حد ورزش ما همین است

ایران در این دوره از رقابت‌های آسیایی در جایگاه ششمی قرار گرفت و با دو پله سقوط نسبت به دوره قبلی بازی‌های آسیایی به کار خود پایان داد. ارزیابی شما از عملکرد کارو‌ان ورزش کشورمان چیست؟

   به نظر من نتیجه‌ای که برای کاروان ورزش ایران در بازی‌های آسیایی انجام شد در حد ورزش‌مان بود؛ نه چیزی بیش و نه چیزی کم. یعنی نه فراتر از داشته‌هایمان عمل کردیم و نه پسرفتی داشتیم. 

بنابراین شما جایی برای انتقاد نمی‌‌بینید؟

   به نظرم در حد انتظار بود. حالا شاید یکی، دو مدال طلا جابه‌جا شد. می‌توانستیم در‌ رشته‌هایی طلا بگیریم که مدال‌مان عوض شد و در برخی رشته‌ها نیز اتفاقات طور دیگری رقم خورد اما به طور کلی همان اتفاق یا بهتر بگویم نتایجی رخ داد که انتظارش را داشتیم. اتفاقی رخ نداده که بخواهیم انتقاد کنیم یا بگوییم نتایج ضعیفی به دست ‌آمده است. از سویی دیگر اتفاقی هم رخ نداده که در مقام تحسین برآییم و تشویق کنیم. ورزش ما در همین حد است. در دوره‌های گذشته هم حد ورزش کشورمان مشخص شده است. آن چیزی که می‌توانم بگویم این است که ما در ورزش کشورمان جهش یا پیشرفت خاصی نداشتیم.

بنابراین ورزش کشورمان نه پیشرفت کرده و نه عقبگردی داشته است. این درجا‌زدن از دیدگاه شما چه توجیهی دارد. چرا ورزش ما متوقف شده است؟

   دلیل روشنی دارد. اگر می‌خواهیم به ورزش کشور اهمیت بدهیم در درجه اول باید به ورزش کودکان و دانش‌آموزان توجه کنیم. الان در فرانسه یک‌سوم ساعت‌های درسی را به تربیت‌بدنی اختصاص می‌دهند. چون در چنین وضعیتی هم موضوع تربیت افراد مطرح می‌شود و به این بخش رسیدگی می‌شود و هم اینکه آمادگی‌شان برای واردشدن به مراحل بعدی که ورزش قهرمانی هم جزو آن است، بالاتر خواهد رفت. یعنی آنها از همان سن پایین آمادگی کسب می‌کنند که در مراحل بالاتر بتوانند وارد عرصه قهرمانی شوند. آیا ما در کشورمان چنین رویه‌ای را داریم؟ خیر. درست است که تربیت‌بدنی آموزش و پرورش فعالیت‌هایی انجام می‌دهد، اما در حقیقت اختصاص ‌زمان کوتاه یکی، دو‌ساعته به زنگ تربیت‌بدنی مدارس دردی از ما دوا نخواهد کرد. می‌خواهم عرض کنم مشکل اصلی ما این است و تا این مساله حل نشود موفقیت‌های ظاهری هم به کمک ورزش کشورمان نخواهد آمد.

بعد از بازی‌های آسیایی نوعی ارزیابی کلیشه‌ای شکل گرفته که اصرار دارد فدراسیون‌ها را با توجه به تعداد مدال‌هایی که کسب کرده‌اند، دسته‌بندی کند. نظر شما چیست؟

   فدراسیون‌ها تاثیر دارند. تردید نداشته باشید که فدراسیون‌ها تاثیرگذارند. وقتی ‌تیمی قرار است اعزام شود به طور حتم تلاش فدراسیون‌ها در مورد آن تیم صادق است، اما اینکه تیم اعزامی کیفیت بالایی دارد یا خیر، موضوعی کاملا ریشه‌ای و اساسی است. این بحث به روش‌هایی بر‌می‌گردد که ما در زمینه استعدادیابی و پرورش استعدادها در کشورمان داریم. اما ‌بین یک تیم با یک مدیریت خوب با همان تیم، اما یک مدیریت ضعیف حداقل حدود 50 درصد تاثیرگذار است. به‌خصوص اگر آن رشته ورزشی مدال‌آور باشد.

بیشتر توضیح می‌دهید؟

   فرض بفرمایید که ووشو 4 مدال به دست آورده یا 5 تا مدال کسب کرده. به طور حتم اگر مدیریت این فدراسیون ضعیف بود شک نکنید تعداد این مدال‌ها به عدد 2 می‌رسید. همین ورزشکاران با همین کیفیت تاثیر مدیریت را نشان می‌دهند اما اینکه مثلا رشته دو‌و‌میدانی ما به‌اصطلاح کم‌مدال ظاهر شده است، موضوعی نیست که مسبب آن مدیریت آن فدراسیون باشد. بلکه این موضوع ریشه در مشکل اساسی ورزش کشورمان دارد که ریشه‌های کار را شناسایی نکرده ایم و نمی‌‌دانیم چطور باید در چنین رشته‌هایی ظرفیت‌سازی کنیم. بنابراین نتیجه کار این خواهد بود که ما سطح قهرمانی دو‌و‌میدانی ایران را در یک نقطه مشخص می‌بینیم و از آن نقطه فراتر هم نرفته‌ایم. 

مدیریت فدراسیون‌ها تا کجا اهمیت دارد و از چه مرحله‌ای به بعد نباید مورد محاسبه و ارزیابی قرار گیرد؟

   مدیریت فدراسیون‌ها در اعزام و نقش تیم‌ها تاثیر دارد اما اینکه تیمی زیربنای خوبی داشته باشد و نیروهای با‌تجربه و خوبی هم در آن حضور داشته باشد، تنها به مدیریت فدراسیون برنمی‌گردد.

