ماجرای تصویب CFT، مجلس را به صحنه رقابت نیروهای سیاسی در دوران تصویب برجام برگرداند
بازگشت به سیاست برجامی
مجلس یک روز داغ را تجربه کرد؛ دوباره یکشنبه، دوباره یک لایحه جنجالی. مخالفان از این روز به عنوان یکشنبه سیاه یاد می‌کنند و دولت و حامیانش در مجلس حالا خرسند‌تر از همیشه‌اند.
این روز جنجالی فضایی شبیه روزی داشت که برجام در مجلس تصویب شد. دوباره همان ایئلاف‌ها شکل گرفت. نتیجه این جلسه البته دوباره مانند روز تصویب برجام شد.
روز پر‌حاشیه
جلسه بررسی لایحه CFT با درخواست جمعی از نمایندگان برای رأی‌گیری علنی آغاز شد؛ در‌خواستی که باز هم رأی نیاورد تا روال اداره جلسه به همان روال معمول همیشگی باشد. طبق دستور کار جلسه باید دو نفر موافق و دو نفر مخالف این لایحه ایراد نطق می‌کردند؛ موافقان بهروز نعمتی و محمد فیضی و مخالفان محمد دهقان و نقوی‌حسینی بودند. اولین حاشیه جلسه در نطق اولین موافق یعنی بهروز نعمتی پیش آمد؛ جایی که این نماینده تهران خطاب به محمد دهقان، ناطق مخالف لایحه که قبل از وی سخنان خود را مطرح کرده بود، گفت: «شما که در شهرستان حوزه انتخابیه خود با هزاران مشکل مواجهید، آیا بخشی از این مشکلات به موضوع عدم تصویب FATF مرتبط نیست؟» همین سخن باعث اعتراض شدید محمد دهقان به بهروز نعمتی شد که البته فرصتی هم برای بیان اعتراضش پیدا نکرد. اما حاشیه‌های دومین نطق مخالفان CFT بیش از اینها بود؛ حاشیه‌هایی که ادامه هم پیدا کرد. نقوی حسینی، نماینده مخالف دولت که به نطق‌های شورانگیز خود در مجلس معروف است به عنوان دومین ناطق مخالف لایحه پشت تریبون رفت؛ همه گمان می‌کردند نطق او می‌تواند امتیازی برای سبد رأی مخالفان لایحه در این جلسه باشد. اما در میانه این نطق ورق برگشت، جایی که او مدعی تصویب 20دقیقه‌ای برجام شد و علی لاریجانی نتوانست سکوت کند. بگو‌مگوی رئیس مجلس با نقوی‌حسینی برای دقایقی در میانه همین نطق ادامه داشت و اصرار علی لاریجانی بر اینکه نقوی‌حسینی خلاف واقعیت را می‌گوید، فضا را قدری تغییر داد. نقوی‌حسینی باز هم فریاد زد که این چه نحو از اداره مجلس است و من اخطار دارم که اجازه آن را نمی‌دهند. سپس فریادهای نقوی‌حسینی به حدی رسید که آزادیخواه و کوهکن در پایان سعی در آرام‌کردن او داشتند. نقوی‌حسینی در ادامه دلایل مخالفتش را بیان کرد. اما این پایان کار نبود؛ نماینده ورامین بعد از پایان نطق‌های مخالف و موافق در اخطاری خطاب به رئیس مجلس گفت که او می‌بایست همان‌طور که برای توجیه دلایل پذیرش لوایح چهارگانه جلساتی را برگزار کرده، برای بررسی نظر رهبری هم جلساتی را برگزار می‌کرد. این اخطار به مثابه پاس گلی برای علی لاریجانی بود که توضیح دهد قبلا در جلسات غیرعلنی به اطلاع نمایندگان رسانده که دفتر مقام معظم رهبری طی نامه‌ای تصمیم‌گیری درباره لایحه CFT را به عهده مجلس و دولت گذاشته و مخالفان لایحه و از جمله نقوی‌حسینی با وجود اطلاع از این نظر مدعی هستند که رهبری مخالف این لایحه بوده‌اند. بعد از این هم رئیس مجلس اصل متن نامه رهبری را یک بار دیگر و این بار در صحن علنی قرائت کرد؛ نامه‌ای که دفتر رهبری در آن رئیس مجلس را خطاب قرار داد و نوشته بود: «در پی استفسار تلفنی جنابعالی نسبت به مخالفت و عدم مخالفت مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) با بررسی لوایح چهارگانه و کنوانسیون‌ها در مجلس شورای اسلامی به دنبال فرمایشات معظم‌له در دیدار نمایندگان، مقام معظم رهبری فرمودند آنچه من در دیدار با نمایندگان راجع به لوایح چهارگانه و کنوانسیون‌ها گفتم، مربوط به اصل کنوانسیون‌ها بود نه کنوانسیون خاصی، لذا با بررسی این لوایح در مجلس مخالفتی ندارم تا مسیر قانونی خود را طی کند.» قرائت این نامه برای دقایقی نه‌چندان کوتاه مجلس را در سکوت فرو برد.
