طلاق توافقی چیست و چرا اینقدر محبوب شده است؟
طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زن و شوهر با رضایت و توافق مشترک تصمیم به جدایی میگیرند و پیش از مراجعه به دادگاه، درباره همه آثار حقوقی طلاق به جمعبندی میرسند. به زبان ساده، وقتی میپرسیم طلاق توافقی چیست، منظور طلاقی است که در آن زوجین درباره مسائلی مثل مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرتالمثل و سایر حقوق مالی و غیرمالی به توافق میرسند و همان توافق مبنای رأی دادگاه قرار میگیرد. همین ویژگی باعث شده تعریف طلاق توافقی در قانون ایران با مفهوم کاهش اختلاف و کوتاه شدن مسیر رسیدگی گره بخورد.
اما اینکه چرا طلاق توافقی محبوب است، بیشتر به تصویری برمیگردد که از سرعت، آرامش و کمتنش بودن آن در ذهن مردم شکل گرفته است. بسیاری تصور میکنند این روش همیشه سادهتر از طلاق یکطرفه است، در حالی که محبوب بودن یک مسیر حقوقی لزوماً به معنی بهترین انتخاب بودن آن برای همه شرایط نیست. طلاق توافقی میتواند از نوع طلاق بائن باشد.
در این مطلب، آقای دکتر خلیل جمعهزاده با نگاهی حقوقی و واقعبینانه بررسی میکند که آیا طلاق توافقی همیشه بهترین انتخاب است یا باید مزایا و معایب آن را سنجید.
مزایای طلاق توافقی؛ چرا بسیاری آن را انتخاب میکنند؟
از مهمترین مزایای طلاق توافقی میتوان به کوتاهتر شدن زمان رسیدگی اشاره کرد. در این نوع طلاق، چون زوجین از ابتدا بر سر اصل جدایی و مسائل مالی و فرزندان به توافق رسیدهاند، دادگاه وارد اختلافات طولانی نمیشود و همین موضوع باعث میشود طلاق توافقی در مقایسه با سایر روشها سریعتر پیش برود. به همین دلیل بسیاری آن را بهعنوان یک طلاق توافقی سریع میشناسند.
کاهش هزینههای دادرسی و رفتوآمد نیز از دیگر دلایلی است که این روش بهعنوان طلاق توافقی کمهزینه مطرح میشود. علاوه بر این، سطح تنش و درگیری روانی معمولاً کمتر است و همین موضوع باعث میشود برخی افراد از آن با عنوان طلاق توافقی بدون دردسر یاد کنند. البته باید توجه داشت که این مزایا زمانی واقعی هستند که توافقها آگاهانه و دقیق تنظیم شوند؛ در چنین شرایطی، استفاده از وکیل میتواند به روشنتر شدن توافقات کمک کند، بدون اینکه ماهیت توافقی طلاق از بین برود.
معایب طلاق توافقی که کمتر درباره آن صحبت میشود
با وجود تمام مزایایی که برای طلاق توافقی مطرح میشود، نباید از معایب طلاق توافقی غافل شد؛ معایبی که معمولاً کمتر درباره آنها صحبت میشود و دقیقاً به همین دلیل میتوانند پیامدهای جدیتری به همراه داشته باشند. مهمترین مشکل زمانی ایجاد میشود که توافقها بدون آگاهی حقوقی و صرفاً برای پایان دادن سریع به زندگی مشترک انجام شوند. در چنین شرایطی، طلاق توافقی ناآگاهانه ممکن است باعث شود یکی از طرفین، ناخواسته از بخشی از حقوق مالی خود مانند مهریه، نفقه یا اجرتالمثل صرفنظر کند یا در موضوع حساسی مثل حضانت فرزند، تصمیمی بگیرد که بعداً جبران آن بسیار دشوار باشد.
یکی از خطرات طلاق توافقی به فشار روانی این دوران برمیگردد. بسیاری از افراد در شرایطی قرار دارند که فقط میخواهند هرچه زودتر از فضای تنش خارج شوند. همین عجله یا ترس از طولانی شدن روند رسیدگی، آنها را به سمت توافقهایی میبرد که در ظاهر ساده و آرام است، اما در عمل ناعادلانه یا یکطرفه تمام میشود. این موضوع از رایجترین اشتباهات طلاق توافقی است؛ اشتباهاتی که نه از ناآگاهی کامل، بلکه از خستگی روحی و تصمیمگیری عجولانه ناشی میشود.
