تبخال یک بیماری ویروسی است که از ویروس هرپس سیمپلکس ایجاده شده و عموما در نقاط خاصی از بدن به شکل مجموعه‌ای از تاول‌ها بروز پیدا می‌کند.

پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

دو نوع شایع آن  تبخال  لب و تبخال تناسلی هستند که از طریق ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک و دو ایجاد می‌شوند.

 این‌ها فقط دو مورد از هشت نوع ویروس در خانواده تبخال‌ها هستند که روی انسان اثر می‌گذارند. پیش از این HSV-2 ویروسی بود که بیشتر در تبخال تناسلی دیده می‌شد اما امروز، HSV-1 علت آن است که می‌تواند دستگاه تناسلی و همچنین دهان را به تبخال مبتلا کند.

تبخال لب

اگر مستعد تبخال باشید می‌دانید که احساس سوزش در لب‌هایتان معمولا فقط یک معنا می‌تواند داشته باشد: یک تبخال جدید در حال ظاهر شدن است. شکی نیست که تبخال به‌شدت ناراحت‌کننده است. این زخم‌ها معمولا به خودی خود طی دو تا چهار هفته از بین می‌روند. این دو تا چهار هفته به کندی می‌گذرد: زخم‌های تبخال قرمز، همراه با تراوشات و پوسته پوسته هستند. خوشبختانه، بعضی از درمان‌ها وجود دارند که می‌توانند به روند درمان سرعت ببخشند، به‌ویژه اگر زود دست به کار شوید. پیش از آن بیایید نگاهی بیندازیم به این‌که چگونه می‌توان از بروز این زخم‌های آزاردهنده جلوگیری کرد.

جلوگیری از بروز تبخال لب

هنگامی که برای اولین بار به ویروس تبخال مبتلا می‌شوید، (بسیاری از افراد در شش ماه تا سه سال اول زندگی به آن دچار می‌شوند) ویروس آن در سلول‌های عصبی‌تان نهفته می‌شود. درواقع ریشه کلمه Herpes به معنی تبخال از کلمه یونانی Creep به معنی خزیدن می‌آید؛ زیرا این ویروس تمایل دارد در مسیر عصب بخزد و گوشه‌ای بنشیند تا زمانی که یک محرک باعث شود دوباره چهره زشتش را نشان دهد. بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از بروز آن، کاهش قرار گرفتن در معرض محرک‌های خاص است.

محرک‌های شناخته‌شده عبارتند از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، استرس، فشار جسمی، سرماخوردگی یا تب، جراحت جزئی یا ترک‌خوردگی لب و استفاده از استروئیدها.

نکته‌ای که درمورد تبخال وجود دارد این است که این زخم‌ها بیشتر از طریق علائمی نظیر سوزش، خارش، التهاب یا درد در جایی که زخم قرار است ظاهر شود به شما هشدار می‌دهند. پزشکان به آن «علائم اولیه» می‌گویند و این درواقع به شما لطف می‌کند، زیرا اگر در مراحل ابتدایی جلوی آن را بگیرید و از پزشک داروی ضدویروس بگیرید، ممکن است بتوانید جلوی بروز تبخال را بگیرید یا حداقل از ماندگاری طولانی‌مدت آن جلوگیری کنید.

تبخال تناسلی مردان

تبخال تناسلی یک عفونت مقاربتی ویروسی است که حدود 2/8 درصد از مردان در چهارده تا چهل‌ونه‌سالگی به آن مبتلا می‌شوند. این ویروس می‌تواند از طریق رابطه جنسی محافظت نشده، مقاربت دهانی یا مقعدی با فرد مبتلا به ویروس گسترش پیدا کند. تبخال تناسلی درمان ندارد اما راه‌هایی برای کنترل علائم آن وجود دارد.

سریع از شر تبخال خلاص شوید

۱. از داروهای ضدویروس استفاده کنید

داروهای موضعی بدون نسخه برای درمان تبخال به‌خوبی ضدویروس‌های تجویزشده عمل نمی‌کنند. پمادهای بدون نسخه شاید به از بین بردن سوزش کمک کنند اما برای از بین بردن سریع تبخال بهترین گزینه نیستند.

بهترین راه برای درمان تبخال شروع زودهنگام درمان در مرحله ظاهر شدن علائم با داروهای ضدویروس خوراکی تجویزی نظیر والاسیکلوویر است که احتمالا آن را با نام والترکس می‌شناسید.

شیوه معمول برای مصرف این دارو دوهزار میلی‌گرم در صبح و بعد تکرار مصرف آن در روز است. والاسیکلوویر تکثیر ویروس را کاهش می‌دهد و درنتیجه به بهبود هرچه سریع‌تر آن کمک می‌کند. حتی ممکن است از بروز آن در مراحل اولیه جلوگیری کند.

جلوگیری از تکثیر ویروس مانع از ادامه روند طبیعی آن می‌شود. نتیجه این خواهد بود که زمان بهبودی زخم‌ها کاهش پیدا کرده یا حتی مانع از ظاهر شدن آن می‌شود.

یک روش جدید برای استفاده از این دارو نیز وجود دارد. نوعی از اسیکلوویر که می‌توانید آن را بین لب و لثه خود، جایی قرار دهید که تبخال در حال بیرون آمدن است. این دارو در طول روز به آرامی حل شده و با یک جریان ثابت بدن را قادر می‌سازد که ویروس را مهار کند.

۲. پماد استروئیدی را هم اضافه کنید

یک پماد استروئیدی موضعی مثل کورتیزون می‌تواند به کاهش التهاب زخم‌ها کمک کرده، درد، قرمزی و خارش آن را کمی بهتر کند.

در صورت استفاده از داروهای ضدویروس، پمادهای استروئیدی را می‌توانید به‌عنوان یک گزینه‌ در نظر داشته باشید. استروئیدها توانایی بدن‌تان در مبارزه با عفونت‌ها را کاهش می‌دهند، بنابراین باید مراقب‌شان باشید. اگر بدون درمان ویروسی، فقط از پمادهای استروئیدی استفاده کنید، فقط تبخال را تشدید می‌کنید. اگر در حال درمان با ضدویروس هستید، این پمادها می‌توانند در کاهش علائم کمک‌کننده باشند. هیچ‌گونه پوششی روی زخم تبخال قرار ندهید؛ جریان هوا روند بهبودی‌تان را تسریع می‌کند.

۳. راه‌حل درمانی خودتان را تهیه کنید

بعضی پزشکان توصیه می‌کنند که پودر دامبورو Domeboro را از داروخانه تهیه کرده و استفاده کنید. این پودر به حساسیت‌های پوستی کمک می‌کند. برای استفاده کافی است قرص یا پودر آن را در آب حل کنید. سپس یک پارچه نازک را داخل محلول فرو کرده، آن را بچلانید و حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی ناحیه‌ای که تبخال زده بگذارید. روزی دو تا سه بار این کار را تکرار کنید تا زخم‌ها خشک شوند. (هر بار یک محلول تازه تهیه کنید.)

با این کار رطوبت و آب زخم را خواهید گرفت و زمان بهبودی آن را به‌طور قابل‌توجهی پایین خواهید آورد. هنگامی که زخم خشک شد، کار را متوقف کرده و محل زخم را با یک پماد موضعی آنتی‌بیوتیک مثل نئوسپورین مرطوب نگه دارید. این کار به جلوگیری از عفونت باکتریایی ثانویه کمک می‌کند، به این معنی که باکتری‌های فرصت‌طلبی را دور نگه می‌دارد که منتظر حمله کردن به پوست آسیب‌دیده هستند و به روند درمان کمک می‌کند.

همچنین از آن‌جا که بیشتر افراد با هر چیزی که روی پوست‌شان باشد، بازی می‌کنند، این کار با جلوگیری از ترکاندن تبخال‌ها، احتمال ابتلا به عفونت‌های باکتریایی را بسیار کاهش می‌دهد. اگر در این میان به یک عفونت اضافی هم مبتلا شوید، نه‌تنها ماندگاری تبخال بیشتر خواهد شد، بلکه ممکن است به زخم شدن آن ناحیه بینجامد.

۴. از کمپرس سرد استفاده کنید

تورم و سوزش تبخال را با یک حوله سرد و مرطوب کاهش دهید. توصیه می‌شود که زمانی که منتظر بهبود تبخال هستید، چندبار در روز به مدت پنج تا ۱۰ دقیقه از کمپرس سرد استفاده کنید. اجتناب از غذاهای اسیدی نظیر گوجه و پرتقال نیز تحریک‌پذیری را به حداقل می‌رساند.

۵. لیزین را در نظر بگیرید

این آمینواسید به صورت قرص و پماد موجود است و شواهد نشان می‌دهد که برای بهبود تبخال مفید است؛ البته نه برای همه. زیرا می‌تواند باعث معده‌درد و اسهال شود و نحوه جذب کلسیم توسط بدن را تغییر دهد. بنابراین آمینو اسید و کلسیم را همزمان مصرف نکنید.

۶. آلوئه‌ورا را امتحان کنید

آلوئه‌ورا با این‌که یک‌شبه تبخال را از بین نمی‌برد اما برای کاهش درد ناشی از آن مفید است. این گیاه همچنین حاوی ویتامین‌های A وC است که می‌توانند به تسریع روند بهبودی کمک کنند.

