انواع سیم و کابل برق
با انواع سیم و کابل برق آشنا هستید؟ بدون وجود شبکه‌هایی منظم از سیم و کابل که برق را از نیروگاه به مراکز توزیع و از آن‌جا به خانه‌ها و وسایل ما می‌آورند، تامین انرژی ممکن نخواهد بود.
خیلی افراد سیم و کابل برق را به جای یکدیگر به کار می‌برند و تصور می‌کنند که این دو کالا یک چیز مشابه‌اند، اما واقعیت اصلا این‌طور نیست. کارکرد نهایی سیم و کابل البته تقریبا یکسان است، اما در عمل، تفاوت‌هایی دارند از زمین تا آسمان. جدای از این، خود سیم و کابل نیز ده‌ها و صدها نوع مختلف دارند که هر یک به درد کار مخصوصی می‌خورند. آن‌چه در این مطلب آورده‌ایم، توضیح مفهوم سیم و کابل و معرفی انواع آن‌هاست.
سیم چیست؟ کابل چیست؟
سیم برق در واقع یک هادی الکتریکی منفرد و تک رشته‌ای است که یا عایق دارد یا ندارد، در حالی که کابل، مجموعه‌ای از سیم‌هاست که بهم تنیده شده‌اند و درون غلافی قرار گرفته‌اند. از سیم‌ها معمولا برای عبور برق با ولتاژهای پایین استفاده می‌شود و به همین خاطر در ساختمان‌های مسکونی و وسایل کوچک کاربرد زیادی دارند. کابل‌ها اما بیشتر برای مصارف صنعتی -که نیاز به عبور فشار بالای جریان برق باشد- مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیم و کابل چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
مهم‌ترین تفاوت‌های سیم و کابل به شرح زیر است:
-
سیم و کابل تفاوت ساختاری دارند. به این معنا که سیم، هادی با یک لایه روکش عایقی و کابل، هادی با دو یا چند روکش عایقی است که درون پوشش محافظتی پیرامون آن قرار گرفته است.
-
سیم‌های برق معمولا نمی‌توانند ولتاژهای بالا را تحمل کنند، در حالی که کابل‌ها اساسا برای عبور جریان فشار قوی ساخته می‌شوند.
-
مقاومت کابل‌ها در برابر عوامل خارجی و تنش‌های خارجی از سیم بیشتر است. این شیلد اضافی کابل‌هاست که آن‌ها را تا این حد مستحکم می‌کند.
-
سیم تک رساناست و اصولا از مواد مس و آلومینیوم بیشتر در آن استفاده می‌شود، در حالی که کابل از دو یا چند سیم عایق‌دار تشکیل شده که در یک روکش قرار گرفته است.
-
قیمت سیم و کابل با هم تفاوت دارد. قیمت کابل در شرایط یکسان، معمولا از قیمت سیم برق بیشتر است. ضمن آن‌که انواع سیم و کابل نیز خود با یکدیگر تفاوت قیمت دارند که به مواردی مثل نوع هادی، نوع عایق، سایز و برند سازنده برمی‌گردد.
انواع سیم و کابل
مدل‌های بسیار مختلفی از سیم و کابل داریم که هر یک به درد کار خاصی می‌خورند. کافی است به یکی از فروشگاه‌های کالای برق سری بزنید تا متوجه منظورمان بشوید. این‌که کدام یک از انواع سیم و کابل متناسب با نیاز شما خواهد بود، تنها پس از مشاوره با یک متخصص مشخص می‌شود. در عین حال ما برای اطلاع بیشتر شما، در بخش زیر مهم‌ترین انواع سیم و کابل را معرفی کرده‌ایم:
انواع سیم برق
-
سیم مفتولی
سیم‌های مفتولی یک‌رشته هادی مفتولی دارند و به دلیل انعطاف‌پذیری پایینی که دارند، به «سیم خشک» هم معروفند. سیم‌های مفتولی فرم‌گیری خوبی دارند و معمولا در تابلوهایی که داکت‌های شیاردار ندارند، استفاده می‌شوند. سیم‌های فتولی با سطح مقطع‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند و ولتاژ نامی آن‌ها 450/750 ولت است.
-
سیم افشان
سیم‌های افشان هادی از جنس فلز مس دارند که از قرار گرفتن تعداد رشته نازک کنار یکدیگر تشکیل شده است. ویژگی اصلی سیم افشان، انعطاف‌پذیری بسیار زیاد آن‌هاست. همین مسئله موجب شده که موارد مصرف این سیم در ساختمان‌سازی و همچنین وسایل الکترونیکی بالا باشد. ولتاژ نامی این نوع سیم 300/500 ولت است.
-
سیم نیمه افشان
سیم‌های نیمه افشان تعداد رشته‌هایی کم‌تر از سیم افشان با قطر رشته‌هایی کم‌تر از سیم مفتولی را دارند. ولتاژ نامی و نوع کاربرد سیم نیمه افشان تقریبا مشابه با سیم مفتولی است و تنها به دلیل انعطاف‌پذیری نسبتا بیشتری که از سیم مفتولی دارند، در محیط‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که سیم باید پیچ‌وتاب بیشتری بخورد.
