تضمین فروش یک میلیون بشکه نفت در روز

اگرچه بیش از یک‌ماه از خروج رسمی ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران سپری شده است‌ اما همچنان‌ تروئیکای اروپایی تضمین‌های خود را برای حفظ برجام ارائه نکرده‌اند. با این حال اخیرا مقامات وزارت امور خارجه کشورمان از ارائه این بسته پیشنهادی در آینده‌ای نزدیک خبر داده‌اند. بدون‌شک‌ ارائه این بسته پیشنهادی به معنای ارائه تضمین‌های لازم به ایران برای حفظ توافق هسته‌ای نخواهد بود. این بسته پیشنهادی باید به صورتی جدی و کارشناسانه مورد ارزیابی قرار گیرد تا عیار مقامات اروپایی در قبال برجام سنجیده شود. ‌ این بسته پیشنهادی می‌تواند ادعای مقامات اروپایی مبنی بر حمایت از برجام را مورد ارزیابی قرار دهد.

    ظریف: برجام سرجایش و محکم است

محمدجواد ظریف در حاشیه حضور در مراسم روز آفریقا در پاسخ به سوالی در مورد سرنوشت برجام و مذاکرات ایران با اتحادیه اروپا در ارتباط با حفظ این قرارداد بین‌المللی تصریح کرد: برجام سرجایش و محکم است.

وی با اشاره به روند مذاکرات ایران و دیگر کشورهای باقیمانده در برجام از جمله سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان به سرپرستی اتحادیه اروپا تصریح کرد: باید ببینیم اعضای برجام و دیگر اعضای جامعه بین‌المللی چقدر آمادگی دارند که اقدامات لازم را برای حفظ این توافق بین‌المللی انجام دهند. وی تاکید کرد: تاکنون گفت‌وگوهای خوبی داشته‌ایم و باید ببینیم این گفت‌وگوها تا چه حد به اقدام می‌رسد.

جلسه ظریف با فراکسیون نمایندگان مستقل مجلس شورای اسلامی از دیگر نکاتی است که مورد توجه قرار گرفته است. سخنگوی فراکسیون مستقلان مجلس گفت: ظریف درباره حفظ ضوابط و چارچوب در مذاکره با اروپایی‌ها درباره برجام می‌گوید روسیه در جهت روابط ایران با اروپا در حال مذاکره است. مهرداد لاهوتی در خصوص جلسه فراکسیون مستقلان با وزیر امور خارجه گفت: در این نشست ظریف آخرین وضعیت مذاکره با اروپا، آینده برجام و بدعهدی را تشریح کرد.

نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: وزیر امور خارجه کشورمان با انتقاد از بدعهدی‌های آمریکا اعلام کرد که غرب مستقیما اقتصاد ما را نشانه گرفته و به نوعی جنگ اقتصادی را آغاز کرده است. ظریف گفت دشمنان انقلاب در‌صدد گسترش جنگ اقتصادی در ایران و نابودی ایران هستند و ما باید با تمام تلاش در مقابل آنها  ایستادگی کنیم. وی با بیان اینکه وزیر امور خارجه تقویت رابطه با همسایگان را اولویت کاری‌ وزارت‌خارجه اعلام کرد، گفت: ظریف درباره حفظ ضوابط و چارچوب در مذاکره با اروپایی‌ها درباره برجام، مسائلی را مطرح کرد و گفت، روسیه در جهت روابط ایران با اروپا در حال مذاکره است.

    عراقچی از آخرین وضعیت برجام می‌گوید

معاون وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرده است که مذاکرات فشرده‌ای با اروپایی‌ها برای تدوین بسته پیشنهادی راه‌حل حفظ برجام در جریان است و این بسته به زودی به ایران ارائه خواهد شد. سید‌عباس عراقچی در این خصوص تاکید کرده است: آنچه که الان با اروپایی‌ها در حال انجام است نه ناامید‌کننده است و نه می‌توان به ‌آن امیدوار بود، بلکه پیشنهاداتی وجود دارد شاید به یک چارچوبی برای ادامه برجام برسیم شاید هم نرسیم. به صراحت به طرف‌های باقیمانده در برجام اعلام شده که جمهوری اسلامی ایران هنوز تصمیمی‌ در خصوص ماندن یا خروج از برجام نگرفته است و تصمیم ماندن ایران در برجام منوط به اراده طرف‌ها و تصمیم آنها  برای تامین خواسته‌های ماست، ضمن اینکه نشانه‌های خوبی از تلاش سران کشور‌های اروپایی و سران روسیه و چین برای حفظ برجام مشاهده می‌شود. هنوز مشخص نیست که آیا اروپایی‌ها قادر به گسستن بند‌هایی که آمریکا بر اقتصاد آنها بسته است، هستند یا خیر؟‌ ما منتظر ارائه بسته پیشنهادی آنها  هستیم.

