مثلث/فاطمه صالحی - مترجم

مسابقه اعراب
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

«مقابله با ایران و صلح با رژیم‌ صهیونیستی»؛ این عنوان اصلی نشست سران عربی در عربستان بود که به نظر می‌رسد مانند نشست‌های قبلی تبدیل به جلسه‌ای برای همفکری کشورهای عربی با هدف مواجهه با ایران بدون محوریت مسائل جهان عرب شده بود.

در منطقه، خاورمیانه از خلیج‌فارس گرفته تا درگیری‌های داخلی در شورای همکاری خلیج‌فارس، محاصره قطر، تجاوز نظامی به یمن، سوریه، لیبی و مهم‌تر از همه مساله فلسطین، شاهد عدم ثبات و ناامنی است که این مساله می‌تواند امنیت و ثبات جهان عرب را نیز تهدید کند؛ اما نکته دور از ذهن آن است که در این نشست به مهم‌ترین بحران که همان بحران کشورهای حوزه خلیج‌فارس با قطر است اشاره‌ای نشد؛ بحرانی که اگر حل نشود، تمام این نشست‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

همزمان با برگزاری نشست سران عربی در شهر «الظهران» عربستان در سایه افزایش مشکلات داخلی کشورهای عربی و شدت‌یافتن اختلافات میان آنها، بررسی راهکارهای رویارویی با ایران که تبدیل به دشمن فرضی اعراب به جای رژیم‌صهیونیستی شده در جدول کاری این نشست قرار گرفت.

کشورهای عربی به جای آنکه به‌ دنبال راهکارهایی برای حل بحران‌های مهارنشده طی سال‌های گذشته باشند، در نشست مذکور تلاش کردند تا مواضع خود را علیه ایران یکپارچه کنند.

عربستان این اقدام را با ابزارهای رسانه‌ای خود قبل از برگزاری نشست آغاز کرد، به‌طوری که مطبوعات سعودی با زمینه‌سازی در‌خصوص چشم‌پوشی از بحران‌های کشورهای عربی و دشمن‌تراشی از ایران برای اعراب سعی در آماده‌سازی افکار عمومی داشتند. روزنامه الریاض عربستان در سرمقاله خود با عنوان «نشست ظهران؛ صلح با اسرائیل و مقابله با ایران»، مدعی شد: «سران عرب باید درک کنند که ایران از اسرائیل برایشان خطرناک‌تر است، به‌ویژه اینکه ایران راهبرد خود را بر هیمنه و نفوذ (در منطقه)

بنا نهاده است.»

در این میان جدول کاری و محورهای نشست سران عربی تفاوت چندانی با نشست‌های قبلی نداشت و از ابتدا نیز قرار نبود در این نشست راهکارهایی برای بحران‌های کشورهای عربی ارائه شود. اما مساله قابل‌توجه پررنگ‌شدن اهتمام کشورهای شرکت‌کننده به مسائل غیرعربی در این نشست است.

روزنامه سعودی عکاظ نیز در این خصوص نوشت که نشست سران عربی در شهر الظهران آغازی برای اعلام یک موضوع عربی یکپارچه و نهایی در برابر نظام حاکمه ایران است. این روزنامه در ادامه نوشت: «درست است که در نشست سران عربی به مسائل منطقه نیز اشاره شده اما محور اصلی این نشست اقدامات یکپارچه کشورهای عربی علیه ایران بوده و تمام افکار عمومی جلسات این نشست را دنبال می‌کنند. اعراب باید بدانند که تفکرات ایدئولوژیک ایران بسیار خطرناک است و باید در برابر آن ایستاد.»

احمد الجمیعه، معاون رئیس تحریریه روزنامه الحیات در مقاله خود خواهان عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی در جریان این نشست شده و مدعی شده بود که ایران برای اعراب خطرناک‌تر از اسرائیل است.