-
سیم ارت
حتما تاکنون این سیم‌ها را که ترکیب رنگی سبز و زرد دارند، دیده‌اید. از سیم ارت جهت اتصال تجهیزات مختلف به سیستم ارتینگ استفاده می‌شود. مس استفاده شده در سیم ارت خلوص بالایی دارد و به همین خاطر این نوع سیم قوی‌ترین رسانا را در بین انواع سیم و کابل داراست.
-
سیم نایلون
در اکثر ساختمان‌ها می‌توانید سیم نایلون را مشاهده کنید. در واقع آن سیم‌های نازک و بهم چسبیده (یعنی ترکیب دو سیم نازک بهم چسبیده)، سیم نایلون هستند. این سیم‌ها که نوعی سیم افشان به حساب می‌آیند، فقط مصارف خانگی دارند و نباید تحت فشار قرار بگیرند.
-
سیم کواکسیال
سیم کواکسیال از لحاظ ساختار شبیه به کابل است و به همین خاطر به آن کابل کواکسیال هم گفته می‌شود. از آن‌جایی که پوشش خاص سیم کواکسیال آن را در برابر نویز و امواج الکترومغناطیسی مزاحم محافظت می‌کند، عمده استفاده آن‌ها به‌عنوان رابط تلویزیون و آنتن در ساختمان‌ها است.
انواع کابل برق
تقسیم‌بندی کابل‌های برق به انواع مختلف بر اساس پارامترهای گوناگون صورت می‌گیرد. از این لحاظ هر کابل را می‌توان در چند دسته از هر یک از بخش‌های زیر جای داد:
انواع کابل بر اساس تعداد رشته
کابل‌ها از یک رشته تا بعضا پنج رشته تولید می‌شوند. علت استفاده از کابل‌های تک رشته نیز، مقاومت بالاتر آن‌ها نسبت به سیم‌ها در محیط‌های مشابه است. کابل‌های یک تا پنج رشته بیشتر فشار ضعیف‌اند، در حالی که کابل‌های فشار متوسط و فشار قوی حداکثر تا سه رشته تولید می‌شوند.
انواع کابل بر اساس ولتاژ
از این نظر کابل‌ها را می‌توان به چهار دسته تقسیم‌بندی کرد:
-
کابل‌های فشار ضعیف با سطح ولتاژ از ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت
-
کابل‌های فشار متوسط با سطح ولتاژ از ۱ تا ۳۳ کیلو ولت
-
کابل‌های فشار قوی با سطح ولتاژ از ۶۳ تا ۲۳۰ کیلو ولت
-
کابل‌های فوق فشار قوی با سطح ولتاژ ۴۰۰ کیلو ولت به بالا
انواع کابل بر اساس لایه محافظتی
این نوع تقسیم‌بندی نشان‌دهنده میزان مقاومت هر کابل در برابر عوامل خارجی است. مثلا کابل زره‌دار (یا همان کابل مسلح)، از یک‌لایه اضافی جهت افزایش مقاومت کابل در برابر صدمات مکانیکی و فیزیکی استفاده می‌کند.
یا کابل شیلدار، از یک لایه نویزگیر برای انتقال بهتر اطلاعات استفاده می‌کند. کابل‌های فویل‌دار که با دارا بودن ورقه‌ای از جنس مس یا آلومینیوم قابلیت حذف نویز را دارند، نوع دیگری از کابل‌ها بر اساس این تقسیم‌بندی‌اند.
انواع کابل بر اساس کاربرد
این یکی از مهم‌ترین مدل‌های تقسیم‌بندی کابل‌های برق است. مشهورترین کابل‌ها از نظر نوع کاربرد عبارتند از:
-
کابل ابزار دقیق؛ این نوع کابل‌ها برای انتقال داده‌ها و به‌کارگیری در فناوری اندازه‌گیری و کنترل، نظیر اتاق‌های کنترل واحدهای صنعتی و نیروگاه‌ها مناسبند.
-
کابل فرمان؛ کابل فرمان که به آن کابل کنترل هم می‌گویند، وظیفه ایجاد ارتباط و انتقال داده‌های کنترلی را برعهده دارد و در صنایع مختلف کاربردهای بسیاری دارد.
-
کابل مخابراتی؛ این کابل از تابیده شدن چند رشته سیم تشکیل شده و در برابر نویز و امواج مزاحم مقاومت بالایی دارد. از کابل مخابراتی برای انتقال سیگنال در ارتباطات و مخابرات استفاده می‌شود.
-
کابل فیبر نوری؛ این کابل سیگنال‌ها را از طریق یک رشته نخ شیشه‌ای منتقل می‌کند و به دلیل پهنای باند بالا، اطلاعات و داده‌های بیشتری را می‌تواند حمل کند.
-
کابل نسوز؛ کابل نسوز یعنی کابلی که می‌تواند دمای بالا را در مواجهه با آتش‌سوزی در یک مدت زمان خاص تحمل کند. از این نوع کابل در سیستم‌های اعلام حریق، روشنایی‌های اضطراری و پمپ‌های آتش‌نشانی استفاده می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید