ادعای توافقنامه محرمانه ایران و آژانس/ آمریکا از مفاد آن اطلاع داریم

در جریان جلسه استماع گزارش مذاکره کنندگان آمریکا به نمایندگان این موضوع افشا شد که آژانس بین المللی انرژی اتمی یک توافق‌نامه محرمانه نیز با ایران امضا کرده است. جان کری و مونیز حاضر نشدند مفاد آن را در این جلسه افشا کنند، اما افشا شدن این مساله موجب شد که سخنگوی کاخ سفید به آن واکنش نشان داده و اعلام کند حاضر است مفاد آن را در جلسه‌ای محرمانه به اطلاع نمایندگان آمریکا برساند.

اولین ضرب الاجل مذاکرات ایران و غرب در سی ژوئن به پایان رسید و اولین تمدید مذاکرات صورت گرفت. در همین حال یوکیو آمانو ناگهان به تهران سفر کرد و پس از آن به وین بازگشت. آمانو قبل از آن هم در وین حضور داشت. سفر آمانو به تهران دو دیدار مهم و رسمی به دنبال داشت. دیدار با حسن روحانی و دریادار شمخانی به عنوان دبیرشورای عالی امنیت ملی. از جزئیات این دیدارها اطلاعی در دست نبود، اما مشخص بود که دیدارهای انجام شده بسیار با اهمیت هستند. آمانو از تهران به وین سفر کرد و دستاورد سفرش را مهم ارزیابی کرد. او در ١٣ تیرماه در مقابل هتل کوبورگ حاضر شد و به خبرنگاران اطمینان داد که موضوع PMD (ابعاد احتمالی و نظامی برنامه هسته‌ای ایران) حل شده است. (این گزارش را در اینجا بخوانید)

دو روز بعد در ١٥ تیرماه هیاتی بلندپایه از آژانس به تهران سفر کرد. هیاتی که در آن دو تن از دستیاران ویژه آمانو حضور داشتند.

آقای کمالوند درباره این سفر توضیح داد که به منظور مذاکره در خصوص جزئیات تفاهمات صورت گرفته در سفر اخیر آقای یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران انجام می گیرد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: در این هیئت دو تن از دستیاران ویژه آقای آمانو به نام های ترو واریانتا و کلنل تروتا حضور دارند و قرار است این هیئت پنج نفره آژانس بین المللی انرژی اتمی در سفر یک روزه خود مذاکراتی با مسئولان سازمان انرژی اتمی کشورمان، نماینده دائمی ایران در آژانس و همچنین مسئولان شورای عالی امنیت ملی داشته باشند. (این گزارش را در اینجا بخوانید)

اما حالا مشخص شده است که در جریان این سفرها قراردادی میان ایران و آژانس به امضاء رسیده است. قراردادی که آمریکایی‌ها معتقدند محرمانه است و حتی حاضر نشدند مفاد آن را به صورت علنی برای اعضای کنگره افشا کنند اما این وعده را دادند که می‌توانند آن را در یک جلسه محرمانه توضیح دهند.

سخنگوی کاخ سفید:‌جزئیات توافق محرمانه با ایران به اطلاع کنگره می رسد

به دنبال این موضوع جاش ارنست ناچار شد به مساله واکنش نشان دهد. جاش ارنست در این باره گفته است که تیم مذاکره کننده ما از توافقی که بین آژانس و ایرانیان به دست آمده است اطلاع دارد و حتی اطلاع دارید که در روزهای آخر مذاکره، برخی از مقامات ارشد آژانس به تهران رفتند تا درباره این مسائل مذاکره کنند.

او همچنین ادامه داد: موضوع دیگری که صحت دارد، این است که ما نیز اطلاعات زیادی در خصوص برنامه اتمی ایران داریم. چیزی که مهم است این است که ایران پیش از دریافت هرگونه تخفیف در تحریم ها، می بایست به ملزوماتی که آژانس برای دسترسی به اطلاعات دارد، پایبند باشد.

ارنست درباره محرمانه بودن توافق بین آژانس و ایران گفت ما از توافق آنها خبر داریم ولی این چیزی نیست که بتوانیم در اینجا درباره اش بحث کنیم ولی می توان آن را در نشست محرمانه با حضور مقامات ارشد دولت و اعضای کنگره به بحث گذاشت.