حاشیه دیگر این جلسه هم البته جایی بود که نصرالله پژمانفر در اخطاری مدعی شد رئیس مجلس و موافقان لایحه در حال ترساندن مردم هستند. علی لاریجانی در پاسخ به این اخطار گفت: «اینکه شما می‌گویید در جلسه غیرعلنی افراد را ترساندم واقعیت ندارد، در جلسه غیرعلنی حرفی نزدم که نمایندگان را بترسانم و تنها نقطه‌ای که از طرف مقام معظم رهبری مطرح شد را به ایشان یادآوری کردم بنابراین تهدیدی در کار نبوده است. تهدید پیام‌هایی است که از بیرون از طریق پیامک به نمایندگان فرستاده می‌شود.» رئیس مجلس تصریح کرد: «مجلس فعلی بالغ‌تر از آن است که با 4 پیام نظرش تغییر کند.» نوبت به صحبت‌های وزیر امور خارجه رسید. او در برخی از صحبت‌هایش تأکید کرد که تضمین نمی‌کنیم با پیوستن به این کنوانسیون مشکلات حل شود، اما تضمین می‌دهیم با نپیوستن به این لایحه آمریکا بهانه مهمی برای افزایش مشکلات پیدا خواهد کرد.» در حین صحبت‌های ظریف، ذوالنور این بار در کنار صندلی ظریف، وزیر امور خارجه حاضر شد و با صدای بلند انتقاد می‌کرد که جمعی از نمایندگان خواستار برقراری نظم و انضباط در مجلس شدند. رئیس مجلس بعد از صحبت‌های وزیر امور خارجه، اعلام کرد که نمایندگان رأی خود را بدهند و این توضیح را داد که رأی‌گیری به صورت علنی نیست. در زمانی که رئیس مجلس شورای اسلامی به ارائه توضیحاتی می‌پرداخت، تعدادی از نمایندگان همچون ذوالنور و موسوی لارگانی با در دست‌داشتن پلاکاردهایی به نشانه اعتراض مقابل مانیتور جلوی هیأت‌رئیسه ایستادند و با نشان‌دادن عدد ۲ به نشانه مخالفت با این لایحه نظرشان را اعلام کردند. در این هنگام موافقان این لایحه همچون کمال دهقانی، نوریان و مافی با نشان‌دادن عدد ۴ موافقت خود را با این لایحه اعلام کردند که بعد از آن به تعداد نمایندگان اضافه شد. در زمانی که رئیس مجلس آغاز رأی‌گیری را اعلام کرد، محمدجواد ابطحی به نشانه اعتراض در پشت تریبون مجلس قسمتی از آیین‌نامه داخلی را پاره کرد.
موافقان
محمد فیضی، عضو فراکسیون امید: ما در مقام انتخاب نیستیم، بلکه مقدمه داشتن روابط عادی در صحنه بین‌المللی پذیرفتن FATF است، بهتر است با تصویب CFT از فشار اقتصادی به مردم بکاهیم. تمامی کشورهای دنیا قوانین خود را با استانداردهای بین‌المللی تطبیق می‌دهند، متأسفانه فقط ایران و کره شمالی این استانداردها را رعایت نمی‌کنند، اما اگر همچنان استانداردهای مذکور رعایت نشود، با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم شد. حتی اگر بانک‌های ایرانی استانداردهای FATF و CFT را رعایت نکنند، بانک‌های طرف مقابل ما آنها را رعایت خواهند کرد و اگر FATF اجرایی و عملیاتی نشود، خود با دست خودمان کانال‌های بانکی خود را مسدود می‌کنیم.
بهروز نعمتی، عضو فراکسیون مستقلین: اگر مبادلات مادی خارج از CFT انجام شود، باید بپذیریم که بابک زنجانی‌های جدیدی ایجاد شود و پول کشور را به حراج بگذاریم. برخی می‌گویند که با پیوستن ایران به CFT اطلاعات کشور افشا می‌شود، چه اطلاعاتی از کشور افشا می‌شود؟ مگر ما تاکنون یک دینار به تروریست‌ها کمک کرده‌ایم که نگران افشای اطلاعات باشیم. کشورهایی که در شرایط تحریمی به ایران کمک کرده‌اند، امروز به مسئولان نظام اعلام می‌کنند که اگر عضویت در CFT توسط ایران پذیرفته نشود، نمی‌توانند یک سِنت مبادله پولی با کشورمان داشته باشند. بیش از 188 کشور عضویت در CFT را پذیرفته‌اند و ما نباید بهانه را برای دیگران ایجاد کنیم.
