لشکر تپل مپل‌ها ؛ آرزویی که دنیا از آن می‌ترسد
لشکر تپل مپل‌ها / روزگاری وقتی پای آرزو در میان بود، هر کس که در آرزوی کودکی بود، یکی از گزینه‌هایش تپل‌مپل بودن بود. حال کاکل زری هم بود، بهتر.
لشکر تپل مپل‌ها / از آنجایی که راست می‌گویند باید مواظب بود چه چیزی را آرزو می‌کنید چون ممکن است که برآورده شود.این آرزو هم در حال برآورده شدن است و تپل مپل بودن کودکان جهان را به مخاطره انداخته است. بی‌تحرکی، نشستن پای تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای، مصرف غذاهای شیرین، چرب و... از جمله دلایلی است که موجب شده این روزها شاهد کودکان چاق باشیم. کودکانی که چاقی‌شان را پدر و مادرها به حساب سلامت جسمی‌شان می‌گذارند. اما بد نیست بدانید این تصور کاملا اشتباه است. اگر کودکی دارید که بیشتر از حد معلول چاق است باید هرچه سریعتر به فکر تغییر روند زندگی و تغذیه او بیفتید. مخصوصا اگر از سن سه سالگی او گذشته باشد؛ چرا که همین کودکان چاق ممکن است در آینده جامعه‌ای بسازند که در آن بیماری‌های فشار خون، قند و کلسترول بالا، بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های متابولیک و قلبی، التهابات کبدی، مشکلات مفصلی، کم‌کاری غدد جنسی، بلوغ زودرس و... بیداد کند. البته معضل چاقی تنها در ایران نیست که بیش از گذشته به چشم می‌آید؛ بلکه در جهان نیز روز به روز به تعداد این کودکان دارای اضافه وزن بالا افزوده می‌شود.
به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه که سازمان جهانی این معضل را به شکل جدی‌تر هشدار می‌دهد. ایران نیز از جمله کشورهایی است که رفتار زندگی و غذایی‌اش در حال تغییر است و تغذیه‌های سنتی را به دست فراموشی می‌سپارد. به‌عنوان مثال در گذشته برای میان‌وعده از خشکبار و تنقلاتی از این دست استفاده می‌شد؛ اما این روزها می‌بینیم که در میان وعده‌ها هر کس پاکت چیپس و پفک و بیسکویتی در دست دارد که هیچ ماده مغذی در آن گیرتان نخواهدآمد. غذاهای آماده و فست‌فودی نیز معضل دیگری است که گریبان مردم این روزگار را گرفته و آنها را هر روز بیشتر از دیروز چاق می‌کند. این تغییر روند مصرف موادغذایی را نمی‌توان به سادگی نگاه کرد و کمی نگران‌کننده است. علاوه برآنچه که به آن اشاره شد یکی از دلایل اصلی چاق‌شدن فرزندان، همین پدر و مادرهایی هستند که با نوع تغذیه و سبک زندگی‌شان زمینه چاق‌شدن فرزندانی که نسل آینده به حساب می‌آیند را فراهم می‌کنند. در این گزارش به بررسی نظر متخصصان تغذیه از جمله خدیجه رحمانی پرداختیم. همچنین از آنچه انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران و کارشناسان تغذیه و رژیم درمانی در زمینه چاقی کودکان ( fattest children) صحبت کرده‌اند نیز بهره برده‌ایم
لشکر تپل مپل‌ها / کارشناسان چه می‌گویند؟
کارشناسان بر این عقیده هستند؛ بچه‌هایی که در دوران کودکی چاق‌اند 30 درصد بیشتر در دوران بلوغ با چاقی مواجه می‌شوند و آنهایی که نزدیک دوران بلوغ، چاق هستند 80 درصد در تمام عمر چاق می‌شوند.
همچنین گفته می‌شود 13.3 درصد کودکان و نوجوانان اضافه وزن دارند که 5.3 درصد آنها مبتلا به چاقی و سندرم متابولیک‌اند (سندرم متابولیک تجمعی از بیماری‌های خطرناک مثل کلسترول، پرفشاری خون و دیابت است.) متخصصان اطفال و محققان چاقی دوران طفولیت بیماری‌های مرتبط با چاقی مثل دیابت نوع دو، آسم و پرفشاری خون را که زمانی مربوط به دروان بزرگسالی بود در کودکان بیشتر گزارش می‌کنند.
