تاثیرات فرهنگی سلفی نمایندگان با موگرینی درگفتوگو با پرویز سروری، بیژن نوباوه، قدیری‌ابیانه و داریوش قنبری
غربزدگی؟
ماجرای سلفی پر‌حاشیه نمایندگان مجلس شورای اسلامی با فدریکا موگرینی، یکی از مهم‌ترین اخبار در هفته گذشته بود. ماجرا‌یی که در ابعاد سیاسی و فرهنگی و اجتماعی با حاشیه‌ها و اظهارنظرات زیادی همراه شد. برای تحلیل دقیق‌تر این موضوع به سراغ تنی چند از فعالین سیاسی-فرهنگی رفتیم.
از نظر شما اقدام برخی از نمایندگان مجلس، در مراسم تحلیف آقای روحانی، برای سلفی گرفتن با موگرینی را چطور می‌توان ارزیابی کرد؟! یک ناهنجاری فرهنگی که در رفتار بروز کرده یا یک ساختارشکنی سیاسی؟
سروری: نمایندگان تبلور اقتدار جامعه ما هستند. چراکه منتخبین و معتمدین ملت هستند. در نتیجه توقع از آنها نیز بسیار بیشتر از افراد عادی است رفتار و حرکات و سکنات آنها نیز به تبع همین امر به نوعی پیام‌رسان و ترجمان فرهنگ ایرانی ست. اعتبار مردم ما در گرو رفتار و کردار این دسته از مسئولان است.
اتفاقی که روز تحلیف حادث شد، به هیچ وجه در شأن فرهنگ ملت ایران نبود. بی‌تابی که نمایندگان برای عکس‌گرفتن با موگرینی نشان دادند، به‌گونه‌ای بود که بار خبری بسیار سنگینی چه در حوزه فرهنگ و چه در حوزه سیاست برای ایران به بار آورد و نشان از آن دارد که توجه جامعه خبری در سطح جهانی به کشور ماست. شما در کدام مجلس در دنیا رفتاری مشابه این رفتار نمایندگان ما را مشاهده می‌کنید؟! اینکه یک عده سیاستمدار خارجی وارد کشوری شوند و نمایندگان این مقدار از تمایل برای ثبت یک عکس با او نشان دهند؟ اگر مردم عادی اقدام به این رفتار می‌کردند، محل بحث کمتری در این باره وجود داشت اما چنین رفتاری در سطح رفتار کلان سیاسی واقعا جای تعجب دارد.
این رفتارها از لحاظ فرهنگ سیاسی، مغایر عزت و اقتدار ایران اسلامی بود. امری که متاسفانه شاهد آن بودیم.
نوباوه: رفتاری که متاسفانه از سوی نمایندگان صورت گرفت، حتی اگر از سوی افرادی با سمتی غیر از این نیز اتخاذ می‌شد، بسیار رفتار نادرستی تلقی می‌شد. من فکر می‌کنم مردم هم نسبت به این رفتار موضع‌گیری خوبی داشتند و حتی در شبکه‌های اجتماعی و محیط‌های مجازی، عکس‌العمل شدیدی به این موضوع نشان دادند.
این مساله اما مساله‌ای قابل تامل از ابعاد مختلف است. نخست اینکه؛ اینطور که پیداست؛ نمایندگان ما هیچ پروتکل و تشریفاتی در عرصه عمومی و بین‌المللی را آموزش ندیده‌اند! حداقل جمع کثیری از آنان به این فرهنگ و رفتار دچار هستند. لازم است برای این افراد فکری اساسی و آموزشی درست تهیه دیده شود که بتوانند شخصیت سیاسی و فرهنگی کشور را در جایگاه نمایندگی مردم حفظ کنند. دوم اینکه؛ در شرایط فعلی کشور و رفتار نادرست طرف مقابل ما نتیجه‌ای در حوزه سیاست برای ما نداشته، این اقدام در برابر این طرف غربی کاری کاملا اشتباه است.