عملکرد فدراسیون‌ها چگونه باید مورد ارزیابی درست و کارشناسانه قرار گیرد؟

   رسیدگی به تیم‌ها و اینکه کدام فدراسیون‌ها بهتر بوده‌اند یا کدام فدراسیون‌ها عملکرد ضعیفی داشته‌اند در شرایطی که معیار یا ملاک ما صرفا مدال‌ها نباشد، کار خوبی است. ممکن است بعضی فدراسیون‌ها خوب کار کرده باشند اما حریفان‌شان بسیار قدرتمند باشند و در میدان رقابت همه چیز نابرابر باشد. مثل پینگ‌پنگ؛ ما بهترین ورزشکاران دنیا را در آسیا داریم. توجه داشته باشید که ما در رشته پینگ‌پنگ بعد از دهه‌ها موفق شدیم یک مدال برنز کسب کنیم. بنابراین باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که مدیریت خوبی هم در این فدراسیون به کار برده شده که چنین موفقیتی کسب کرده است.

   و این اتفاق، نشانه خوبی است؟

نشانه خوبی است اما دلیل کافی نمی‌‌تواند برای تداوم این موفقیت‌ها یا مدال‌ها باشد. ما باید برخی واقعیت‌ها را در نظر داشته باشیم. تعداد افرادی که در کشور ما به طور حرفه‌ای و باشگاهی پینگ‌پنگ بازی می‌کنند چقدر است؟ در چین چه تعداد ورزشکار حرفه‌ای در این رشته داریم؟ آیا به لحاظ کمی و حتی کیفی برابری می‌کنیم؟ به طور حتم نه.

   چه زمانی این تعداد برابری خواهد کرد؟

زمانی که ما زیر‌‌ساخت‌ها را فراهم کنیم و همه بچه‌های این مملکت بتوانند به طور حرفه‌ای وارد این رشته ورزشی به‌شوند نه اینکه ما یکسری راکت تهیه کنیم و به دانش‌آموزان بدهیم. ‌فقط در این صورت است که می‌توانیم امیدوار باشیم اتفاقات خوب و پشتوانه‌ساز‌ درستی در ورزش کشورمان رخ  دهد.

همیشه درباره ارزیابی بازی‌های آسیایی‌ سرگیجه‌ای اتفاق می‌افتد. به نظر می‌رسد وقتی عملکرد کاروان ورزش کشورمان در حد مطلوب نیست رسانه‌ها نمی‌‌دانند باید یقه کدام نهاد را بگیرند؛ وزارت ورزش؟ کمیته ملی المپیک یا فدراسیون‌ها؟

   هر سه. هم وزارت ورزش، هم کمیته ملی المپیک و هم فدراسیون‌ها باید سهم خودشان را بر عهده بگیرند. در موفقیت‌ها و شکست‌ها این سه بخش باید پاسخگو باشند. اینها جدا از هم نیستند. رهبری و مدیریت تیم‌هایی که در فدراسیون‌ها آماده می‌شوند بر عهده وزارت ورزش است. این‌طور نیست که بگوییم چون فدراسیون‌ها مستقل هستند بنابراین هر کاری که دلشان می‌خواهد، می‌توانند انجام دهند. هدایت‌این فدراسیون‌ها بر عهده وزارت ورزش است. در عین حال برای بازی‌ها این کمیته ملی المپیک است که باید نظارتی دقیق داشته باشد‌ و برنامه فدراسیون‌ها را بررسی کند. همواره در بازی‌های مختلف پروژه سه‌ماهه پایانی آماده‌سازی تیم‌ها بسیار اهمیت دارد. به‌خصوص یک ماه آخر اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت و کمیته ملی المپیک باید در چنین برهه‌ای نظارت بسیار دقیقی داشته باشد. البته متاسفانه این اتفاق در این دوره رخ نداد و البته صادقانه باید عرض کنم که در دوره خود من هم این اتفاق رخ نداد. چون ناظران ما چندان نسبت بر مسائل تسلط نداشتند. بنابراین وقتی می‌توانیم درباره تیم‌ها و عملکردشان بهتر قضاوت کنیم که بدانیم طی یک ماه آخر منتهی به مسابقات آسیایی چگونه خود را آماده کرده‌اند. در این صورت می‌توانیم موفقیت یا عدم موفقیت تیم‌ها را بهتر و درست‌تر بررسی کنیم.

به طور کلی ارزیابی شما متوقف‌شدن ورزش کشورمان در یک نقطه است؛ جایی که نه خبری از پیشرفت وجود دارد و نه خبری از عقبگرد و پسرفت. آنچه ‌ وجود دارد، در‌جا‌زدن است. درست است؟

   بله. ورزش ما در همین حد است. البته قزاقستان نتوانست خودش را بالاتر بکشد اما این را باید بدانیم که آنها به هیچ‌وجه در عرصه ورزش ضعیف‌تر از ما نیستند. ما در کشتی 5 طلا گرفتیم و آنها در جودو 6 مدال طلا گرفتند. البته اندونزی بهتر از ما نبوده. هیچ‌وقت ورزش آنها بهتر از ما نبوده اما در این دوره بنا بر دلایل خاصی چهارم شدند. اما به طور کلی حد ورزش ما همین است. نمی‌‌توانیم بگوییم چون عنوان چهارمی ما به ششمی تبدیل شده بنابراین فاجعه رخ داده است. حتی اگر عنوان ما به جای ششمی عنوان چهارمی بود هم به نظرم تاثیری در روند کلی ورزش ما نداشت. چون به نظر من ورزش یک کشور و ماهیت ورزش یک کشور با تعداد مدال‌هایش بالا‌و‌پایین نمی‌‌شود.