یکشنبه لاریجانی

 او برجام را ‌از حضور منتقدان و موافقان سرسخت در ‌20 دقیقه به مرحله مورد‌نظرش رساند و بار دیگر با هنرنمایی سیاستمدارانه‌ از سد منتقدان تصویب FATF گذشت. به روایت روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد، علی لاریجانی «از پس ایفای نقش تاریخی‌اش در تصویب لایحه الحاق دولت ایران به کنوانسیون CFT سربلند برآمد اما واقعیت این است که او بیش از آنکه یکی از بازیگران نقش اصلی این روایت جنجالی باشد، از جمله بازیگردانان پشت صحنه بود.» هرچند مخالفان رویکرد علی لاریجانی از ابزارهای مختلف برای تغییر تصمیم بهارستان استفاده می‌کنند. حجت‌الاسلام شیرازی، نماینده ولی فقیه در نیروی قدس سپاه اظهار داشت: «هرچه علمای قم پیغام دادند، همین سه روز قبل نامه نوشتن به رئیس مجلس که این ننگ را از دامان مجلس پاک کنید. در این کشور دارد یک اتفاق می‌افتد فردا هم می‌گویند ورود شما به کشورهای دوست ممنوع است. هر جایی که قرار است از مظلوم حمایت ‌شود حق ندارید اسم لبنان و حزب‌الله را ببرید شما حرف‌های آمریکایی‌ها را مرور کنید، این حرف بنده نیست.» و همچنین آیت‌الله یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان که اظهار کرد: «شورای نگهبان به دور از مصلحت‌اندیشی، لوایح مربوط به FATF را بر مبنای شرع و قانون اساسی مورد بررسی قرار می‌دهد.» با این شرایط، جایگاه علی لاریجانی در سپهر سیاست ایران تغییر می‌کند؟ در روایت بین‌الاذهانی علی لاریجانی دارای سه سطح شناختی است؛ او خاستگاه سیاسی خانوادگی جدی دارد؛ این جایگاه با روایت‌های انتقادی طیف احمدی‌نژاد و شایعات ضدانقلاب در چالش است. مورد بعدی الگوی سیاست‌ورزی و عمل سیاسی علی لاریجانی است؛ جامعه او را مرد پنهانکار سیاست ایران و بازیگری عمل‌گرا تلقی می‌کند. چنین نگرش به رفتار سیاسی او مزیت برتری مناسبی در جامعه ایرانی داراست. در آخرین سطح نگرش علی لاریجانی دارای نیروهای سیاسی وفادار است.

   بازگشت برجامیان و نابرجامیان

«اینکه شما می‌گویید ممکن است از بیرون حرف‌هایی بزنند در پاسخ باید گفت که شما می‌دانید ما حرف پنهانی نداریم. آنچه فکر می‌کردیم صلاح کشور است را گفتیم آقایان به جمع‌بندی برسند و القا هم نکردیم البته در بیرون فحاشی، تهمت و اتهام هم ممکن است گاهی هم راجع به علی لاریجانی توهین می‌کنند. شاید فکر می‌کنم تخریب بنده ‌یا افرادی مثل ما فایده دارد. آنها به جای بررسی مساله از لحاظ محتوایی دنبال تخریب هستند که این یک وجه سیاسی دارد و خیلی هم مهم نیست.» این سخنان علی لاریجانی در جریان بررسی کلیات لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم شباهت‌های فراوانی به نقش‌آفرینی او در تصویب برجام در بهارستان دارد. بازگشت دوقطبی برجامیان و نابرجامیان مجدد در فضای سیاسی کشور تکرار شد. اصلاح‌طلبان با اعتدالگرایان وحدت تاکتیکی در مقابل اصولگرایان با محوریت علی لاریجانی انجام دادند. همچنین اصولگرایان ناتوان در اقناع افکارعمومی بودند و از ابزارهای غیراثرگذار مانند تجمع مقابل بهارستان بهره جستند. بازگشت این دوقطبی در بهارستان قدرت مدیریت راهبردی علی لاریجانی را به رخ کشید و توانست بازیگر نقش اول لقب بگیرد. هرچند در نقشه سیاسی علی لاریجانی، مخالفت شدید مراجع تقلید لحاظ نشده بود و از منظر پیشینی وی، مراجع تقلید مانند برجام خواهان تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم هستند ولی واکنش‌های تند مراجع تقلید به‌خصوص آیت‌الله مکارم‌شیرازی و آیت‌الله نوری‌همدانی، برای او غافلگیرانه بود.

   چشم‌انداز آینده سیاسی علی لاریجانی

از بهارستان به پاستور؛ این مسیر اصلی چشم‌انداز سیاسی علی لاریجانی است. هرچند او در کارزار رقابت سال 1384 شکست سنگینی خورد ولی شرایط سیاسی بسیار تغییر کرده است. علی لاریجانی پایه اصلی سیاست‌ورزی خود را بر دوقطبی اصلاحات و اصولگرایان قرار داده است. از منظر وی هرگونه تشدید تضاد میان دو جریان اصلی کشور منجر به میل جامعه ایرانی به سمت اعتدال سیاسی می‌شود. فیلسوف سیاستمدار سپهر سیاست ایران، از زاویه دید متفاوت میدان نبرد سیاسی را می‌نگرد. پیوند او با جریان اعتدال بسیار مستحکم‌تر از سال 1392 شده است، از سوی دیگر اصلاح‌طلبان با ریزش سرمایه اجتماعی مواجه شده‌اند و اعتمادزدایی از تصمیم‌سازی آنان در جامعه مشهود است بنابراین عقلای اصلاحات به دنبال تکرار وضعیت انتخابات 1392 هستند. در اردوگاه اصولگرایان همچنان نسیم شکست می‌وزد؛ آنان گزینه مناسب برای رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری آینده ندارند و اگر با گزینه‌های تکراری وارد کارزار شوند، طعم تلخ شکست را مجدد می‌چشند. در این شرایط نابهنجار سیاسی، تنها گزینه مطلوب در نزد افکار عمومی علی لاریجانی است.