تیر و کمان، یکی از قدیمی‌ترین ابزارآلات مورد استفاده بشر تاکنون است که کسی نمی‌تواند تاریخ دقیقی برای ابداع و استفاده از آن مشخص کند. اما از هکاکی‌ها و نقوش رسم شده بر روی دیوار غارها، می‌توان تخمین زد که عمر تیر و کمان‌ها به پانصد هزار سال قبل برمی‌گردد. طبق تحقیقات و کشفیات صورت‌گرفته تا قبل از جنگ جهانی دوم اجزایی از تیر و کمان در شمال آلمان پیدا شد که برای آن عمری نزدیک به هشت هزار سال قبل از میلاد مسیح در نظر گرفته بودند و علاوه ‌بر آن نمونه‌های دیگری از کمان‌های قدیمی در شمال دانمارک کشف شد که قدمت آن نیز را به شش هزارساله قبل از میلاد مسیح نسبت داده‌اند. اگر شما هم از علاقه‌مندان تیر و کمان هستید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا به طور کلی با انواع کمان و اجزای آن، آشنا شوید.

معرفی جامع و کامل تیر و کمان
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

 

انواع تیر و کمان

در طی سالیان متمادی تیر و کمان‌ها با اعمال تغییراتی بهبود پیدا کردند که این تغییرات علاوه بر این که انواع جدیدی از تیر و کمان‌ها را به وجود آورد، منجر به بهبود کارایی و قدرت آن‌ها شده است. امروزه تیر و کمان‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که آن‌ها را باهم بررسی می‌کنیم.

13

کمان سنتی

کمان‌های سنتی همان مدل‌های ابتدایی هستند که ساده، معمولی، یک‌تکه و چوبی‌اند و نمی‌توان مانند دیگر نمونه‌ها روی آن تجهیزاتی نصب کرد. از این کمان‌ها در قدیم برای جنگ، شکار و سرگرمی استفاده می‌شد. همچنین از نمونه‌‌های کمان‌ سنتی می‌توان به کمان‌ معروف لانگ بوی اشاره کرد که در انگلیس و در زمان قرون وسطا برای انجام کارهای مختلف استفاده می‌شد. این کمان‌ها طول بلندی دارند و خم نمی‌شوند و در نتیجه کار با آن‌ها در هنگام سوارکاری بسیار دشوار است؛ اما نمونه‌های آسیایی آن طول کم‌تری دارند و کار با آن‌ها نسبت به مدل‌های غربی کمی آسان‌تر است. همچنین از نکات قابل‌ توجه برای استفاده از این نوع تیر و کمان‌ها داشتن دستکش‌های مخصوص برای محافظت از انگشتان در هنگام کشیدن و رها کردن زه کمان است.

کمان ریکرو

کمان ریکرو از سه جز اصلی قبضه، بازو و زه  تشکیل شده و مشابه مدل‌های سنتی است؛ اما با این تفاوت که با اندکی تغییر، بهبود یافته و نسبت به نمونه‌های قبلی دقیق‌تر و قوی‌تر شده است. کمان‌های ریکرو محدودیتی در طول کشش ندارد و به ‌اندازه‌ای که دست شما قابلیت باز شدن داشته باشد می‌توانند کشیده شوند. اما نباید آن‌ها را بیش از چند ساعت در حالت زه شده و تحت ‌فشار قرار داد.

به دلیل ساختار خوب این کمان، کار با آن نسبت به مدل‌های دیگر راحت‌تر است و به همین علت این کمان مناسب افراد تازه‌ کاری است که در ابتدای راه هستند و قصد یادگیری مهارت تیراندازی با کمان را دارند.