موگرینی فردی بوده که بسیاری از این قراردادهای نابسامان را تایید کرده است. این نمایندگان در حالی که ادعای شناخت منافع ملی را دارند، چنین بازخوردی داشته‌اند این تنها نشان‌دهنده بی‌اطلاعی این افراد از منافع ملی است آنها چشم‌شان را روی خیانت‌های غرب و آمریکا بسته‌اند و در عین حال ادعای شناخت نیز دارند این رغبت به موگرینی یک مخالفت با آرمان سیاسی و فرهنگی مردم و از سوی دیگر بی‌اطلاعی این نمایندگان از آبروی ملی و شخصیت فرهنگی مردم ما در عرصه بین‌المللی
است.
به نظر من این عده از نمایندگان باید از مردم عذرخواهی رسمی صورت دهند. هم به دلیل رفتار ناشایستی که در برابر یک خانم داشته‌اند، خصوصا روحانیتی که در آن جمع حضور داشت، هم به دلیل تاثیر نامطلوبی که در فضای فرهنگی کشور به جای گذاشتند. این افراد داعیه فرهنگ‌سازی در کشور دارند، پس چنین اقدامی از سوی آنها پذیرفتنی نیست. افکار عمومی باید عکس‌العمل درخور را به این نمایندگان نشان دهد.
قدیری ابیانه: من تعجب می‌کنم اگر فردی این رفتار را تایید کند اگر فردی دست به تایید چنین رفتاری بزند، از نظر من، او نیز دچار مشکل است رفتار نمایندگان دون شأن افراد عادی در جامعه ایرانی بود چه برسد به نمایندگان یعنی تلاش برای گرفتن عکس سلفی آن‌هم در مراسم تحلیف و از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی.
عکس‌العمل مردم ایران نسبت به این داستان، آنها را متوجه زشتی این اقدام کرده است. حتی یکی از این نماینده‌ها از مردم عذرخواهی کرده است.
قنبری: ماجرای سلفی گرفتن نمایندگان مجلس با خانم موگرینی از نظر من چندان بحث مهمی نیست فکر می‌کنم دلیل این کار به مواضع ایشان برمی‌گردد؛ اینکه ایشان در هفته‌ها و روزهای گذشته، در برابر سیاست ترامپ درباره بی‌توجهی به برجام ایستاده و از مواضع ایران دفاع کرده است. شاید نمایندگان به این دلیل احساساتی شدند و این اقدام را انجام دادند. در واقع سلفی‌گرفتن و توجه بیش از اندازه آنها به خانم موگرینی، به دلیل دفاع وی از برجام بوده است.
البته بحث سلفی‌گرفتن، کار مرسومی میان نمایندگان نیست. مقامات سیاسی وقتی وارد جا‌یی یا نشستی می‌شوند، یا دیداری با مقام دیگری صورت می‌گیرد، در حین یا پایان آن دیدار، یک عکس رسمی را به ثبت می‌رسانند. اما سلفی‌گرفتن در چنین فضا‌یی، مرسوم نیست شاید اگر تشریفات مجلس در این زمینه آموزش‌های فرهنگی لازم را به نمایندگان ارائه می‌داد، آنها آگاه می‌شدند و این اتفاق نمی‌افتاد نمایندگانی اقدام به این کار کرده‌اند که گویا از سیاست‌های خانم موگرینی و سمپاتی ایشان درباره ایران راضی بوده‌اند. شاید به این وسیله خواسته‌اند تا تشکری از خانم موگرینی داشته باشند یا به نوعی با این حرکت، تشکری از مواضع ایشان داشته باشند!
بازتاب این اقدام نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تاثیر آن در فرهنگ عمومی جامعه ما چیست؟
سروری: قطعا تاثیرات منفی در این باره خواهد داشت. به ویژه در میان قشر جوان و نوجوانی که از این مسئولان الگو می‌گیرند. در جامعه ما که یک جامعه عزتمند بعد از انقلاب اسلامی معرفی شد و خصومت‌های جدی با غرب در حوزه‌های مختلف داشته و مصاف‌های زیادی بین ما و غرب و آمریکا وجود داشته، این رفتار می‌تواند آثار مخربی را در فرهنگ عمومی
داشته باشد.
