چینی‌ها در بازار ایران؛ ماندنی یا رفتنی؟
در شرایطی که تولید و عرضه خودروهای تولید داخل از سوی خودروسازان بزرگ دولتی با مشکلات عمیق روبرو شده و بازار خودروی کشور را برای سومین سال پیاپی به رکود فرو برده، در لایه‌های پنهانی شرکت‌ها و خودروهایی دیده می‌شوند که حال و روز متفاوتی دارند.
جمیع شرکت‌های خصوصی خودروسازی در ایران در همکاری با برندهای چینی هستند. اقبال چینی‌ها تنها مربوط به‌خصوصی‌های میدان نیست. بلکه ایران‌خودرو و سایپا هم بخش اعظمی از موفقیت اخیر خود را مدیون کراس‌اورهای نوظهور چینی هستند. با گذشت چندین سال از حضور این شرکت‌ها و روی پا شدن صنعت خودرو بعد از تمام ضرب و زور تحریم‌ها، این شایعه مطرح شده که شاید عمر چینی‌ها در ایران رو به پایان باشد.
آغاز عصر چینی‌ها
عصر طلایی برندهای چینی در بازار خودروی ایران از اوایل دهه 90 شمسی و هم‌زمان با تشدید تحریم‌های خارجی و کاهش تولید خودروهای داخلی آغاز شد. در سال‌های 1391 و 1392 شرکت‌های مدیران خودرو و کرمان موتور به‌عنوان همکاران جدید خودروهای چینی در ایران از خلأ ایجاد شده ناشی از کاهش شدید تولید خودروهای داخلی استفاده کرده و مونتاژ خودروهای چینی در ایران را به‌شدت افزایش دادند. هم‌زمان با این اتفاقات با توجه به اینکه سه برابر شدن نرخ ارز در سال 1391 باعث افزایش شدید قیمت خودروهای اروپایی، ژاپنی و کره‌ای وارداتی به کشور شده بود، واردات خودروهای آماده چینی (CBU) نیز به‌شدت افزایش یافته و چند برند جدید چینی وارد بازار خودروهای وارداتی ایران شدند.
سهم چینی‌ها از بازار چقدر است؟
گفته می‌شود با قرار گرفتن حدود 17 درصد بازار داخل در اختیار خودروهای با منشأ چینی از یک سو و با میانگین ساخت داخل آنها حدود 20 درصد و به‌عبارت‌دیگر واردات کل قطعات از چین و مونتاژ آن در داخل از سوی دیگر، این حقیقت آشکار می‌شود که بازار خودرو از ناحیه خودروهای چینی آسیب‌پذیر بوده و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید در سیاست‌های حاکمیتی خود برای صنعت خودروسازی به‌خصوص اصلاح و اجرایی کردن چشم‌انداز صنعت خودرو در افق 1404، موضوع تعمیق عمق ساخت داخل در خودروهای چینی را به‌طور متوسط سالی 10 درصد پیگیری و اجرایی کند.
پایان عمر چینی‌ها؟
دلیل اصلی افت تولید محصولات چینی در ایران‌خودرو و سایپا به کمبود قطعات و بی‌میلی چینی‌ها به ادامه همکاری با خودروسازی ایران مربوط می‌شود. اردیبهشت سال 97 که آمریکا از توافق هسته‌ای و برجام خارج شد، خودروسازی را در اولویت تحریم قرار داد و سه ماه بعد به وعده‌اش عمل کرد. از همان زمانی که آمریکا از برجام خارج شد، روند خروج خودروسازان خارجی از کشور نیز آغاز و در این بین، چینی‌ها خلاف پیش‌بینی‌های اولیه عمل کردند. گمان می‌رفت با توجه به تجربه قبلی، خودروسازان چینی نه‌تنها بی‌اعتنا به تحریم، در ایران بمانند؛ بلکه با توجه به خروج شرکت‌های اروپایی و آسیایی معتبر، از فرصت استفاده و گستره فعالیت‌شان را نیز بیشتر کنند. با این حال این اتفاق رخ نداد و خودروسازان چینی نیز خواسته یا ناخواسته بر موج تحریم سوار و سطح مشارکت آنها با خودروسازی ایران پایین آمد. در این شرایط اگر سناریوی بی‌میلی چینی‌ها برای همکاری با صنعت خودروی ایران را لحاظ کنیم، افت شدید و توقف تولید برخی خودروهای چینی در کشور، منشأ خارجی پیدا می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید