اصلاح‌طلبان فرصت زیادی برای تصمیم‌گیری درباره نامزد پوششی ندارند
تردیدهای واقعی
آنچه محمد رضا عارف گفته در واقع رو نمایی از بخشی از واقعیات موجود در جناح اصلاح طلب است .برخی البته می گویند او به شدت به دنبال نامزد پوششی مقابل روحانی است ، مساله ای که البته مخالفانی قابل توجه در میان اصلاح طلبان دارد.
در حالی که در هفته گذشته بیشتر خبرهای مربوط به تحولات انتخاباتی اصولگرایان بوده است اما اعلام یک خبر مهم از سوی محمد‌رضا عارف موجب شده تا همچنان وضعیت حمایت اصلاح‌طلبان از حسن روحانی لغزنده و در فضایی پر ابهام باقی بماند.
سخنانی جنجالی که اگر‌چه تلاش شد بعد از آن از سوی اصلاح‌طلبان تفسیر شود اما انتشار فایل صوتی بر صحت مطالب بیان شده تاکید کرد. محمد‌رضا عارف گفته است: «درخصوص موضوع کاندیدای پوششی بحث‌های جدی صورت گرفت و دو نظر در این ارتباط وجود دارد نظر اول این است که از هر فردی که کاندیدای نهایی است حمایت شود که خوشبختانه در هفته‌های اخیر با اکثریت آرا در شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان تصمیم‌گیری شد که کاندیدای نهایی آقای روحانی باشد. عده‌ای هم معتقدند جریان اصلاحات نمایندگی یک جریان سیاسی را بر عهده دارد و نمی‌تواند در یک رویداد مهم مثل انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا نداشته باشد و به همین دلیل معتقدند جریان اصلاحات باید در کنار روحانی، از گزینه دیگری هم حمایت کند که اگر کاندیدای اصلی آنها به هر دلیلی در میان نامزدها حضور نداشت، آنها گزینه دومی هم داشته باشند. در ارتباط با این دو نظریه مباحث مختلفی صورت گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد که طی هفته‌های آینده اعلام می‌شود. شورای هماهنگی اصلاحات بخشی از شورای عالی سیاست‌گذاری است و تصمیمات شورای عالی سیاست‌گذاری برای کل جریان اصلاحات لازم‌الاجراست.»
این مساله حالا به موضوعی تبدیل شده که چهره‌های اصلاح‌طلب به مباحثه در مورد آن می‌پردازند. از جمله اینکه غلامحسین کرباسچی در تازه‌ترین سخنرانی‌اش گفته است: «در این رابطه دو نظریه وجود دارد. عده‌ای معتقد هستند که وجود این فرد در زمان انتخابات لازم است و نباید یک نفره در مناظره‌ها حضور داشت و در مقابل عده‌ای هم معتقد هستند که این کار لازم نیست و احتیاجی به نامزد پوششی نیست. به‌نظر من خود آقای روحانی باید تشخیص بدهد که آیا به‌وجود این شخص احتیاج دارد یا خیر اگر ایشان احساس کند که لازم نیست لزومی بر این کار وجود ندارد. من تا کنون در این باره صحبتی نکرده‌ام اما دوستان صحبتی کردند که از کم‌وکیف آن خبر ندارم. اگر بنا بر مناظره باشد در صورت تعدد، مناظره‌کننده‌ها می‌توانند کمک کار روحانی باشند و بعضی سوال‌ها که جناح رقیب مطرح می‌کنند را آنها پاسخ دهند و تمام بار کار در مناظره‌ها بر دوش روحانی نباشد.» این اظهارنظر غلامحسین کرباسچی در حالی بیان شده که سخنگوی حزب و اعتدال و توسعه گفته است: «قبلا هم اعلام شده که ما به کاندیدای پوششی اعتقادی نداشتیم و تا این لحظه به این نتیجه رسیده‌ایم که کاندیدای موازی وجود داشته باشد.
روحانی به حد کافی سخنور است و می‌تواند دفاع لازم را انجام دهد.»