نشانه‌های تبخال تناسلی در مردان چیست؟

علائم تبخال تناسلی بیشتر به صورت بسیار خفیف بروز پیدا می‌کند و خیلی ساده می‌توان آن‌ها را با جوش‌های کوچک یا موهای زیرپوستی اشتباه گرفت. زخم‌های تبخال به‌صورت برجستگی‌های کوچک، قرمز یا تاول‌های سفید ظاهر می‌شوند و می‌توانند در هر نقطه‌ای از دستگاه تناسلی دیده شوند. اگر یکی از این تاول‌ها بترکد، ممکن است زخم دردناکی در آن محل ایجاد شده و یا دفع ادرار را با درد همراه کند.

با بهبودی زخم، روی آن پوسته‌ای شکل می‌گیرد که باید در برابر وسوسه کندن آن مقاومت کنید، زیرا این کار فقط باعث تحریک آن ناحیه می‌شود.

از دیگر علائم آن می‌توان به خارش یا درد در ناحیه دستگاه تناسلی، علائم شبه آنفلوآنزا نظیر تب، بدن‌درد و گره‌های لنفاوی متورم در ناحیه کشاله ران اشاره کرد.

آیا تبخال تناسلی همیشه با علائم همراه است؟

تبخال تناسلی همیشه با علائم همراه نیست. ممکن است تا زمانی که آن را به شخص دیگری منتقل نکرده باشید یا آزمایش ندهید متوجه نشوید که به آن مبتلا هستید. اگر در گذشته تبخال داشته‌اید و در حال دنبال کردن یک برنامه درمانی هستید، دوره‌هایی را بدون علائم سپری خواهید کرد که به آن‌ها دوره‌های نهفته می‌گویند. به این معنی نیست که دیگر این ویروس را ندارید. بلکه در این زمان همچنان می‌توانید آن را به دیگران منتقل کنید، اگرچه ریسک آن پایین‌تر است.

چطور مطمئن شوم که تبخال تناسلی دارم؟

همان‌طور که اشاره شد تبخال همیشه با علائم همراه نیست و تقریبا دوسوم از مبتلایان به تبخال تناسلی علائمی مشاهده نمی‌کنند یا علائم آن‌قدر خفیف است که گاهی با بعضی بیماری‌های پوستی اشتباه گرفته می‌شود. بنابراین بهترین کار این است که با یک پزشک مشورت کنید. پزشک می‌تواند با مشاهده علائم این بیماری را تشخیص دهد، یا نمونه‌ای از تاول را آزمایش کند و یا برایتان آزمایش خون تجویز کند. احتمالا سوال‌هایی درباره سابقه روابط جنسی از شما پرسیده خواهد شد که بهتر است در جواب دادن به آن‌ها صادق باشید.

تبخال تناسلی چگونه درمان می‌شود؟

به یاد داشته باشید، هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد. داروهای ضدویروسی می‌توانند به جلوگیری از تکثیر ویروس و کاهش تعداد تاول‌ها کمک کنند. این کار همچنین خطر انتقال ویروس به دیگری را کاهش می‌دهد.

داروهای ضدویروس شایع برای تبخال عبارتند از اسیکلوویر، فمسایکلوویر و والاسیکلوویر. برای برخی افراد مصرف این داروها همزمان با بروز اولین نشانه‌ها کافی است. اگر به‌طور مکرر با بروز این زخم‌ها مواجه‌اید، احتمالا نیاز به مصرف روزانه دارو خواهید داشت.

برای تسکین درد و خارش سعی کنید دستگاه تناسلی خود را تا حد امکان تمیز و خشک نگه دارید. همچنین می‌توانید چند بار در روز از کمپرس سرد در ناحیه زخم‌ها استفاده کنید.

آیا تبخال اسپرم را می‌کشد؟ آیا می‌تواند باعث ناباروری شود؟

این‌که آیا تبخال تناسلی می‌تواند باروری را تحت‌تاثیر قرار دهد یا خیر هنوز مشخص نیست. این ویروس در بخش اعظمی از مردان وجود دارد و معمولا باعث ناباروری نمی‌شود. اگرچه نتایج یک بررسی جدید نشان داده که ممکن است تعداد اسپرم‌ها با کاهش مواجه شده و شانس بارداری شریک زندگی‌تان را پایین بیاورد.

همچنین ممکن است متوجه شوید که بروز تبخال‌های تناسلی مکرر، برقراری رابطه زناشویی را برایتان دشوار می‌سازد که این امر بالطبع بچه‌دار شدن را کمی با مشکل مواجه می‌کند. درنتیجه مهم است که از برقراری رابطه زناشویی هنگامی که زخم‌ها وجود دارند جلوگیری کنید.