عادت صحیح تغذیه
با توجه به آنچه که در بالا درخصوص آمار نگران کننده کودکان چاق اشاره شد باید هر چه سریعتر به این فکر افتاد که چگونه عادات بد غذایی آنها را تغییر دهیم. کودکان از آنجایی که در مرحله‌ای از زندگی‌شان هستند که رشد می‌کنند نمی‌توان مانند بزرگسالان برایشان رژیم‌های سخت و سنگین در نظر گرفت. درمان چاقی کودکان نیازمند راهنمایی و مشاوره از متخصصان تغذیه و اطفال دارد. همچنین زمانی که باید برای لاغر کردن آنها در نظر گرفت زمانی طولانی‌تر از آن است که یک فرد بزرگسال برای لاغر‌شدن خود در نظر می‌گیرد. در صورتی که موفق به تغییر روند عادات غذایی کودک‌تان بشوید مطمئن باشید این عادات صحیح تغذیه تا پایان عمر با او همراه خواهدشد.
مادران بدانند
از قدیم‌الایام تا امروز باوری میان خانواده‌ها جریان دارد که مادر باردار چون جنینی در شکم دارد باید دو برابر همیشه غذا بخورد! همین پرخوری‌ها هم موجب می‌شود تا نوزادانی متولد شوند که در آینده چاق خواهند شد.
همچنین یکی از مهمترین مراحلی که ممکن است یک کودک در آن مرحله چاق شود زمانی است که کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند و خانواده برای کمک به تغدیه او از شیر خشک نیز به‌عنوان غذای کمکی بهره می‌گیرند. اما این نکته مهم را فراموش نکنید که کودک وقتی برای تغذیه از شیر مادر استفاده می‌کند ، انرژی زیادی صرف خواهدکرد و اگر به یک کودک شیرخواره توجه کنید خواهیددید که زمان شیر خوردن عرق می‌کند. اما درمورد شیشه چنین اتفاقی نمی‌افتد و از طرف دیگر با انرژی کمتر شیر بیشتری می‌خورد که زمینه چاق‌شدن او را فراهم خواهدکرد. بهتر است مادر برای شیر خوردن کودک زمان تعیین نکند و اجازه دهد به صورت کامل شیر بخورد. چون بخش ابتدایی شیر مادر رقیق است و قسمت بعدی شیر غلیظ است که کودک از طریق همین قسمت سیر می‌شود.
درباره کودکان چاق در جهان
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که تعداد کودکان چاق و دارای اضافه وزن زیر پنج سال، از سال 1990 میلادی تاکنون دو برابر شده و به نرخ هشدار رسیده است. به گزارش خبرآنلاین، چاقی و اضافه وزن کودکان اثر مستقیم انتخاب شیوه زندگی خانواده‌هاست. عوامل بیولوژیکی، عدم دسترسی به غذاهای سالم، کاهش فعالیت‌های بدنی در مدرسه و بازار غذاهای ناسالم و چرب، از عوامل این اپیدمی محسوب می‌شوند و به‌شدت به آن دامن می‌زنند.
