ریشه دیدارهایکری با ظریف چیست؟
کری میخواهد ایران را در برجام نگاه دارد
جان کری، وزیر خارجه پیشین ایالات متحده آمریکا اخیرا در یک گفتوگوی رادیویی و مصاحبه با روزنامه نیویورکتایمز اعلام کرد که در دو سال اخیر چند بار با وزیر خارجه ایران دیدار کرده و در این دیدارها در مورد بهبود مناسبات منطقه و برجام گفتوگو کرده است. اما شاید آنچه موجب خشم مقامات دولت کنونی آمریکا و جمهوریخواهان شده آن بخش از سخنان کری باشد که در آن بهنوعی به ایرانیها گفته است تا پایان دوره ترامپ و روی کار آمدن یک رئیسجمهور دموکرات دیگر منتظر بمانند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در نخستین واکنش نسبت به این مساله، ملاقات جان کری، وزیر خارجه سابق این کشور با مقامات ایران برای گفتوگو پیرامون برجام را غیرقانونی دانست و از آن به شدت انتقاد کرد. او حتی کری را به تضعیف سیاست آمریکا در قبال ایران متهم کرد و تلویحا جان کری را به نقض قانون ثبت ارتباط دولتمردان و سیاستمداران آمریکایی با عوامل خارجی که در سال ۱۹۳۸ در آمریکا تصویب شده است، متهم کرد.
در رابطه با اظهارات کری باید توجه داشت که دموکراتها هم از نظر حزبی و هم از نظر میهنپرستی احساس میکنند که دونالد ترامپ هم به آمریکا خیانت کرده و هم با در نظر نگرفتن آینده ایالات متحده راه اشتباهی را میپیماید و به کره زمین نیز پشت کرده است. از این نظر در داخل آمریکا یک موج شدید شکل گرفته مبنی بر اینکه ترامپ را پیش از آنکه بیش از این به ضرر این کشور و جهان اقدام کند، از کار برکنار کنند. در این میان جان کری که انتقاداتی را نسبت به ترامپ مطرح میکند، یکی از چهرههای برجسته حزب دموکرات است که پیشتر رئیس کمیته سیاست خارجی سنا بود. کری به همراه باراک اوباما در دولت قبلی موفق شدند یک تیم بسیار منسجم تشکیل دهند. در حال حاضر نیز این دو سیاستمدار دموکرات با یکدیگر کار میکنند.
در داخل آمریکا کری بهعنوان یکی از چهرههای سرشناس دموکراتها میخواهد نشان دهد رویه ترامپ نظر دموکراتها نیست و اگر برخی جمهوریخواهان از ترامپ حمایت میکنند، این نظر همه سیاستمداران آمریکا نیست.
از این جهت که دونالد ترامپ مستقیما سیاستهای اوباما را که در دولت پیشین دنبال کرده زیر سوال میبرد امروز جان کری هم وارد میدان شده و در دفاع از سیاستهای دولت قبلی که خود نیز در آنها نقش داشته، برآمده است. همچنین یکی از اهداف کری این است که بتواند در آستانه برگزاری انتخابات میاندورهای کنگره، مردم آمریکا را به نفع دموکراتها وارد میدان کند تا اکثریت کنگره از اختیار جمهوریخواهان خارج شود و ترامپ نتواند هر طرح و برنامهای که دارد را به آسانی عملیاتی کند. در بلندمدت نیز وزیر خارجه پیشین آمریکا، انتخابات ریاستجمهوری را مدنظر دارد و از هماکنون درواقع با انتقاد از سیاستهای رئیسجمهور فعلی میخواهد فضا را برای روی کار آمدن یک رئیسجمهور دموکرات فراهم کند. در این صحنه علاوه بر کری، باراک اوباما و دیگر دموکراتها نیز علیه ترامپ فعال شدهاند و میخواهند عملکرد غلط ترامپ را برای مردم کاملا آشکار کنند. در آمریکا کمک گرفتن از روسیه یک مساله خیلی ناپسند تلقی میشود و امروز که بحث پرونده دخالت احتمالی روسیه در انتخابات آمریکا مطرح است، این همچون یک شمشیری بر سر ریاستجمهوری ترامپ قرار دارد. زیرا اگر بررسیها نشان دهد که واقعا مسکو در انتخابات آمریکا و به نفع ترامپ دخالت داشته، مردم ایالات متحده آمریکا این مساله را نخواهند پذیرفت و بسیار به ضرر ترامپ تمام میشود. اگر در رابطه با کشوری مانند فرانسه این موضوع مطرح بود برای مردم آمریکا خیلی اهمیت نداشت اما بحث روسیه متفاوت است و مردم ایالات متحده به شدت روی روسیه و روابط با این کشور حساس هستند. چراکه روسیه و شوروی سابق شاید به دلیل تبلیغاتی که در دوران جنگ سرد شده است، جایگاه بسیار منفی نزد مردم آمریکا دارد. به این دلیل هم امروز دموکراتها تا بدین حد روی پرونده دخالت روسیه در انتخابات متمرکز شدهاند و سعی دارند واقعیت را آشکار کنند. بازرس مولر که مسئول رسیدگی به این پرونده است در حال انجام این ماموریت است و اگر بتواند سرنخهایی ارائه دهد شاید حتی ترامپ را تا مرحله استیضاح پیش ببرد.
