلرسون مشتاق همکاری با آنها برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران بوده و سعی کرده ‌تا با پیدا کردن برخی راه‌حل‌های مشترک، مانع از لغو برجام شود. با این حال ترامپ احساس می‌کرد که تیلرسون مواضع وی را در مذاکره با سران اروپایی نمایندگی نمی‌کند،‌ بلکه قصد دارد رئیس‌جمهور آمریکا را در این خصوص اداره کند!‌

‌«ما باید اول بتوانیم با مقامات اروپایی در این خصوص (‌برجام‌) به توافق دست پیدا کنیم. سپس این توافق به مشاور امنیت ملی و وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و متعاقبا به رئیس‌جمهور ارائه خواهد شد تا تصمیم نهایی در خصوص برجام اتخاذ شود.» ‌این سخنان را برایان هوک، نماینده فعلی دولت ترامپ در کمیته مشترک برجام بیان کرده است. با این حال به نظر می رسد مایک پمپئو و جان بولتون حاضر به قبول پیشنهادات اتحادیه اروپا در راستای ممانعت از خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران نباشند. با این حال شاید یکی از بهترین فرصت‌ها برای نجات توافق هسته‌ای با ایران، ملاقات روسای جمهور ایالات متحده و فرانسه در کاخ سفید باشد. این ملاقات در 24 آوریل امسال (‌قبل از پایان ضرب‌الاجل زمانی ترامپ‌) صورت خواهد گرفت و قرار است در این ملاقات امانوئل ماکرون و ترامپ در خصوص برجام با یکدیگر تبادل نظر کنند.  

منبع: گاردین