حسام ذکی، معاونت دبیرکل اتحادیه عرب نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که مهمترین مساله اختلافی کنونی میان کشورهای عربی یعنی بحران قطر، در جدول این نشست قرار ندارد.

 همچنان‌که امیر قطر هم اعلام کرده بود شخصا در این نشست مشارکت خواهد کرد اما بعدا مشخص شد که نماینده دائم دوحه در اتحادیه عرب در این نشست حضور یافته است.

وی تاکید کرده بود که امروزه هیچ گزینه‌ای در مقابل اعراب جز آشتی با رژیم‌صهیونیستی و امضای توافقنامه صلح فراگیر با آن و معطوف‌شدن به سمت افزایش قدرت منطقه‌ای ایران و برنامه هسته‌ای آن وجود ندارد و هیچ مساله‌ای نمی‌تواند به تاخیر افتادن این گزینه را توجیه کند، حتی مساله فلسطین. هر کسی که با صلح با اسرائیل مخالفت کند در واقع به ایران خدمت کرده و باید پیامدهای این مساله را بپذیرد.

جالب آنکه سایت اسرائیلی «المصدر» با استقبال از سرمقاله روزنامه سعودی الریاض تاکید کرد که درج تیتر مربوط به صلح با اسرئیل در روزنامه مذکور یک مساله عادی نیست.

این سایت صهیونیستی پیش‌بینی کرد که هدف از انتشار مقاله مذکور، رساندن این پیام به تشکیلات خودگردان فلسطین به ریاست محمود عباس است که عربستان از طرح سازش ‌ترامپ حمایت می‌کند.

سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، در سخنرانی آغازین خود در نشست سران اتحادیه عرب، مدعی شد که اقدامات ایران در کشورهای عربی «تروریستی» است.

بی‌توجهی پادشاه عربستان به تجاوز نظامی آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه به حدی زننده بود که حتی خبرگزاری فرانسه با اشاره به این نکته نوشته است با اینکه نشست سران عرب حدود ۲۴ ساعت پس از حمله سه کشور غربی به سوریه در واکنش به حمله شیمیایی ادعا شده در دوما آغاز شد، ملک سلمان در سخنان خود اشاره‌ای به حملات بامداد شنبه نکرد.

با وجود آنکه شرکت‌کنندگان در این نشست تصمیم دونالد ‌ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر انتقال سفارتخانه کشورش به قدس اشغالی را رد کردند اما به نظر می‌رسد این اقدام تنها برای دادن رنگ و لعاب حمایت از مساله فلسطین در این نشست مطرح شد؛ چرا که سران عربی در همان نشست بر ضرورت تحقق صلح فراگیر و همیشگی با رژیم‌صهیونیستی تاکید کرده و اعلام کردند که باید از طرح صلح و سازش عربی برای پایان‌دادن به درگیری‌ها میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها

استفاده کرد.

حسین الکنانی، تحلیلگر سیاسی عرب معتقد است که رژیم‌صهیونیستی و آمریکا موفق شدند قطب‌نمای مبارزه با اسرائیل را به سمت جمهوری اسلامی ایران تغییر دهند و این مهم در بیانیه‌های منفعل نشست‌های سران عربی و ‌بی‌توجهی آنها به مسائل مهم جهان عرب نمود پیدا کرده است.

ملت‌های عرب باید مقامات کشورهای‌شان را به دلیل این بی‌توجهی بازخواست کرده و به آنها اجازه ندهند که در مسابقه عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی از هم سبقت بگیرند. عربستان بر‌اساس اصل «دشمن دشمن من دوست من، است» رفتار می‌کند و این اصل، دلیل واقعی نزدیکی عربستان به رژیم‌ صهیونیستی است؛ چرا که ریاض، ایران را خطری برای خود می‌داند و تلاش می‌کند که این مساله را به دیگر کشورهای عرب از طریق ایران‌هراسی

 منتقل کند.