پسران یا دختران کدام چاق ترند؟

خبرنگار بهداشت نیوز گفتگویی اختصاصی با دکتر مجید ولی زاده فوق تخصص غدد، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی   انجام داده است و "روند چاقی و اضافه وزن در ایران" را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

انچه در زیر می خوانید "بخش اول" این گفتگوی خواندنی است؛

15 درصد کودکان ایرانی چاق هستند!

وی در مقدمه بحث خود گفت: روند چاقی و اضافه وزن در همه دنیا از جمله کشور ما روبه افزایش است و محدود به سن و جنس و طبقه خاصی هم نیست.

او اضافه کرد: طبق آنچه مشاهده می کنیم و آمارها به ما می گوید افزایش روند چاقی در کودکان و نوجوانان ما نگران کننده است، زیرا به دنبال آن منجر به مشکلات و عوارض بیشتری چون دیابت و سایر پیش زمینه های بیماری های قلبی-عروقی مانند پرفشاری خون در سنین پایین تر نسبت به گذشته می شود.

دکتر ولی زاده ادامه داد: از هر 6 الی 7 کودک در کشور، یک نفر دچار اضافه وزن است که 15 درصد جمعیت این گروه سنی را شامل می شود و هر ساله بیشتر هم می شود.

پسران چاق ترند یا دختران؟

همچنین این فوق تخصص غدد با اشاره به اینکه حتی در سنین قبل مدرسه و پیش دبستانی نیز روند فزاینده ی چاقی را داریم، گفت: در فاصله ی پایان دوران شیرخوارگی تا شروع مدرسه هم تعداد کودکان چاق زیاد شده است.

وی تصریح کرد: برخلاف سنین بزرگسالی که چاقی در خانم ها بیشتر از آقایان است، در کودکی و نوجوانی چاقی در پسران بیشتر از دختران است.

ولی زاده در رابطه با وضعیت چاقی در جهان هم به بهداشت نیوز گفت: چاقی به ترتیب در ایالات متحده و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و روسیه از سایر کشورها بیشتر است ولی در کشور ما نیز چاقی نسبت به گذشته بیشتر شده و در مقایسه با کشورهای همسایه مانند ترکیه وضعیت خوبی نداریم.

او اظهار داشت: برای اینکه خانواده ها بتوانند شرایط وزنی فرزند خود را بسنجند و از وضعیت اضافه وزن و چاقی او مطلع شوند، می توانند براساس منحنی های استاندارد قد و وزن و شاخص توده بدنی، وضعیت رشدی فرزند خود را مشخص کنند یا به پزشک مراجعه نمایند.

پیشگیری از چاقی کودکان حتی قبل از بارداری!

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی در ادامه گفت: با توجه به اینکه امروز عصر پیشگیری است، پدر و مادر حتی باید قبل از اقدام به فرزنددار شدن به این فکر کنند که تخمک گذاری و تشکیل جنین بهتر است در یک زمینه و محیط مناسب داخلی بدن باشد که این موضوع در بستر رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی مناسب و منظم شکل می گیرد.

وی در اینباره افزود: با رژیم غذایی سالم مقدار کالری مناسب از منابع غذایی سالم به مادر می رسد، چون از همان ابتدا امکان دارد بچه ها در معرض شرایطی در درون رحم قرار گیرند  که چاقی را در بدنشان برنامه ریزی کند!

ولی زاده با بیان اینکه بچه ای که از  ابتدا چاق باشد، درمانش بسیار مشکل است گفت: از همان ابتدا باید به دنبال پیشگیری بود و بهترین زمان پیشگیری از چاقی هم 1000 روز اول زندگی (شامل سه ماه قبل از زمان تشکیل جنین، دوران بارداری تا 2سالگی ) است!

ذائقه ی کودک را به ادویه و مواد پر کالری عادت ندهید

او توصیه ای مهم برای مادران بادرار هم داشت: مادران قبل از باردار شدن باید رژیم غذایی مناسب داشته باشند و بعد از تولد نوزاد هم چون ذائقه ی بچه از همان ابتدا شکل می گیرد باید حواسشان به غذایی که به بچه داده می شود باشد.

همچنین این متخصص غدد تأکید کرد: اگر بچه با ادویه و مواد پرکالری در تماس باشد در آینده تمایل بیشتری به مواد غذایی پرکالری پیدا می کند و در نتیجه در معرض ابتلا به چاقی خواهد بود، مثلا متاسفانه می بینیم که بعضی از خانواده ها از خوردن نوشابه توسط شیرخوار خود لذت می برند!

شرایطی که محیط زندگی شهری را مستعد چاقی کرده

ولی زاده چاقی را یک مشکل اجتماعی - اقتصادی دانست و بهداشت نیوز گفت: چاقی فقط مشکل فرد و خانواده نیست، بلکه صنایع بیمه و دولت ها نیز این مسأله را تحت تأثیر قرار می دهند.

این استاد دانشگاه بیان کرد: از نظر من باید چاقی را فراتر از فرد و خانواده ببینیم یعنی وظیفه ی حکومت ها و دولت هاست که یک محیط زندگی سالم را برای شهروندان فراهم کنند، محیط زندگی سالم، در واقع محیط غیر چاق کننده است.

وی در این خصوص گفت: وقتی می بینیم پیاده رو ها ناامن است، برای تردد با دوچرخه حریم مشخص و امنیت نداریم، دسترسی یا آسایش لازم در حمل و نقل عمومی وجود ندارد یا عواملی چون آلودگی هوا و غیره زیاد است از پیاده روی و استفاده از وسایل نقلیه عمومی منصرف می شویم و همین یعنی کاهش تحرک بدنی و محیط زندگی ناسالم.

پیشگیری از چاقی در سطح کلان جامعه بسیار مهم است

او ضمن طرح این سؤال که شرایط زندگی سالم در شهرها را برای پیشگیری از چاقی، چه کسی باید فراهم کند، عنوان کرد: فرهنگسازی در بین مردم مانند رعایت حریم پیاده روها،حق تقدم عابر پیاده و دوچرخه سواران در درجه اول بسیار مهم است.

مجید ولی زاده اضافه کرد: برنامه های ساخت و ساز شهری (محیط زندگی مناسب در آپارتمان ها) و شهرداری ها (پیاده روهای ایمن، فضاهای مناسب و در دسترس برای فعالیت بدنی و حمل ونقل عمومی مناسب) نیز در اولویت بعدی ایجاد شرایط سالم شهری برای مردم قرار می گیرد.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی در آخر به بهداشت نیوز گفت:  عرضه ی سوخت با آلودگی کمتر، تهیه خودروها با آلایندگی کمتر، نظارت بر امنیت غذایی و محدود کردن صنایع غذایی سودآور ولی ناسالم، گرفتن مالیات از مواد غذایی و نوشابه های پرکالری و پرداخت یارانه برای مواد غذایی سالم مانند لبنیات از دیگر سیاستگذاری های دولتمردان در جهت پیشگیری از چاقی است.  

گفتگو: مشکات سخاوتی