این طرح البته مخالفان دیگری هم دارد. عبدالله ناصری هفته گذشته در سخنانی در این مورد با اعلام مخالفت روحانی با این ایده گفته است: «آقای روحانی تا این لحظه به هیچ‌وجه موافق حضور نامزد در سایه نبوده است و معتقد است به تنهایی می‌تواند در صحنه انتخابات حضور موفقی داشته باشد. اصلاح‌طلبان در ملاقات با آقای روحانی در رابطه با موضوع نامزد پوششی بحث کردند و به‌طور رسمی تصمیم‌گیری در این مورد را به وی واگذار کردند که اگر هر زمان صلاح دانست نامزد دیگری وارد میدان رقابت شود و تا آنجایی که خبر دارم آقای روحانی تا این لحظه نیز به هیچ‌وجه موافق حضور نامزد در سایه نبوده است و معتقد است که به تنهایی می‌تواند در صحنه حضور موفقی داشته باشد که البته پیش‌بینی درستی هم هست. تجربه نشان داده است که رئیس‌جمهور باید دو دوره فعالیت کند تا بتواند برنامه‌های خود را به‌طور دقیق و کامل اجرا کند یا مثل آقای احمدی‌نژاد با کارنامه سیاه بیرون آمده و به‌طور کامل عملکرد ضعیف وی ثابت شود، کمااینکه امروز اصولگرایان سنتی یا حتی اصولگرایان نوظهور به راحتی در مورد ضعف مدیریت آقای احمدی‌نژاد اظهارنظر می‌کنند و از وی تبری می‌جویند و وی نیز از
اصولگرایان جدایی می‌ورزد و معتقد است به‌عنوان جریان سوم ظاهر می‌شود، بنابراین باید آقای روحانی برای به نتیجه رسیدن برنامه‌هایی که در جهت توسعه سرمایه‌گذاری خارجی در کشور و حفظ دیپلماسی فعال داشته برای دوره بعد نیز رئیس‌جمهور باقی بماند.» همزمان حسین انصاری‌راد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نه تنها ایده نامزد پوششی را مفید نمی‌داند بلکه آن را برای روحانی مشکل ساز می‌خواند و می‌گوید: «خاتمی و اطرافیانش هم با چنین ایده‌ای مخالفند.» دلایلی که حامیان ایده نامزد پوششی مطرح می‌کنند بحث یار کمکی آوردن برای روحانی در مقابل چند نامزد اصولگراست، احتمالی که انصاری‌راد در این رابطه می‌گوید: «روحانی یک تنه از پس انتقادهای رقبای خود بر‌می‌آید و نیاز به یار کمکی ندارد. احتمال ردصلاحیت هم به کل منتفی است چون انجام آن فاجعه به بار می‌آورد، بنابراین بزرگان کشور جلوی چنین اتفاقی را می‌گیرند.»
جهانگیری نامزد پوششی می‌شود؟
در عین حال بر‌اساس برخی خبرها گویا هر‌چه به انتخابات ریاست‌جمهوری نزدیک می‌شویم احتمال نامزدی اسحاق جهانگیری هم افزایش می‌یابد. این احتمالا یکی از مهمترین پدیده‌های انتخاباتی اردیبهشت ماه خواهد بود. اسحاق جهانگیری در تمام مدتی که از دولت حسن روحانی گذشته یکی از ستون‌های اجرایی کابینه بوده است. فردی که اداره دولت در موارد زیادی به کمک او انجام می‌شود. جهانگیری روابط بسیار خوبی با ساختارهای قدرت نیز دارد. او یک تکنوکرات است و دقیقا می‌داند چگونه باید مهره‌های شطرنج را جابه‌جا کند. او در سال 92 هم بنا داشت نامزد انتخابات شود. روز آخر تا حوالی ظهر تصمیم او قطعی شده بود. زمزمه‌های احتمال نامزدی اکبر هاشمی‌رفسنجانی در ساعات آخر اما او را به تردید انداخت. گویا عازم ساختمان ستاد انتخابات بوده که خبر حرکت هاشمی‌رفسنجانی برای نامزدی را شنیده و از ثبت‌نام منصرف شده بود. او البته در آن دوره قبل از اینکه به روز ثبت‌نام برسد اعلام کرده بود که بنای نامزدی دارد. جهانگیری در یک مصاحبه درباره کاندیداتوری‌اش تاکید کرده بود: «نامزدی‌ام جدی است و می‌آیم.» او البته درباره اینکه این حرکت تعارضی با تصمیم جریان اصلاحات درباره