اما در ادامه، عراقچی از قرار داشتن برجام در بخش مراقبت‌های ویژه خبر داد!‍‌ عراقچی برجام را به بیماری در شرایط مراقبت‌های ویژه تشبیه کرد و افزود: این به این معنی نیست که برجام از بین رفته است، بلکه نیازمند مراقبت‌های ویژه است تا زمانی که مراقبت‌های ویژه مورد نیاز برجام انجام نشود، برجام از حالت مراقبت‌های ویژه خارج نخواهد شد. جمهوری اسلامی ایران مادامی‌که به خواست خود نرسد برجام ادامه نخواهد یافت چرا که ادامه برجام با ماندگاری تحریم‌ها قابل جمع نیست و نمی‌توان هم پایه هسته‌ای برجام حفظ شود و هم فشار تحریم‌ها حفظ شود‌. ما منتظر راهکار عملی اروپایی‌ها هستیم.

آْیا روسیه از بسته پیشنهادی اروپا تبعیت خواهد کرد؟

مسکو اخیرا بار دیگر حمایت خود را از برجام و استمرار آن اعلام کرده است. بر این اساس الکساندر گروشکوف، معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرده است که مسکو آمادگی پیوستن به بسته اقدامات حفاظتی اتحادیه اروپا را دارد. وی در این خصوص می‌گوید:

در هر صورت ما به حمایت راسخ خود از اجرای توافق هسته‌ای ایران ادامه خواهیم داد و همچنین از تلاش‌های مرتبط در این باره از سوی اتحادیه اروپا نیز حمایت خواهیم کرد.  گروشکوف تاکید کرد: روسیه آماده است تا به بسته اقدامات حفاظتی مدون از سوی اتحادیه اروپا بپیوندد. این دیپلمات روس در ادامه خاطر‌‌نشان کرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران زیانی را متوجه شرکت‌های اروپایی خواهد کرد. پیش‌تر در اوایل ماه میلادی جاری برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه از کشورهای اتحادیه اروپا خواست تا فشارها را علیه دولت دونالد‌ ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بر سر توافق هسته‌ای ایران تشدید کنند و به عنوان «رعیت» او عمل نکنند.

    معافیت تحریمی‌ اروپا توسط آمریکا

منتفی است

تروئیکای اروپایی اخیرا از آمریکا درخواست کرده بودند تا نظر خود را در خصوص اعمال معافیت اروپا از تحریم‌های ثانویه (در قبال ایران) ارائه دهد، اما‌ ترامپ به این درخواست پاسخ نداده است. از سوی دیگر، جنگ تعرفه‌ای و گمرکی میان آمریکا و اروپا نیز به نقطه اوج خود رسیده است.

در پی تشدید جنگ تجاری بین آمریکا و دیگر کشورها «لمایر»، وزیر اقتصاد فرانسه گفته است برای ما هیچ راهی جز اقدامات تلافی‌جویانه در برابر آمریکا نمانده است. خبرگزاری رویترز‌ نوشت: در صورتی که دونالد‌ ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بخواهد همچنان تهدیدهای خود را درباره اعمال تعرفه وارداتی از خودروهای ساخت اروپا ادامه دهد اروپا پاسخ متقابل خواهد داد.

با این حال، تعرفه تنها مسأله جنگ تجاری بین آمریکا و اتحادیه اروپا نیست. کشورهای اتحادیه اروپا همواره درباره تحریم‌ شرکت‌هایشان از سوی آمریکا در ارتباط با فعالیت‌هایشان با ایران خسته شده‌اند. وزیر اقتصاد فرانسه تاکید کرده است‌: تاکنون هیچ علایم مثبتی از واشنگتن درباره درخواست‌های مشترک فرانسه، آلمان و انگلیس درباره معافیت‌های تحریمی ‌شرکت‌هایشان دریافت نکرده‌اند. در حال حاضر درخواست‌های ما در این زمینه بی‌پاسخ مانده است.  فرانسوا دلاتره، نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز اخیرا در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که به موضوع امنیت در خاورمیانه و شمال آفریقا اختصاص داشت، تاکید کرد: نقش شورای امنیت اساسی است. ما این را با تصویب قطعنامه 2231 نشان دادیم که تاییدی بر برنامه جامع اقدام مشترک جهانی (برجام) بود. برجام محصول عزم، عملگرایی و واقع‌بینی جامعه بین‌المللی است و فرانسه همچنان به اجرای تعهدات خود ادامه خواهد داد تا زمانی که ایران به تعهدات خود پایبند باشد.  وی تصریح کرد: در عین حال می‌خواهیم تا به نگرانی‌های ما درباره موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران پاسخ داده شود که برای امنیت منطقه ضروری است.

    حمایت سازمان ملل متحد از برجام

دبیرکل سازمان ملل با تاکید بر اهمیت حفظ برجام، اظهار کرده است که  حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بسیار مهم است‌؛ توافقی که باید به عنوان یک عنصر ارزشمند برای صلح و ثبات و مستقل از گفت‌وگوهای بیشتر درباره نقش ایران در منطقه باقی بماند. وی در ادامه تاکید کرد که استقلال و تمامیت ارضی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا برای تضمین اجرای قانون به نفع تمامی ‌افراد ضروری است.

همچنین وو‌هایتائو، نماینده چین در سازمان ملل در این نشست از برجام حمایت کرد و گفت که تضمین اجرای برنامه جامع اقدام مشترک بسیار مهم است. آندره‌آ بیاگینی، نماینده ایتالیا در سازمان ملل نیز تاکید کرد که برجام یک ستون مهم در حفظ امنیت منطقه است و کشورش کماکان به این توافق متعهد خواهد ماند. علاوه بر این در این نشست ‌نماینده ساحل‌عاج در سازمان ملل با تاکید بر اینکه برجام یک تضمین برای اجرای معاهده منع اشاعه هسته‌ای (ان‌پی‌تی) است، گفت: تمام طرف‌های این توافق باید به اختلافات خود بر سر اجرای برجام فائق آیند.

    رایزنی‌های برجامی ‌دیپلمات آمریکایی در هند

اخیرا نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد برای دیداری سه‌روزه و بحث درباره برجام عازم هند شد. قبل از این سفر، برخی مقام‌های مطلع از رایزنی‌های آمریکا با هند پیرامون «برجام» خبر دادند. هیلی در این دیدار با مقام‌های بلند‌پایه هند و «نارندرا مودی»، نخست‌وزیر این کشور ملاقات کرد. وزارت‌خارجه آمریکا نیز اعلام کرده که این نشست بر افزایش روابط راهبردی، امنیتی، دفاعی و البته «برجام» تمرکز داشت. برخی مقام‌های مطلع در این زمینه اظهار کردند: «دیدار هیلی برای بررسی موضوع‌های جهانی و خروج دولت آمریکا از برجام بوده ‌و او در این زمینه با مقام‌های هندی به رایزنی پرداخته است.»درحالی که دولت آمریکا سعی در ‌ترغیب کشورهای درحال تعامل با ایران برای اعمال فشار اقتصادی بر تهران دارد، مقام‌های دولت هند اخیرا گفته‌اند که دهلی نو قصد دارد برای دور‌زدن تحریم‌های آمریکا، برخی پول‌های نفتی ایران را به «روپیه» پرداخت کند. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، مقام‌های هند پس از دیدار با بانکداران انگلیس، آلمان و فرانسه به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از بانک‌های اروپایی برای انجام پرداخت‌های ایران تقریبا غیرممکن است.