فراموش نکنیم که امام در جریان پذیرش قطعنامه توصیه‌های موکدی به حفظ خشم و کینه انقلابی علیه دشمنان داشتند؛ افرادی که تمام‌قد علیه انقلاب و ایران و اسلام و مظلومان حرکت کرده‌اند یا در این راه سهم داشته‌اند.
ما در حالی‌که سیاست‌های خصمانه‌ای از سوی غرب در موضوعات مختلف از جمله فرهنگ و سیاست شاهد هستیم، این ابراز تمایل به سوی افرادی که ملت ما را از حقوق اولیه‌شان محروم می‌کنند و در حال اقدام علیه مناقع ملی ایران هستند، آثار بسیار منفی دارد. آن‌هم اقدامی از سوی نمایندگان ملت ایران اقدامی مبتنی بر شیفتگی محض!
نوباوه: همواره افراد و جریان‌ها‌یی از خارج، در پی ایجاد تغییر در فرهنگ ما بوده‌اند. تغییراتی مهم‌تر از تغییرات سیاسی. زیرا رویکردهای سیاسی ما بدون تغییرات فرهنگی، تغییر نخواهند کرد. از جمله تغییر فرهنگ ارزش‌های اخلاقی نیز در همین راستا اهداف خاصی را دنبال می‌کرده است. این چرخش در فضای فرهنگی، امری مطلوب از سوی غرب قلمداد شده است. کمااینکه افرادی را در لباس هنرپیشه و... نزد برخی از مسئولان ما فرستادند و بعدها اتهام جاسوسی درباره آنها مطرح شد قطعا اینها برای تابوشکنی و قبح‌زدا‌یی از فرهنگ غربی، بسیار تلاش می‌کنند. همچنین به موازات این امر، سعی بسیار برای تخفیف فرهنگ اسلامی دارند.
در چنین فضا‌یی که رخدادهای این چنینی حادث می‌شود، غربی‌ها برداشت موردنظر خود را از این امر صورت می‌دهند. مردم باید این رفتار را نه در شأن نمایندگی، که یک امر شخصی و ناشی از شخصیت اینها تحلیل کنند. زیرا نمایندگی مردم یک امر و شغل بسیار مقدس در نظام جمهوری اسلامی ایران است.
قدیری‌ابیانه: موگرینی در تصویب تحریم‌ها علیه ایران موضع داشته است. اینکه فردی در جریان تحریم مردم و نظام سیاسی یک کشور، عمل کند و نمایندگان مردم آن کشور، اینطور خود را شیفته او جلوه دهند، اثرات تحقیرآمیز زیادی را در حوزه‌های مختلف خواهد داشت. من توقع داشتم که اگر نمایندگان فرصتی برای دیدار با موگرینی به دست می‌آورند، ایستادگی ایران و مردم ایران را در برابر غرب به گوش او می‌رساندند. این خواسته مردم ایران و فرهنگ ایرانی از نمایندگان‌شان بود که متاسفانه مسکوت ماند!
قنبری: این اقدام در کلیت خود، یک عمل اشتباه است برخی از دوستانی که این اقدام را انجام داده‌اند نیز از مردم عذرخواهی کرده‌اند. پس طبیعتا نباید این اقدام را مثبت ارزیابی کرد و انتظار داشت که تاثیر خوبی در فضای فرهنگ عمومی و سیاسی مردم به جای گذارد. اما آنچه وجود دارد اینکه من انگیزه این اقدام را از ظاهر آن متفاوت می‌دانم.
ناآگاهی به ظاهر امر، در پس خود یک نیت متفاوت داشته است. تقابل موگرینی با آمریکا، در این قالب ظهور یافته است. در واقع نمایندگان ما قصد داشته‌اند که به این امر احساسات خود را نشان دهند.
