کلید صلح در دستان علی لاریجانی

در بحبوحه بحث و جدل درخصوص مذاکرات هسته‌ای، گمانه‌زنی‌ها درباره بازگشت علی لاریجانی به دبیری شعام قوت گرفته است. در همین راستا جلال ساداتیان به بررسی پیامدهای این انتصاب احتمالی و ظرفیت‌های لاریجانی برای عبور از بحران‌های فعلی پرداخته است.

به گزارش اکوایران، در هفته‌های اخیر گمانه‌زنی‌ها درباره بازگشت علی لاریجانی به یکی از مناصب کلیدی در ساختار سیاسی کشور، یعنی دبیری شورای عالی امنیت ملی به‌صورت جدی مطرح شده است. این احتمال در شرایطی مطرح می‌شود که ایران در بزنگاه‌های حساس داخلی و خارجی قرار دارد.

از یک‌سو توقف پیش‌آمده در روابط با غرب و مذاکرات هسته‌ای و از سوی دیگر سایه تهدیدات امنیتی در منطقه، شرایطی را رقم زده که لزوم بازتعریف توازن میان «میدان» و «دیپلماسی» بیش از پیش احساس می‌شود.

ساداتیان:  لاریجانی، گزینه مناسب برای شرایط امروز

برای بررسی ابعاد و پیامدهای احتمالی این انتصاب، با سید جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین و تحلیل‌گر سیاسی گفت‌وگو کرده‌ایم. او در گفت‌وگو با اکوایران با مرور سوابق و رویکردهای علی لاریجانی، به تحلیل اثرات حضور او بر سیاست خارجی ایران، مناسبات منطقه‌ای و نحوه مواجهه با مسئله هسته‌ای پرداخت.

جلال ساداتیان در ابتدای گفت‌وگو با اشاره به سوابق سیاسی و اجرایی علی لاریجانی، او را چهره‌ای معرفی کرد که «با تعامل، تفکر و عقلانیت» به مسائل ملی نگاه می‌کند. او تأکید کرد:  علی لاریجانی در سه دهه گذشته به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان داد که به مسائل کشور با رویکردی عقلانی و مبتنی بر منافع ملی نگاه می‌کند. چه در دوره حضور در صداوسیما، چه در زمان دبیری پیشین شورای عالی امنیت ملی در دولت احمدی‌نژاد و چه در سه دوره ریاست مجلس شورای اسلامی.

او با اشاره به نقش لاریجانی در روند تصویب برجام در مجلس اعلام کرد: در زمان دولت  آقای روحانی و وزارت آقای ظریف، نقش علی لاریجانی در تسهیل روند تصویب برجام در مجلس بسیار تعیین‌کننده بود. هرچند منتقدان خودش را نیز داشت اما رویکرد تعاملی او با دولت و سیاست خارجی مشهود بود.

به باور ساداتیان در صورت انتصاب لاریجانی به عنوان دبیری شعام، می‌توان انتظار تغییراتی در توازن بین سیاست‌های میدانی و دیپلماسی داشت: آقای احمدیان بیشتر نماینده جریان تندرو و بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های بخش نظامی و میدان بود. اما با آمدن آقای لاریجانی می‌توان انتظار داشت که تعادل و تناسب بهتری بین میدان و دیپلماسی برقرار شود. این به معنای تضعیف قدرت نظامی ایران نیست، بلکه تأکید بر این است که دیپلماسی هم باید نقش مؤثری در سیاست خارجی ایفا کند.

او ادامه داد: با توجه به شرایط حساس کنونی به‌ویژه پیوند خوردن موضوع هسته‌ای با تحولات جنگی منطقه و اقدامات اسرائیل، فردی مثل آقای لاریجانی که هم سابقه نظامی دارد و هم دیپلماتیک، می‌تواند نقشی تعدیل‌گر و سازنده ایفا کند. او توان هدایت مذاکرات را دارد و می‌تواند روند گفت‌وگوها را به‌درستی پیش ببرد.

ساداتیان با اشاره به مصوبه مجلس مبنی بر الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که فعالیت‌های آژانس را به شورای عالی امنیت ملی پیوند می‌زند، گفت: این امر نیازمند فردی باتجربه و مسلط به هر دو حوزه است. علی لاریجانی چنین ویژگی‌هایی را دارد و به همین دلیل گزینه مناسبی برای این سمت است. امیدواریم حضور او مانع از شعله‌ور شدن آتش جنگ جدیدی شود و مسیر مذاکره را هموار کند.

او همچنین پیشنهاد داد که ایران مذاکرات مستقیم را در دستور کار قرار دهد: پیش از این نیز در رسانه‌های مختلف توصیه کردم که بهتر است مذاکرات بر پایه الگوی ۱+۵ پیش برود، نه به‌صورت جداگانه با تروئیکای اروپایی، آمریکا، چین یا روسیه. بلکه در چارچوبی متمرکز و منسجم. حتی پیشنهاد دادم که مذاکرات با حضور نماینده دبیرکل سازمان ملل یا نمایندگان شورای امنیت برگزار شود و شفاف‌سازی کامل صورت گیرد.

این تحلیلگر سیاسی معتقد است چنین رویکردی می‌تواند تبلیغات لابی اسرائیل را خنثی کند و دنیا می‌فهمد که ایران با استدلال و از موضع حق وارد شده و قصد ساخت سلاح هسته‌ای ندارد.

او افزود: ما بارها تأکید کرده‌ایم که غنی‌سازی 3.67 درصدی برای مصارف صلح‌آمیز است. پیش از این هم در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی در دوران آقای  روحانی، مجاز دانسته شده بود. طبق قوانین NPT و نیز قطعنامه ۲۲۳۱، ایران حق غنی‌سازی دارد. طرفی که امروز ادعای غنی‌سازی صفر درصدی را مطرح می‌کند، خود عضو NPT نیست و به سلاح هسته‌ای نیز مجهز است. این ادعا با هیچ منطقی قابل قبول نیست.

ساداتیان در پایان تأکید کرد: اکنون که چهره واقعی اسرائیل به‌دلیل جنایاتش در غزه برای افکار عمومی جهان افشا شده است، فرصت مناسبی است که ایران از طریق چهره‌ای همچون لاریجانی، خواستار برگزاری مذاکراتی شفاف با حضور نمایندگان سازمان ملل شود و حقانیت خود را در معرض قضاوت جهانیان قرار دهد.