دیگر نامزدهای انتخاباتی دارد یا نه هم گفته بود: «در شرایطی ورود پیدا می‌کنم که مطمئن باشم یک ماموریتی از سوی جریان اصلاح‌طلبی به من واگذار شده است.» حالا در آستانه یک انتخابات دیگر باز هم نام او بر سر زبان‌ها افتاده است. ایده نامزدی او البته در ادامه همان طرحی است که اکبر هاشمی‌رفسنجانی و برخی اصلاح‌طلبان با عنوان نامزد پوششی آن را دنبال می‌کنند. طرحی که برخی برای اجرای آن به‌دنبال استفاده از محمد‌رضا عارف بودند اما اکثریت اصلاح‌طلبان با این مساله مخالفت کردند و او را فاقد توانایی‌های لازم برای ورود به چنین سطحی دانسته‌اند. در عین حال اکثریت اصلاح‌طلبان معتقدند جهانگیری هم قدرت بیان خوبی دارد و هم اینکه با اعتمادی که حسن روحانی به او دارد می‌تواند قدرت مانور بیشتری داشته باشد. نکته اما این است که گویا تا امروز حسن روحانی تمایلی به حضور نامزد پوششی از خود نشان نداده اما خبرهای دیگر حاکی از این است که تغییر زمین بازی و استراتژی جدی اصولگرایان برای مواجهه چند‌وجهی با حسن روحانی احتمالا نظر او را تغییر خواهد داد. چندی پیش محمد عطریانفر در این خصوص گفته بود: «در نظر گرفتن نامزد پوششی برای روحانی،هوشیاری جریان
اصلاحات است. نجفی و جهانگیری بهترین گزینه‌ها برای ایفای این نقش هستند. اگر بخواهیم ارزیابی واقع‌بینانه و قابل دسترس پیدا کنیم افرادی مناسب‌تر از جهانگیری و نجفی نخواهیم داشت چراکه این دو بزرگوار هر دو این صلاحیت و کفایت را دارند اما آقای جهانگیری به اعتبار اینکه در موقعیت معاون اول و در مسائل به روز است و ماموریت‌های بسیار مهمی را از طریق دولت دنبال می‌کند، حتی نسبت به آقای نجفی در اولویت قرار می‌گیرد. البته بنده شخصا از علاقه‌مندان و مدافعین آقای نجفی هم هستم، او دچار یک بیماری قلبی است که حتی برای وزارت و معاونت ریاست‌جمهوری هم پزشک معالج او را از قبول مسئولیت باز داشت. از این رو ما آقای جهانگیری را تقدم می‌بخشیم.»
پزشکیان می‌آید اما نامزد پوششی نیست
در همین حال برخی خبرهای دیگر نیز وجود دارد که از احتمال نامزدی مسعود پزشکیان حکایت دارد. سایت انصاف که از رسانه‌های نزدیک به اوست هم احتمال کاندیداتوری او را رد نکرده و نوشته است: «امروز دکتر پزشکیان چه دلیلی دارد برای کاندیداتوری در زمانی که دکتر روحانی کاندیداست؟ دلایلی که وجود دارد همگی قابل درک و توجه هستند. از جمله «غرور» برخی دولتمردان مورد انتقاد بخش‌هایی از حامیان است که اگر از برج عاج‌نشینی پایین نیایند و به جایگاه واقعی خود پی نبرند، بیشترین ضربه را در درجه اول خود آنها می‌خورند و بعد مردم و جریانی که از آنها حمایت کرده است. از سوی دیگر باید توجه داشت که عملکرد وزارت بهداشت به ویژه در طرح تحول سلامت به‌عنوان پاشنه آشیل دولت مورد توجه است. اگر از همان روز نخست که پزشکیان و معدود شخصیت‌هایی با پیش‌بینی دقیق ایرادهای آن را می‌دیدند و فریاد می‌زدند ولی سانسور می‌شدند، ضعف‌ها رفع می‌شد، به امروز نمی‌رسیدیم که به مشکل تبدیل شده است و هدف اصلی طرح که رفع تبعیض و بی‌عدالتی به نفع مناطق کم‌برخوردار بود، نیز نه‌تنها محقق نشده، بلکه با این طرح وضعیت نامناسبی پیدا کرده است. همچنین با اینکه دستاوردهای
تنش‌زدایی در سیاست خارجی مورد تحسین و تقدیر است اما برخی وعده‌های حوزه سیاست داخلی محقق نشده است. باید صدای مردم را شنید. عملکردها در تعدادی از وزارتخانه‌ها با خواسته‌های مردم فاصله دارد. برای پاسخ به خواست و انتظار مردم، تغییر در بخشی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها لازم است. همچنین به برخی نیروهای موثر در پیروزی دکتر روحانی در سال ۹۲ که دارای تجربه و تخصص بودند توجهی نشد که به اعتقاد برخی سرعت رشد و پیشرفت کشور را تحت تاثیر قرار داد و از سویی سبب گلایه شد.»به نظر می‌رسد اگر پزشکیان نامزد انتخابات شود به صورت مستقل خواهد آمد و در نقش نامزد پوششی نخواهد بود.