آمریکا و شرکای ما در پنج بعلاوه یک از این توافق خبر دارند؛ مقامات دولت آماده اند که در این خصوص به کنگره در نشستی محرمانه درباره هماهنگی های موجود، گزارش بدهند.

سخنگوی کاخ سفید همچنین ادعا کرد که این توافق محرمانه بخشی از توافق کلی وین است و توضیح داد: «بسیاری از جمهوری خواهان نیز تاکید کردند که این موضوع می بایست بخشی از توافق باشد و ما نیز دقیقا در این توافق، همین را لحاظ کردیم.»

از سوی دیگر شب گذشته، سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا هم این مسئله را تائید کرد و گفت واشنگتن هم به این اسناد دسترسی ندارد، «چراکه این مسئله‌ای بین ایران و آژانس است».

وی که در نشست خبری روزانه وزارت خارجه آمریکا صحبت می‌کرد، گفت با این وجود مقامات آژانس در جلسات توجیهی، محتوای این اسناد را به اطلاع واشنگتن رسانده‌اند. به گفته رایس، «ما از آن‌ها راضی هستیم و محتوای آن جلسات را به طور کامل در جلسات غیرعلنی با کنگره در میان می‌گذاریم.»

نشریه نشنال ریویو در این باره و در گزارشی در مورد محتوای این اسناد نوشته است که «یکی از این توافقات جانبی مربوط به بازرسی از پایگاه نظامی پارچین است» و «توافق جنبی دیگر مربوط به این مسئله است که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چطور موضوعات باقی‌مانده مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران را حل و فصل کنند.»

ادعای بازدید از پارچین

خبرگزاری رویترز روز 22 تیر، یعنی پیش از اعلام توافق هسته‌ای، به نقل از منابع آگاه از توافق طرفین برای حل مسئله ابعاد احتمالی خبر داده و نوشته بود که تهران با ارائه یک بار دسترسی به سایت پارچین موافقت کرده است.

در آن گزارش آمده بود: «به گفته این منبع، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل بر سر طرحی برای حل سوالات باقی‌مانده در مورد ابعاد احتمالی نظامی فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران، تا پایان سال به توافق رسیده‌اند و برخی موارد رفع تحریم‌ها نیز به حل این مسئله از سوی تهران مشروط شده است.»

رویترز افزود: «این منبع همچنین می‌گوید که طرح مورد توافق میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران، شامل یک بار بازدید از سایت نظامی پارچین و همچنین مصاحبه‌های احتمالی با دانشندان هسته‌ای ایرانی است.»

خبرگزاری رویترز روز 22 تیر، یعنی پیش از اعلام توافق هسته‌ای، به نقل از منابع آگاه از توافق طرفین برای حل مسئله ابعاد احتمالی خبر داده و نوشته بود که تهران با ارائه یک بار دسترسی به سایت پارچین موافقت کرده است.

در آن گزارش آمده بود: «به گفته این منبع، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل بر سر طرحی برای حل سوالات باقی‌مانده در مورد ابعاد احتمالی نظامی فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران، تا پایان سال به توافق رسیده‌اند و برخی موارد رفع تحریم‌ها نیز به حل این مسئله از سوی تهران مشروط شده است.»

رویترز افزود: «این منبع همچنین می‌گوید که طرح مورد توافق میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران، شامل یک بار بازدید از سایت نظامی پارچین و همچنین مصاحبه‌های احتمالی با دانشندان هسته‌ای ایرانی است.»

مفاد این توافق‌نامه هرچه که باشد، ایران متعهد شده است که تا 24 مهر ماه (15 اکتبر) اجرای آن‌ها را تکمیل کند و پس از آن آمانو تا تاریخ 24 آذر (15 دسامبر) برای ارائه گزارش ارزیابی جامع خود از مسئله ابعاد احتمالی نظامی زمان خواهد داشت؛ گزارشی که شرط انتقال از «روز پذیرش» توافق (مرحله دوم برجام) به «روز اجرا» (مرحله سوم) است، که قرار است در آن مرحله طرف غربی تحریم‌های ایران را رفع کند.

تاکنون وزارتخارجه ایران و همچنین شورای عالی امنیت ملی نسبت به ادعای وجود چنین توافق‌نامه‌ای اظهارنظری صورت نداده است.