این کمان‌ در چهار نوع فایبرگلاس، کربن، چوب و فلز ساخته می‌شود که از بهترین مدل‌های آن می‌توان به نمونه‌هایی از جنس فایبرگلاس و کربن اشاره کرد که دوام و زیبایی خوبی دارند. این نوع از کمان‌ها‌ نسبت به مدل‌های سنتی مجهز به اجزای جدیدی از قبیل لیمب، قبضه، پلانگر و رست هستند که در بخش اجزای کمان آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

کمان کامپوند

کمان کامپوند از کمان ریکرو پیشرفته‌تر است و از لحاظ قدرت و دقت بهتر از کمان ریکرو عمل می‌کند. اما تشابهاتی نیز با این کمان دارد به ‌طوری‌ که اصول پایه تیراندازی در هر دو یکسان است و در مسابقات نیز گاهی ورزشکاران این دو رشته باهم جابه‌جا می‌شوند. کامپوندها در وزن‌ها و انواع متنوعی دسته‌بندی می‌شوند و بازه قیمتی گوناگونی دارند. اما به‌ طور کلی کامپوندهای سبک به دلیل چابکی که دارند سرعت شما را در تیراندازی افزایش می‌دهند. برای مثال مناسب شکار هستند. اما در مقابل کامپوندهای سنگین لرزش و ارتعاش کم‌تر، دوام بالاتر، و قدرت تیر پرتابی بیش‌تری دارند که آن‌ها را برای مسابقات و تیراندازی مناسب می‌کند.

کامپوند از تجهیزاتی مانند قرقره، استاپ لایزر، بادامک، قبضه، شوکر و... بهره می‌برد که همین اجزا باعث می‌شوند این کمان‌ نسبت به نسخه‌های قدیمی خاص‌تر و کاربردی‌تر باشد. از دیگر نکات درباره کمان کامپوند این است که کمان کامپوند در رشته‌های المپیک همانند کمان ریکرو پذیرفته نشده و رشته‌ای غیر المپیکی است همچنین کامپوند به دلیل ساختاری که دارد برخلاف ریکرو طول کشش مشخصی داشته و همیشه در حالت زه شده و تحت ‌فشار قرار دارد.

کمان کراسبو

کراسبو ظاهری شبیه به تفنگ‌ دارد؛ اما کمانی بسیار قدرتمند است که در زمان قرون وسطا ساخته شد تا به کمک تیرهای فلزی آن بتوان به زره‌ شوالیه‌ها و سربازانی که در برابر تیرهای چوبی مقاوم بودند، نفوذ کرد. به ‌نوعی این سلاح در نبردهای تن‌به‌تن استفاده می‌شده است. این ویژگی باعث شد که کراسبوها یکی از بهترین سلاح‌ها برای از پا درآوردن نیروهای زرهی دشمن در آن زمان باشند که  با آمدن سلاح‌های گرم مانند تفنگ‌های سر پر استفاده از این سلاح در نبردها به ‌تدریج کم‌تر شد و امروزه بیش‌تر در شکار و تفریح کاربرد دارند.

کراسبو برای تیراندازی یک جای تیر مشخص دارد که تیرانداز با قراردادن تیر در آن قسمت و هدف‌گیری می‌تواند تیر را پرتاب کند. از ویژگی‌های جالب ‌توجه کراسبو این است که برخلاف تیر و کمان‌های قبلی، شما نیازی به ‌صرف انرژی برای نگه‌داشتن زه کمان ندارید و می‌توانید با آن به ‌راحتی کار کنید و انرژی کم‌تری خرج کنید. البته فردی که می‌خواهد با این کمان کار کند باید اطلاعاتی درباره نحوه کار و هدف‌گیری با آن آموخته باشد تا به خود و دیگران آسیبی نرساند.

کراسبو در مدل‌های مختلفی عرضه می‌شود که دو نوع برجسته آن ریکرو و کامپوند هستند. مدل کراسبو ریکرو ساده‌ترین نوع در میان کراسبوها است و بازوهای بلندی دارد که به همین خاطر زه آن بیش‌تر به عقب کشیده می‌شود.

کرابسو کامپوند پیچیده‌تر از مدل ریکرو است و بازوهای کوتاه‌تری دارد. همچنین استفاده و حمل آن نسبت به کرابسو ریکرو آسان‌تر است. نیروی پرتاب تیر این کمان از دیگر مدل‌ها بیش‌تر است و به همین علت صدای بلندی نیز در هنگام پرتاب تولید می‌کند. گفتنی است که هر دو این کراسبوها برای شکار و تیراندازی مناسب هستند؛ اما نکاتی مانند سرعت، ایمنی، وزن کراسبو و کیس آن باید در هنگام خرید مورد بررسی قرار گیرد.