چرا روحانی مخالف است؟
دیدارهای حسن روحانی با اصلاح‌طلبان در چند هفته اخیر البته مساله مهمی است. رایزنی‌های آنها فشرده، سخت و تاکنون بی‌نتیجه بوده است. عبدالله ناصری این جلسات را این‌گونه روایت می‌کند: «...از سوی دیگر برخی از بزرگان جریان اصلاحات در دیدارهای مستقیم با آقای روحانی هشدارها و نگرانی‌های خود را نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 اعلام کرده‌اند. به‌عنوان نمونه یکی از بزرگان جریان اصلاحات به صراحت به آقای روحانی عنوان کرده که اگر همین مسیر خود را در آینده نیز ادامه بدهد، ممکن است پایگاه رای خود را از دست بدهد و سال 96 در پاستور نباشد. این چهره برجسته جریان اصلاحات همچنین به آقای روحانی ضرورت تغییر در برخی نگرش‌ها و مدیریت‌های دولت را گوشزد کرده است.» جمع‌بندی ناصری شاید از اخبار جلسات محرمانه اصلاح‌طلبان و روحانی مهم‌تر بود: «در این جلسه که در منزل آقای روحانی برگزار شده به آقای روحانی در این زمینه هشدار‌های لازم داده شده که ایشان دارای سازمان رای مستقل نیست و نباید با طناب پوسیده برخی افراد به چاه برود. بدون‌شک سازمان رای آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده جریان اصلاحات خواهد بود و کسی نمی‌تواند این
مساله را کتمان کند. اگر کسی دچار توهم شده و احساس می‌کند آقای روحانی جدا از آرای اصلاح‌طلبان می‌تواند رئیس‌جمهور شود، سخت در اشتباه است و این اشتباه ممکن است به قیمت بسیار گزافی تمام شود.»
موافقان و مخالفان یک طرح
عبدی درباره بحث حمایت تام یا مشروط اصلاح‌طلبان از روحانی به اعتماد گفته است: «اصلاح‌طلبان گمان می‌کنند که چاره‌ای جز حمایت از روحانی ندارند، در حالی که باید نگاه‌‌شان را به نحوی اصلاح کنند که این گزینه را نه از روی ناچاری که آن را انتخاب خود بدانند!» او در پاسخ به این سوال که چرا اصلاح‌طلبان یکپارچه از روحانی حمایت می‌کنند، تصریح می‌کند: «چرا نکنند؟ دنبال چه چیزی هستند که ممکن باشد و بتوانند آن را از طریق دیگر تامین کنند؟»
عبدی همچنین درباره بحث «کاندیدای پوششی و آلترناتیو روحانی» یا به قول تاجیک «کارت‌های اصلاح‌طلبان» نیز در پاسخ به خبرنگار اعتماد این‌طور می‌گوید: «چنین پرسشی در حال حاضر بیهوده است. اهدافی را که روحانی در حال حاضر تامین می‌کند، حتی بالاتر از سقف امکانات اصلاح‌طلبان است، بالاتر از سقفی که خودشان بتوانند تامین کنند. طرح چنین پرسش‌هایی ناشی از فقدان تحلیل و برنامه روشن نزد برخی از اصلاح‌طلبان است.»
در ادامه همین مناقشات، «محمد هاشمی» برادر آیت‌الله هاشمی و از کارگزارانی‌های قدیمی نیز به صحنه آمد و در بخشی از گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ایلنا درباره هر دو موضوع سخن گفت. او در اشاره به بحث کاندیدای پوششی و در پاسخ به ایلنا تصریح کرد: «اگر اصلاح‌طلبان چنین موضوعی را مطرح می‌کنند و می‌گویند در کنار روحانی گزینه‌های دیگری باید داشته باشیم به این دلیل است که اگر بر فرض یک درصد صلاحیت روحانی تایید نشد، افراد دیگری وجود داشته باشد، که در صورت تایید نیازی نیست در کارزار رقابت نامزد دیگری حضور داشته باشد. باید به یاد داشته باشیم از طرفی انتخاب گزینه دیگر در کنار روحانی باعث ریزش رای او می‌شود؛ زیرا هر شخصی که وارد میدان رقابت می‌شود برای خود میزانی رای دارد که می‌تواند آرای نامزد اصلی را کاهش دهد. درون جناح اصلاح‌طلب بعضا اگر چنین مسائلی مطرح می‌شود عمدتا توسط اشخاص گفته می‌شود. ما نمی‌بینیم در شورای اصلاح‌طلبان یا یکی از احزاب آن چنین مطالبی مطرح شود، عموما این نوع حرف‌ها از سوی شخص گفته می‌شود.» او همچنین در اشاره به ماجرای حمایت مشروط و شاید در کنایه به تاجیک! در ادامه صحبت‌هایش تصریح کرد: «نباید این توقع
را داشت هر جریانی که از او (روحانی) حمایت می‌کند حتما باید جایی در کابینه داشته باشد.»
آیا باید منتظر نامزدی عارف یا جهانگیری و پزشکیان بود؟
دیدگاه تان را بنویسید