مخالفان
سیدحسین نقوی‌حسینی، عضو فراکسیون اصولگرایان ولایی: چرا مردم را می‌ترسانید، چرا می‌گویید اگر عضو این کنوانسیون نشوید پروژه‌های آنها در شهرستان‌ها حل نمی‌شود، چرا پشت تریبون می‌گویید مشکلات پولی و مالی مردم حل نمی‌شود و مردم گرسنه می‌مانند. مقام معظم رهبری صریح و روشن نظر خود را در مورد این لایحه بیان فرمودند مگر در این ایام چند کنوانسیون در دستور کار مجلس قرار داشت.
مجلس 3 لایحه دولت را تصویب کرد، چه مشکلاتی از کشور حل شد. مشکل ما FATF نیست، هیچ کدام از کشورها از ما نفت نمی‌خرند، باید با مردم روراست باشیم. پذیرفتن CFT برگشت به عقب و صرفنظر از ادعاهای انقلابی است.
محمد دهقان، عضو فراکسیون اصولگرایان ولایی: بخشی از بحران‌های اقتصادی برخاسته از اجرای تعهدات FATF است، در اختیار گذاشتن اطلاعات کشورمان به دشمنان در شرایط جنگ اقتصادی خیانت است. مسئولان طی دو سال گذشته برای اینکه ثابت کنند کاملاً تعهدات FATF را اجرایی می‌کنند، اجازه ورود ارز به کشور را ندادند، بنابراین باید اذعان کرد علت اینکه دلار به قیمت 19 هزار تومان افزایش یافت، اجرای الزامات FATF توسط دولت است. اجرای الزامات FATF در داخل کشور سبب شده افرادی توسط آمریکا تحریم شوند، بر این اساس بانکی در داخل کشور حتی اجازه نداده این افراد حساب معمولی داشته باشند و به آنها گفته شده در این صورت بانک هم تحریم خواهد شد.
واکنش‌ها
تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم در جلسه علنی مجلس، با واکنش‌ها و تحلیل‌های داخلی و خارجی همراه شد.
حمید بعیدی‌نژاد، سفیر کشورمان در انگلیس در صفحه توئیترش نوشت: «لحظاتی پیش مجلس شورای اسلامی به‌دنبال چند ماه بررسی دقیق، در فرآیندی شفاف و در جلوه‌ای درخشان از دموکراسی، پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم را تصویب کرد. با این مصوبه، تعهدات حقوقی چهارگانه کشورمان به استانداردهای مالی و بانکی FATF توسط مجلس تصویب و تکمیل شدند.» حمید ابوطالبی، مشاور رئیس‌جمهوری نیز در حساب کاربری خود در توئیتر با اشاره به تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: «نمایندگان مجلس نشان دادند امنیت ملی کشور و منافع مردم ایران در اولویت تصمیمات آنان قرار داشته و چالش‌های فرارو را با درایت و صلابت مرتفع خواهندکرد.»
در واکنش به تصویب لایحه الحاق به CFT، عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان گفت: «هنوز اعلام نظر زود است و فعلا تا زمانی که به شورای نگهبان نیاید هیچ نظری ندارم. مجلس آن را تصویب کرده است اما هنوز برای ما نیامده است. ابتدا باید به شورای نگهبان ارسال شود تا ان‌شاءالله ما اعلام نظر کنیم. فعلا تا زمانی که به شورای نگهبان نیاید هیچ نظری ندارم.» همچنین نادر قاصی‌پور عضو فراکسیون ولایی مجلس روز تصویب FATF را روز سیاه مجلس شورای اسلامی خواند و آن را با عهدنامه‌های پاریس، گلستان و ترکمنچای مقایسه کرد. وی در نطق میان‌دستور جلسه علنی امروز مجلس بیان کرد: «امروز برای مجلس روز مهمی بود و از ساعت 6 صبح جلسه غیرعلنی برای FATF تشکیل شد. مسئولین نظامی ضررهای خطرناک این لایحه را بیان کردند ولی دولتی‌ها بر عکس آنها صحبت کردند و اصرار بر تایید FATF کردند و نهایتا عهدنامه ننگینی مانند پاریس، گلستان و ترکمنچای دوم در مجلس تصویب شد. ملت ۱۲۰ رای منفی داشت.» در همین رابطه محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری با تشکر و قدردانی از مجلس شورای اسلامی برای تصویب لایحه الحاق به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم، گفت: «آنچه امروز در مجلس اتفاق افتاد نمایش مقتدرانه وحدت، دموکراسی و پویایی سیاسی در کشور بود و ملاحظه کردیم که همه طرف‌های مخالف و موافق نظرات کارشناسی خود را با آزادی کامل بیان کردند و نهایتا به آنچه که به صلاح منافع ملی و نظام مقدس جمهوری اسلامی بود رأی دادند.» حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری در حساب کاربری خود در توئیتری با اشاره به تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) در مجلس شورای اسلامی، ابراز امیدواری کرد که مراحل بعدی این مصوبه به خوبی طی شود.
بازتاب تصویب CFT در رسانه‌های بین‌المللی
خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره این رویداد نوشت: «ایران برای پیوستن به کنوانسیون جهانی مقابله با تامین مالی تروریسم لایحه مربوطه را در پارلمان این کشور به تصویب رساند و امیدوار است با این کار از تحریم‌های بین‌المللی بیشتر جلوگیری کند.» خبرگزاری رویترز نیز با اعلام این خبر گزارش داد: «نمایندگان پارلمان ایران معاهده مقابله با تامین مالی تروریسم را تصویب کردند که مقامات امیدوارند این کنوانسیون ایران را به سمت استاندارد جهانی سوق دهد و این کشور را از فهرست سیاه سرمایه‌گذاری درحالی‌که با تجدید تحریم‌های آمریکا روبه‌رو است، حذف کند.»خبرگزاری فرانسه هم در گزارشی به اعلام جزئیات تصویب لایحه CFT در مجلس شورای اسلامی پرداخت و نوشت: پارلمان ایران روز یکشنبه طرحی را برای مقابله با تامین مالی تروریسم تصویب کرد که به شدت از سوی تندروهای داخلی مورد مخالفت قرار گرفته بود اما برای حفظ توافق هسته‌ای‌اش با اروپایی‌هاو متحدان آسیایی‌اش ضروری به نظر می‌آمد.»همچنین خبرگزاری ترند در گزارش خود با تیتر «پارلمان ایران لایحه تاریخی پیوستن به CFT را تصویب کرد»، نوشت: «قانونگذاران ایرانی امروز در جلسه‌ای علنی کار خود را برای بررسی پیوستن به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با ترویسم در حالی آغاز کردند که برخی از آنها با لایحه مذکور به شدت مخالف بودند.» علاوه‌براین، رسانه‌های صهیونیستی شامل روزنامه هاآرتص و تایمز آو اسرائیل، روزنامه واشنگتن پست، پایگاه خبری عرب نیوز، خبرگزاری شینهوا از دیگر رسانه‌هایی هستند که این خبر را به‌طور مفصل و با جزئیات منتشر کرده‌اند.
بازتاب پیوستن ایران به CFT در رسانه‌های عربی
اسپوتنیک عربی دراین باره نوشت: «اعضای مجلس شورای اسلامی ایران امروز یکشنبه با پیوستن ایران به معاهده مقابله با حمایت مالی از تروریسم موافقت کردند.»
روزنامه الیوم السابع مصر نیز نوشت: «مجلس شورای اسلامی ایران امروز با اقدامات جدید برای مقابله با حمایت مالی از تروریسم موافقت کرد و مسئولان ایران امیدوارند با این اقدام به استانداردهای بین‌المللی نزدیک‌تر شوند و از قرار گرفتن در لیست سیاه سرمایه گذاری با توجه به تحریم‌های آمریکا دور شوند.» همچنین خبرگزاری رویترز عربی به این مساله پرداخت و نوشت: «مجلس ایران با اجرای اقدامات جدید برای مقابله با حمایت مالی از تروریسم موافقت کرد و مسئولان ایرانی امیدوارند این اقدام آنها را به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا با تحریم‌های آمریکا مقابله کنند. بی‌بی‌سی عربی هم در رابطه با تصویب CFT نوشت: «علیرغم مخالفت اصولگرایان، پارلمان ایران با تصویب معاهده مقابله با حمایت مالی از تروریسم موافقت کرد و این لایحه را برای نجات توافق هسته‌ای با قدرت‌های بزرگ مهم و اساسی توصیف کرد.» پایگاه خبری البوابه نیز در این رابطه نوشت: «مجلس ایران امروز با اجرای اقدامات جدید برای مقابله با حمایت مالی از تروریسم موافقت کرد و مسئولان معتقدند که این تغییرات به استانداردهای جهانی نزدیک هستند.» در همین رابطه خبرگزاری الغد پرس عراق نوشت: «مجلس شورای اسلامی با پیوستن ایران به معاهده مقابله با حمایت مالی از تروریسم موافقت کرد.» رسانه‌های عربی دیگری همانند خبرگزاری رسمی کویت، روزنامه القبس، النشره، النهار، الجریده کویت، ارم نیوز و غیره به جزئیات این خبر پرداختند.
دیدگاه تان را بنویسید