14

انواع تیر

تیرها نیز مانند کمان‌ها دارای انواع مختلفی به شرح زیر می‌باشند:

تیر چوبی

این تیرها برای کمان‌های سنتی و قدیمی استفاده می‌شوند و در دو نوع سبک و فشرده به تولید می‌رسند که مدل فشرده آن مقاومت و نفوذ بیش‌تری دارد. اما مدل سبک آن ساده بوده و بیش‌تر در آموزش استفاده می‌شود.

تیر آلومینیومی

تیرهای آلومینیومی طول عمر بالایی دارند، قابل بازیافت هستند، انعطاف‌پذیرند، در اشکال و اندازه‌های متفاوتی ساخته می‌شوند و مناسب افرادی‌اند که می‌خواهند تمرین زیادی با تیروکمان انجام دهند. این تیرها به‌ندرت می‌شکنند؛ اما به‌راحتی خم می‌شوند که این نکته‌ای مثبت برای این نوع از تیرها به‌حساب می‌آید. زیرا می‌توان آن‌ها را صاف ‌کرده و دوباره استفاده کرد.

تیر فایبرگلاس

این نوع از تیرها نسبتاً سنگین هستند و مقاومتشان از تیرهای چوبی بیش‌تر است. همچنین انعطاف زیادی ندارند؛ اما مناسب شکار و تمرین هستند. تیر فایبرگلاس مناسب برای انواع مختلفی از کمان‌ها است و هنگام پرتاب نیز از خود انسجام خوبی نشان می‌دهد.

تیر کربنی

تیرهای کربنی انعطاف قابل ‌قبول، وزن مناسب، قیمت و تقاضای بالایی دارند. همچنین این تیرها مانند تیرهای آلومینیومی می‌توانند خم شوند و دوباره به حالت قبل بازگردند و اگر درست استفاده شوند، می‌توانند مدت طولانی‌تری را دوام بیاورند.

تیر ترکیبی آلومینیوم با کربن

این تیرها از ترکیب روکش کربن با فلز آلومینیوم تولید می‌شوند. یکی از ویژگی‌های آن‌ها این است که با ظرافت خاصی طراحی می‌شوند و دقت بالایی در ساخت آن‌ها به کار می‌رود. از این تیرها معمولاً در مسابقات رسمی تیر و کمان مانند المپیک استفاده می‌شود.

لوازم جانبی تیر و کمان

15

هر کمان دارای لوازم جانبی به شرح زیر است:

قبضه: قبضه بخش مرکزی کمان ریکرو است و تجهیزات کمان نظیر پلانگر، لیمب و استاب لیزر بر روی آن نصب می‌شوند.

پلانگر: پلانگر بخشی از کمان است که تیر را در یک مسیر مستقیم و عمود به سیبل حرکت می‌دهد.

لیمب: منظور از لیمب همان قطعه بالا و پایین کمان است که به دو سر قبضه متصل می‌شود. نوع مبتدی آن از چوب و نوع حرفه‌ای آن از کربن ساخته می‌شود.

قرقره: قرقره قلب سیستم حرکتی و از اجزای اصلی تیر و کمان‌های کامپوند است که برای تبدیل حرکت دوار به حرکت خطی و بر عکس کاربرد دارد. به ‌نوعی قرقره است که کمان کامپوند را از دیگر کمان‌ها متمایز می‌کند.

دیگر لوازم: از اجزای دیگر کمان‌ها استاب لیزر، شوکر، دوربین، رست و... است که هرکدام برای کمانی طراحی شده و می‌تواند ویژگی‌های آن کمان را بهبود دهد.

فصل شکار بزرگترین فروشگاه آنلاین تیر و کمان در ایران است! شما می‌توانید بصورت اینترنتی انواع کمان ریکرو، کمان کامپوند، کمان سنتی، لوازم جانبی کمان، انواع تیر و لوازم جانبی تیر مورد نیاز خود را از طریق وبسایت فصل شکار سفارش دهید.