ناصر ایمانی در گفتوگو با مثلث
بازی دوگانه روس‌ها
رئیس‌جمهوری روسیه این روزها بیش از پیش در کانون توجه برخی مقامات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار گرفته است. در این رابطه علاوه بر سفر هفته گذشته نخست وزیر رژیم صهیونیستی به مسکو، علی اکبر ولایتی مشاور امور بین‌الملل مقام معظم رهبری نیز برای ابلاغ پیامی از جانب رهبری و رئیس‌جمهور به ولادیمیر پوتین، به روسیه سفر کرد. همچنین دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با همتای روس خود در هلسینکی نیز از جمله اخبار مهم این روزهاست. درواقع این سفر به دلیل پررنگ‌شدن نقش روسیه در تعاملات خارجی ایران بعد از خروج آمریکا از برجام و همچنین نقش‌موازنه‌گر مسکو در مسائل منطقه‌ای به‌ویژه مسئله سوریه حائز اهمیت است. در این رابطه گفت‌وگویی با ناصر ایمانی، کارشناس مسائل سیاسی داشتیم.
هفته گذشته مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل سفری به مسکو داشتند که این سفر با حضور بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر
رژیم صهیونیستی همزمان شده بود؛ به نظر شما در مقطع فعلی مهم‌ترین ماموریت دکتر ولایتی در سفر به مسکو چیست؟
من گمان می‌کنم همزمانی سفر دکتر ولایتی و نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به مسکو کاملا تصادفی بود و هیچ برنامه‌ریزی برای تلاقی این دو دیدار در روسیه وجود نداشت. از سوی دیگر در ارتباط با اهداف سفر علی اکبر ولایتی به روسیه و پس از آن به چین باید گفت که درواقع نقش روسیه و چین در مسائل امور بین‌الملل و تعاملات خارجی ایران در حال پررنگ‌تر و پراهمیت‌ترشدن است. به عبارت دیگر با توجه به نوع برخورد اروپاییان نسبت به مسئله برجام بعد از خروج ایالات متحده آمریکا از آن و ارسال پیام‌هایی با محتوای ناخوشایند به ایران از سوی اعضای اتحادیه اروپا، رایزنی با روسیه، چین و هند اهمیت بیشتری پیدا کرده است تا به صورت دقیق‌تری به بررسی نقش این کشورها در ارتباطات خارجی و مسائل اقتصادی جمهوری اسلامی پرداخته شود. اهمیت دیگر این سفر به دلیل ارسال پیام شخص رهبری به کرملین است. درواقع دکتر ولایتی اخیرا پیام‌های رئیس‌جمهور و دولت را در سفری به روسیه و چین بیان کرده‌اند، اما از آنجایی‌که ولادیمیر پوتین حساب ویژه‌ای روی تصمیمات و نظرات مقام معظم رهبری خصوصا در رابطه با مسائل و تحولات منطقه دارند، چنان‌که در سفر به ایران هم اولین دیدارشان را با رهبری برگزار کرده بودند، این‌بار دکتر ولایتی که مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل هستند پیام‌هایی را از جانب شخص رهبری و رئیس‌جمهور برای ایشان ارسال کردند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت این قسم سفرها در این مقطع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار
است.
چرا در برهه فعلی سفرهایی از این دست همچون سفرهای دکتر ولایتی به عراق و روسیه یا سفرهای آقای خرازی به کشورهای اروپایی افزایش یافته است و با چه هدفی انجام می‌گیرد؟
به عقیده من محتوای این سفرها در ارتباط با مواضع ایران برای ادامه برجام و تصمیمات مسئولان جمهوری اسلامی ایران با توجه به خروج آمریکا از برجام و رفتار اروپا بعد از آن است. از دیگر موضوعاتی که در این سفرها مطرح میشود مسائل مربوط به جنوب سوریه و نقش مستشاری ایران در سوریه است. مسئله دیگری که باید به آن اشاره کنم اهمیت پررنگ‌شدن نقش کشورهای آسیایی از جمله چین، روسیه و هندوستان نسبت به گذشته نزد ایران است. زیرا به دلیل برخی گرایش‌های خاصی که در ایران وجود دارد تمایل و اعتماد به کشورهای اروپایی و غربی بیشتر از کشورهای آسیایی است و ارتباط قوی‌تر جمهوری اسلامی با روسیه و چین در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی با تعلل روبه‌رو بوده است. این در حالی است که در سال‌های اخیر بی‌اعتمادی‌های بیشتری از غربی‌ها دیدیم تا چین و روسیه. البته طبیعی است که هر کشوری در ابتدا بر اساس منافع کشور خود تصمیم‌گیری میکند اما در عین حال اگر ایران بخواهد پایه‌های سیاست خارجی و اقتصادش را بسازد، در مقطعی که واکنش مناسبی از جانب غربی‌ها دریافت نمیکند باید تاکید بیشتری در رابطه با روس‌ها و چینی‌ها و همچنین آسیای شرقی داشته باشد تا شاید بتوان از این مقطع با وجود مشکلات پیش‌‌آمده در خصوص برجام به سلامت عبور کرد.
با توجه به همراهی روسیه با عربستان در حوزه جایگزینی صادرات نفت ایران و فشارهای آمریکا و اسرائیل برای خروج ایران از سوریه به نظر شما آیا این سفر میتواند حاوی پیام هشداری برای مسکو باشد که علیه منافع ایران اقدامی نکند؟
قطعا یکی از اهداف این سفر میتواند این مسئله باشد اما باید به این موضوع نیز توجه کرد که زمانی ما میتوانیم به روسیه یا هر کشور دیگری در زمینه مسائل انرژی یا حضور نظامی ایران و غیره هشدار دهیم که بستر مناسبی از روابط را در سیاست خارجی و دیپلماسی آن کشور داشته باشیم. ضمن اینکه اگر همراهی روسیه در مسائل مربوط به سوریه نبود، ایران به لحاظ امنیت ملی دچار مشکلات فراوانی میشد اما نمیتوان انتظار داشت که روس‌ها در مسئله سوریه کاملا هماهنگ با ایران و مطابق نظرات ما عمل کنند. زیرا روسیه یا کشورهای دیگر تا جایی‌که منافع ملی خودشان تامین شود یا منافعش با منافع ما همپوشانی داشته باشد همکاری میکنند.
در نهایت به نظر شما هدف نتانیاهو و ترامپ در مقطع فعلی از دیدار با پوتین چیست و چه خواسته‌هایی از رئیس‌جمهور روسیه خواهند داشت؟
درواقع از گذشته رژیم صهیونیستی با روسیه رابطه خوبی داشته است؛ اکنون هم جمعیت زیادی از روس‌ها در داخل سرزمین‌های اشغالی هستند. اگرچه روسیه بسیاری از سیاست‌های رژیم صهیونیستی را طی سال‌های گذشته قبول نداشته است، اما صرفا به دلیل منافع مشترک با ایران، با اسرائیل قطع رابطه نخواهند کرد. اکنون روسیه با توجه به درخواست‌های رژیم صهیونیستی از آنها برای عدم حضور ایران در سوریه و همچنین با وجود نقشی که ایران در سوریه دارد در حال بررسی وزن هر یک از این مواضع و یافتن راهی برای حفظ منافع و رابطه با هر کدام از این کشورها است.
دیدگاه تان را بنویسید