سنندج|برگزاری مراسم "پیر شالیار" در اورامان تخت کردستان+تصاویر

به گزارش مثلث آنلاین به نقل از خبرگزاری تسنیم از سنندج ، اورامان‌تخت در 75 کیلومتری مریوان و در مسیر رودخانه سیروان که یکی از بزرگ‌ترین رودخانه‌های کشور است، قرار گرفته و علاوه بر وجود معماری پلکانی آن برگزاری مراسمات مختلف به ویژه عروسی پیرشالیار سبب شده است تا این شهر، شهرت جهانی پیدا کند و هرساله پذیرای زائران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی باشد.

اورامانات یکی از مناطق زیبا و دلربای کردستان است که به سختی کوه‌ها، جنگل‌ها، قله‌های پر برف، دره‌های سرسبز، خانه‌های سنگی و پلکانی مشهور است؛ لهجه مردم مناطق اورامان شامل چهار بخش تخت، لهونی، ژاورودی، دینوری بوده و گویش هورامی یکی از بخش‌های اصلی لهجه گوران است که تاکنون توانسته ریشه خود را حفظ کند.

در دامن این کوه‌های بلند و مناظر دیدنیش چندین شاعر همچون «بیسارانی، صیدی هورامی، کاردوخی، ملاخدری رواری، میرزا عبدالقادر پاوه‌ای» و هنرمندان بومی همانند «عثمان هورامی، محمد حسین کیمنه‌ای و جمیل نوسودی» زاده و پرورده شده‌اند.

از صنایع دستی این منطقه می‌توان به گلیم‌بافی، کلاش‌بافی، سبدبافی، جاجیم‌بافی و ساخت وسایل چوبی اشاره کرد که با دستان هنرمندانه زنان و مردان این منطقه ساخته می‌شود.

مراسم پیرشالیار، مولودی‌خوانی، مراسم کومسای، تربی، کلاو روچنی، گورزان از جمله مراسماتی هستند که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند و در این منطقه برگزار می‌شود.

مراسم پیر شالیار سالیان متوالی است که توسط مردم منطقه اورامان تخت برگزار می‌شود و این مراسم دارای ظرفیت‌هایی مناسب برای توسعه گردشگری شهرستان سروآباد است.

براساس برخی منابع و همچنین اعتقادات مردم منطقه، آیین باستانی پیر شالیار مراسم سالگرد ازدواج این پیر افسانه‌ای است که با آیین‌های عرفانی خاصی آمیخته شده و ریشه در اسطوره‌ها و اعتقادات مردم این سرزمین دارد؛ هرسال در نیمه‌های فصل زمستان (10 بهمن‌ماه) و در اواسط فصل بهار (15 اردیبهشت‌ماه) برگزار می‌شود.

مراسم عروسی پیرشالیار هرسال در آخرین چهارشنبه و پنج‌شنبه منتهی به نیمه بهمن‌ماه در اورامان برگزار می‌شود و مورخان برگزاری آن را به یک هزار سال پیش نسبت داده‌اند و عده‌ای دیگرنیز معتقدند قدمت این مراسم بیشتر از این‌ها است.

درباره پیرشالیار و زندگی وی روایات متفاوتی نقل می‌شود، برخی معتقدند از بزرگان زرتشتی بوده و اکنون نیز آرامگاهش به عنوان اماکن دینی پذیرای سیل عظیمی از زائرین مشتاق این شخصیت است.

بنا به روایات و افسانه‌های مردم منطقه اورامانات این شخص صاحب کرامات بوده است که یکی از این کرامات عجیب که درباره وی روایت می‌شود، ماجرای شفا یافتن (شاه بهار خاتون) دختر شاه بخارا است که توسط پیر شالیار شفا پیدا کرده بود.

ماجرا این روایت از این قرار است که (شاه بهار خاتون) کرو لال بوده است و تمام طبیبان از مداوای او عاجز مانده بودند.، شاه بخارا عهد کرده بود هرکس که دخترش را شفا دهد او را به عقد وی درآورد، آوازه پیرشالیار اورامی به بخارا می‌رسد، عموی پادشاه با عده‌ای از اطرافیان پادشاه به سمت اورامان راه می‌افتند تا دختر را نزد پیر شالیار ببرند.

وقتی که نزدیک روستای اورامان تخت می‌شوند گوش‌های دختر آنی شنوا می‌شود و زمانیکه به نزدیکی‌های خانه پیرشالیار می‌رسند صدای نعره دیوی توجه آنان را جلب می‌کند که دیو سریع از تنوره‌ای که هم‌اکنون اهال آن را (تنوره دیو) می‌نامند و نزیک خانه پیر شالیار است، برزمین می‌افتد وکشته می‌شود و سپس زبان شاه بهار خاتون هم باز شده و شروع به صحبت کردن می‌کند، پادشاه طبق قولش بهارخاتون را به عقد پیر شالیار در می‌آورد و مردم جشن بزرگی برای عروسی آنان برپا می‌کنند.

پیر شالیار قبل از مرگش وصیت می‌کند تا آخر دنیا مراسم سالگرد عروسی‌اش هرساله برگزار شود.

این مراسم شامگاه سه‌شنبه با تقسیم گردوهای باغ پیرشالیار بین اهالی روستا آغاز می‌شود و به ترتیب با مراسم «کلاو روچنه، قربانی کردن گاو و گوسفند، پخت آش مخصوص (هڵوشینه تشێ)، دف‌نوازی، سماع، پخش‌ نذری، خواندن نماز، ذکر و دعا و برپایی شب‌نشینی و دست به دست گرداندن کفش چرمی پیر شالیار و تبرک آن و پخت نان مخصوص به نام (کلیره مژه)» سه روز متوالی ادامه می‌یابد.

صدها نفر در این مراسم دست در دست هم، زنجیره‌ای بزرگ تشکیل می‌دهند، در حین این رقص شادی (که به نوعی رقص عرفانی است) عده‌ای دف می‌زنند و عده‌ای قصیده‌هایی در مدح رسول خدا(ص) می‌خوانند و گروه بزرگ رقص هم لفظ جلاله الله را زمزمه می‌کنند.

در این مراسم کتاب معرفه البیرشالیار، تسبیح و کلاش وی به بیگانگان داده نمی‌شود و تنها دست به دست مردم روستا که به آداب دین زردشت آشنا هستند می‌چرخد.

مراسم دعا و نیایش در مقبره پیر شالیار برگزار می‌شود و پس از دعا و نیایش مردم به داخل قبرستان می‌روند و با میله آهنی به سنگ بزرگ موجود در قبرستان می‌زنند و تکه‌ای از آن را شکسته و بین مردم تقسیم می‌کنند و امسال نیز این مراسم با وجود بارش باران و برف همچون سال های گذشته با حضور هزاران نفر برگزار شد.