    افزایش حجم تجارت ایران و اروپا

  حجم مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته و به 22 میلیارد یورو در سال 2017 رسیده است. پدرام سلطانی، ‌نایب‌رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران رقم مراودات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در سال 2013 را برابر 14 میلیاد یورو اعلام کرد.

وی با یادآوری اینکه روابط اقتصادی ایران و اروپا سابقه‌ای دیرینه دارد که در سال‌های گذشته به دلایل سیاسی دستخوش فرا‌زو‌فرودهایی شده است، افزود: بسیاری از کشورهای اروپایی تصمیم دارند  دفتری را در ایران برای توسعه روابط و تعاملات با شرکت‌های ایرانی بگشایند. با رویکرد دولت جدید آمریکا و خروج یکجانبه از برجام انتظار می‌رود اختلالاتی در مسیر توسعه تجاری و صنعتی ایران و اتحادیه اروپا به وجود آید و به‌ویژه چالش‌ها و افت‌و‌خیزهایی در روابط با شرکت‌های بزرگ اروپایی با توجه به منافعی که در ایالات متحده دارند، شاهد باشیم.

وی به سخنان یکی از مقام‌های مسئول اتحادیه اروپا اشاره کرد که چندی پیش در محل اتاق ایران اظهار کرد: «اتحادیه اروپا در رخداد اخیر و اعمال تحریم‌های ثانویه علیه ایران متوجه شد که چقدر در حکمرانی یکپارچه خود آسیب‌پذیر است و سیاست‌هایش می‌تواند از سوی یک کشور زورگو در معرض خطر باشد.»  نایب‌رئیس اتاق ایران خاطرنشان کرد: ما به عنوان نماینده بخش خصوصی ایران اعلام می‌کنیم که اشتیاق شرکت‌های ایرانی برای تعامل هرچه بیشتر با شرکت‌های اروپایی زیاد است و خواهان تلاش برای حفظ روابط اقتصادی با اتحادیه اروپا و جلوگیری از سایه‌انداختن سیاست بر این روابط هستیم.

    شرکت‌های خودروسازی اروپایی

 در ایران خواهند ماند؟

معاون وزیر صنعت با تشریح جزئیات جلسات وزارت صنعت با خودروسازان فرانسوی، از ابزار علاقه‌مندی آنها  برای ماندن در ایران بعد از خروج‌ ترامپ از برجام خبر داد و گفت: پکیج‌های همکاری مشترک در راه است.  محسن صالحی‌نیا از برگزاری جلسات مکرر وزارت صنعت با خودروسازان خارجی شریک ایران، بعد از خروج آمریکا از برجام خبر داد و گفت: ظرف هفته‌های گذشته یک جلسه با مقامات شرکت رنو و یک جلسه با شرکت پژو فرانسه برگزار شده که در تمام این جلسات، خواسته آنها  ایجاد شرایطی برای‌ماندن در ایران و حفظ قرارداد جوینت‌ونچر است. به هر حال آنها  در این مدت روی قرارداد خود با ایران وقت و هزینه زیادی گذاشته و سرمایه‌هایی را هم به ایران آورده‌اند.  وی در پاسخ به این سوال که آیا پژو می‌تواند سرمایه را از ایران خارج کند، گفت: طبق قرارداد، اکنون پژو بخشی از سرمایه مورد توافق در قرارداد را به ایران آورده و تبدیل به زمین و سوله کرده است که بخشی از آن به عنوان خطوط تولید و مونتاژ و سرمایه‌گذاری در دارایی، نیروی مهندسی و تامین قطعات است؛ بنابراین بر‌اساس قراردادی که میان ایران و این شرکت فرانسوی وجود دارد، در صورت خروج پژو از قرارداد، باید پنالتی‌های لازم را

به ایران بدهد.  صالحی‌نیا ادامه داد: در شکل کلان، برای محاسبه جرایم بر‌اساس قرارداد عمل می‌شود، ولی تصور ما این است که شرکت پژو هم برای هر‌گونه تصمیم‌گیری در این رابطه، هزینه- فایده کرده و محاسبه می‌کند که اگر از این قرارداد خارج شوند، بیشتر ضرر خواهد کرد یا اینکه بمانند؛ در هر صورت هر‌گونه تصمیم‌گیری در این رابطه برای آنها  هزینه دارد.