از دیگر سو در رابطه با اهداف دیدارهای جان کری و دکتر ظریف طی دو سال اخیر باید به چند موضوع توجه داشت؛ نخست آنکه جان کری که یکی از عاملان اصلی امضای برجام به شمار میرود، تلاش دارد تا با چنین رایزنیهایی به نوبه خود ایران را به ماندن در برجام تا پایان دوره ریاستجمهوری ترامپ راضی نگه دارد. توافق هستهای برجام به اصطلاح دستاورد دموکراتها یا همان اوباما-کری محسوب میشود. از دیگر سو جان کری و همفکرانش معتقدند اگر بتوانند آمریکا را از نقض یک توافقنامه بینالمللی مثل برجام نجات دهند، یک دستاورد برای داخل آمریکاست؛ به همین جهت حفظ برجام داخل آمریکا کاربرد دارد.
همچنین اگر عمیقتر به موضوع نگاه کنیم هم جان کری و هم باراک اوباما مذاکراتی تاریخی را برای حل یک بحران هستهای انجام دادند و از راه دیپلماتیک موفق به حل و فصل مساله هستهای با ایران شدند. حتی میتوان گفت در دوره ریاست جمهوری اوباما، روابط ایران و آمریکا به واسطه حضور چنین افرادی در آمریکا بسیار تلطیف شده بود. اوباما و کری اینگونه تصور میکنند نهالی به نام برجام که خودشان کاشتهاند به شکل غیرمنصفانهای در حال نابودشدن است.
اگر ایران، توافق هستهای را نقض کرده بود اوباما و کری روی این مساله حساس نمیشدند اما چون تهران کاملا روی تعهداتش پایبند بوده و مطابق گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی تمامی اقداماتی را که باید انجام دهد مو به مو انجام داده است، برای دولت قبلی واشنگتن بسیار باعث سرشکستگی است که در چنین شرایطی آمریکا بهانه بیاورد و زیر تعهدش بزند. به همین دلیل نهتنها دموکراتها بلکه برخی جمهوریخواهان و اکثر متخصصان و صاحبنظران با خروج یکجانبه ترامپ از برجام مخالف و نسبت به این موضوع ابراز نارضایتی کردهاند. آنها خواهان آن هستند آنچه را که دستاورد تاریخی دولت دموکرات بوده، نجات دهند و اجازه ندهند این دستاورد نابود شود. به طور کلی باید توجه داشت که اوباما و کری مبتکر قطعنامه 2231 بودند و با امضای آن قطعنامه تا حدودی دست رئیسجمهور بعدی آمریکا بسته شد. به واسطه قطعنامه 2231 برجام تحت پشتوانه شورای امنیت قرار گرفت و 6 قطعنامه ضدایرانی پیشین نیز لغو شد.
از این رو در حال حاضر دموکراتها به خصوص اعضای دولت قبلی آمریکا که خیلی برای توافق برجام زحمت کشیده بودند از این مساله ناراحت هستند که با چشم خود ببینند که این دستاورد از بین میرود.
دموکراتهای آمریکا در کنار نقض عهدهایی که ترامپ انجام میدهد، همانند نقض توافق پاریس و برجام و پیشبرد امور با کمعقلی و خشونت و خودشیفتگی، تلاش دارند آبروی آمریکا را حفظ کنند و اجازه ندهند جهان، کارهای ترامپ را به حساب کل آمریکا بگذارد.
در این میان باید توجه داشت تا زمانی که ایران توافق برجام را نقض نکرده باشد تمام طرفین به این توافق متعهد خواهند بود. حتی باوجودی که ترامپ از برجام خارج شده اما مجموعه ساختار سیاسی آمریکا هنوز به برجام متعهد هستند و اگر به ترتیبی ترامپ از صحنه سیاست خارج شود آمریکا دوباره به انجام تعهداتش خواهد پرداخت.
دیدگاه تان را بنویسید