آمار کودکان زیر پنج سال مبتلا به چاقی و اضافه وزن ؟
این مطالعه بیشتر کشورهای در حال توسعه و کم‌درآمد را مورد بررسی قرار داده و نشان می‌دهد آمار کودکان زیر پنج سال مبتلا به چاقی و اضافه وزن در آفریقا از سال 1990 تا 2014 میلادی دو برابر شده و از 5.4 میلیون، به 10.3 میلیون رسیده است. بررسی آمار در آسیا نشان می‌دهد حدود نیمی (48 درصد) از کودکان، چاق یا دارای اضافه وزن هستند. در ادامه این گزارش آمده است در کشورهای ثروتمند، احتمال چاقی کودکان فقیر، به دلیل قیمت نسبی غذاهای چرب و نوشیدنی‌های شیرین، بیشتر است. در مقابل در کشورهای فقیر، کودکان خانواده‌های ثروتمند چاق‌تر هستند، چراکه خانواده‌ها این فرهنگ غلط را پرورش می‌دهند که کودک چاق سالم‌تر است و چاقی نشانه سلامتی کودکان است. علاوه بر آنچه اشاره شد در مطالعه‌ای که اخیرا روی بیش از 11 هزار کودک و نوجوان آمریکایی انجام گرفت، پژوهشگران دریافتند در مقایسه با کودکانی که وزن طبیعی داشتند، کودکان دارای اضافه وزن عموما در طول روز سهم بیشتری از کالری مورد نیازشان را از ساعت 4 بعدازظهر به بعد دریافت می‌کردند. علاوه بر آنکه طی ساعات انتهایی روز، استفاده از تنقلات ناسالم بیشتر بوده و به دلیل خوردن در برابر تلویزیون با احساس سیری متناسب همراه نبوده است. ایسنا نیز در همین خصوص آماری منتشر کرده که طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت بیش از 42 میلیون کودک زیر پنج سال هم‌اکنون در جهان به اضافه وزن یا چاقی مبتلا هستند که این رقم طی دهه آینده به بیش از 70 میلیون کودک افزایش می‌یابد.
این چند نکته را بخوانید :
یک - عادت غذایی از پدر و مادرها به فرزندان منتقل می‌شود. پس توقع نداشته باشید شما غذاهای چرب و چیلی و فست‌فودی بخورید، آن‌وقت به فرزندتان اجازه ندهید از این غذاها بخورد.
دو - وقتی فرزند شما گرسنه است نباید خودش را با چیپس و پفک و آب‌نبات و... سیر کند. چرا به جای این نوع خوراکی‌ها از مغزهای خشکبار و میوه استفاده نمی‌کنید؟
سه - یک بخش چاقی کودکان، ژنتیک است. درباره خانواده‌هایی که ژنتیک چاقی دارند توصیه می‌شود از دوران جنینی، مادر وضعیت تغذیه مناسبی داشته باشد تا به اضافه وزن زیاد دچار نشود. در زمان شیردهی و کودکی نیز مراقب تغذیه و تحرک کودک باشند تا اضافه وزن رخ ندهد.
چهار - نوشابه خوشمزه است و همه ما این را قبول داریم. اما از طرف دیگر این را هم بپذیرید که قند نوشابه بسیار بالاست. پس سعی کنید به این نوشیدنی‌های گازدار بی‌توجه باشید و به جای آن از آب میوه‌های طبیعی و شیر استفاده کنید. در زمان عطش زیاد هم هیچ چیزی مانند آب نمی‌تواند تشنگی شما را برطرف کند.
پنج - وقتی قرار است به‌عنوان یک خانواده دور هم جمع شوید قرار نیست که این دور‌همی دور تلویزیون باشد و این جعبه جادو حکم متلکم وحده پیدا کند و شما هم بی‌هیچ حرفی پای آن بنشینید. سعی کنید این دور هم جمع‌شدن‌ها شکل متنوعی به خود بگیرد. مثلا در پارک قدم بزنید، بازی‌های فکری کنید و اگر در خانه‌تان حیاط و باغچه دارید برای رسیدگی به آن بروید.
شش - کسی که عادت به خوردن غذای چرب، شور و شیرین دارد این عادت از کودکی با او همراه شده است. پس سعی کنید از همان کودکی برای ترغیب فرزندتان به غذا خوردن؛ آنها را شور و شیرین و چرب نکنید.
هفت - پدر و مادر مسئول فرزندان خود از هر نظر هستند. پس چه بهتر که مسئولیت‌هایتان را به بهترین شکل ممکن انجام دهید. شما علاوه بر آنکه در نوع تربیت، نوع آموزش، نوع پوشش و... آنها مسئول هستید در قبال سلامتی و منش زندگی‌شان هم موثرید. پس زمانی را برای روش زندگی صحیح نیز در نظر بگیرید.
دیدگاه تان را بنویسید