همواره و در طول تاریخ، اقدامات این چنینی در فضای غربزدگی قابل بحث و بررسی بوده است! نظر شما درباره این اقدام و غرب‌دوستی نمایندگان چیست؟
سروری: البته شاید نتوان اقدام مبتنی‌‌بر این گرایش را درباره همه نمایندگان مطرح کرد. اما وجه غالب در این اتفاق، مساله غربزدگی بود. به نظر من حالت شیفتگی نسبت به فرهنگ غرب را می‌توان در بازیگران این برخوردها سراغ گرفت. این صحنه قطعا از سوی رسانه‌های خارجی هدف گرفته شده و آن را منبعث از رفتار غربزده ایرانی‌ها، تحلیل کرده‌اند. آنها نیز در این برداشت با ما مشترک بوده‌اند. این تنها یک عکس با یک مقام خارجی نیست، بلکه تصور همین فضای غربزده و زمینه برداشت این چنینی را در داخل و خارج
مهیا کرده است.
نوباوه: این وادادگی نسبت به غرب در بخش مهمی از جامعه وجود دارد. این در حالی است که بسیاری از افراد این بخش، حتی برای یک روز پایشان را از ایران بیرون نگذاشته‌اند و نسبت به غرب شناخت کافی ندارند. باید مطالعه کتاب‌های سید‌جمال‌الدین اسدآبادی، جلال آل‌احمد و... را برای این افراد توصیه کرد تا بتوانند غرب را بهتر از این بشناسند. یا در اقل درجه به کارنامه غرب در مواجهه با ایران، طی دهه‌های اخیر توجه بیشتری داشته باشند این تمایل نشان‌دادن، در شأن ما نیست پس هر نماینده‌ای از هر جریانی و با هر ضعفی که در خود دارد، نباید این رفتار را از خود نشان دهد.
پس از پیروزی انقلاب؛ این میزان از غربزدگی متاسفانه در بسیاری از افراد با همین حد شأن، ادامه یافته است. این مساله نیز واقعا قابل اغماض نیست. این بار هم مدعیان این فرهنگ در این جریان خود را به خوبی نشان دادند نه تنها نسبت به یک فرد غربی، بلکه فردی که هیچ خدمتی به کشور ما نکرده و حتی در جریان تحریم‌هایی که علیه ملت ایران ترتیب داده شده نیز دخالت
داشته است!
در سوی دیگر نیز بعد فرهنگ عمومی این جریان بسیار موثر است. عده‌ای آقا، نسبت به یک خانم این رفتار سبک را نشان داده‌اند که به‌نظر خیلی بد است.
قدیری ابیانه: اینطور که از ظواهر امر پیداست، اگر همسر یا دختر ترامپ به جای موگرینی در این مراسم حضور داشتند، این نمایندگان برای گرفتن یک عکس با آنها مسابقه می‌گذاشتند! زن بودن موگرینی در این جریان، بی‌تاثیر نبود! ولی من معتقدم که اگر فردی مثل جک استراو در این مراسم حاضر می‌شد، چنین اتفاقی رخ نمی‌داد.
من فکر می‌کنم که در ذهن خانم موگرینی، نسبت به این اقدام نمایندگان و فرهنگ مردم ایران، چه فضا‌یی ایجاد شده است؟! قطعا فضا و پیش‌فرض مطلوبی در این باره ایجاد نشده است.
قنبری: این اقدام به معنای تمایل غرب نبوده است! اگر خانم موگرینی مواضعی مثل ترامپ اتخاذ کرده بود، قطعا استقبالی از ایشان در مجلس نمی‌شد. اصلا شاید در کل به این مراسم دعوت نمی‌شد. همین مواضع ریشه این اتفاق بوده است. اتفاقی که البته در شکلی نامطلوب حادث شد. این اما به معنای غربگرا‌یی نیست! این نمایندگان درست به خاطر منافع ملی دست به این اقدام زده‌اند اما از چند و چون آن آگاهی
کافی نداشته‌اند!
دیدگاه تان را بنویسید