از دیگر مشکلات طلاق توافقی میتوان به این نکته اشاره کرد که پس از صدور رأی و ثبت طلاق، امکان بازگشت یا اصلاح بسیاری از توافقها وجود ندارد. بنابراین مسئله اصلی، مقصر دانستن هیچکدام از طرفین نیست، بلکه توجه به پیامدهای حقوقی تصمیمی است که اگر بدون بررسی دقیق گرفته شود، میتواند اثرات آن تا سالها باقی بماند.
چه زمانی طلاق توافقی بهترین انتخاب نیست؟
طلاق توافقی همیشه بهمعنای بهترین مسیر حقوقی نیست و در برخی شرایط میتواند به ضرر یکی از طرفین تمام شود. چه زمانی طلاق توافقی مناسب نیست؟ معمولاً زمانی که میان زن و شوهر اختلاف جدی بر سر مسائل مالی، مهریه یا حضانت فرزند وجود دارد و هنوز هیچ توافق منصفانهای شکل نگرفته است. در چنین وضعیتی، عجله برای توافق ممکن است باعث شود طلاق توافقی به ضرر زن یا حتی طلاق توافقی به ضرر مرد تمام شود، بدون آنکه طرف مقابل متوجه پیامدهای حقوقی تصمیم خود باشد.
همچنین وقتی یکی از طرفین از نظر روحی، اقتصادی یا اطلاعات حقوقی در موقعیت ضعیفتری قرار دارد، نوعی نابرابری در تصمیمگیری ایجاد میشود. این عدم تعادل، عامل اصلی خطر است، نه خود طلاق توافقی. در این شرایط، مقایسه و انتخاب میان طلاق توافقی یا طلاق یکطرفه نیازمند بررسی دقیقتری است. در نهایت، انتخاب نوع طلاق باید بر اساس شرایط واقعی هر پرونده و با نگاه مشورتی انجام شود، نه صرفاً برای سریعتر پایان یافتن روند جدایی.
تصمیم درست قبل از طلاق توافقی؛ نقش مشاوره حقوقی

طلاق توافقی ذاتاً مسیر خوب یا بدی نیست؛ آنچه میتواند خطرآفرین باشد، تصمیم بدون آگاهی است. بسیاری از اختلافات و پشیمانیها زمانی شکل میگیرد که افراد قبل از طلاق توافقی، بدون بررسی دقیق حقوق و تعهدات خود وارد توافق میشوند. به همین دلیل، مشاوره حقوقی طلاق توافقی نقش کلیدی در رسیدن به یک تصمیم منطقی و متعادل دارد.
وکیل یا مشاور حقوقی صرفاً برای سریعتر کردن روند طلاق وارد پرونده نمیشود، بلکه کمک میکند همه ابعاد مالی، حضانتی و حقوقی بهدرستی دیده شود و توافقها بر اساس واقعیتهای پرونده تنظیم شوند. در واقع، تصمیم درست برای طلاق زمانی گرفته میشود که هر دو طرف بدانند چه حقوقی دارند و از چه چیزهایی صرفنظر میکنند. این همان نقطهای است که بررسی حقوقی طلاق توافقی اهمیت پیدا میکند و مانع از تصمیمهای عجولانه میشود.
در چنین شرایطی، انتخاب یک وکیل طلاق توافقی متخصص و باتجربه میتواند مسیر را شفافتر کند. مجموعه موکل یار به مدیریت آقای دکتر خلیل جمعهزاده با تمرکز تخصصی بر پروندههای طلاق توافقی، این امکان را فراهم کرده تا هر پرونده بهصورت اختصاصی بررسی شود و زوجین با اطمینان، آگاهانه و بدون فشار، بهترین تصمیم ممکن را برای آینده خود بگیرند.
شماره تماس مستقیم برای مشاوره رایگان: 02128422706
دیدگاه تان را بنویسید