«خانم رئیس جمهور» یک گام تا پاستور
آرمان ملی: «زنان می‌توانند کاندیدای ریاست‌جمهوری شود» این جمله در روزها و ماه‌های اخیر زیاد شنیده می‌شود که معنایش استقبال از خانم رئیس‌جمهور است!
23 شهریور بود که سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره ریاست‌جمهوری خانم‌ها گفت: «دقیقا مساله ممنوعیت‌های قانونی نیست و پای مسائل فرهنگی در میان است. شاید در دوره‌ای ریاست‌جمهوری خانم‌ها هم اتفاق بیفتد. کمااینکه در هیچ دوره‌ای وزیر زن نداشتیم اما در دولت آقای احمدی‌نژاد یک وزیر زن هم منصوب شد. بنابراین، منع قانونی وجود ندارد و شاید در دوره‌های آتی رئیس‌جمهور زن هم داشته باشیم.» این اظهارات نخستین چراغ سبز به کاندیداتوری زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 بود و دیروز عباسعلی کدخدایی به تکمیل توضیحات خود درباره حضور زنان در پاستور پرداخت. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره اینکه شما تاکید کردید که ثبت‌نام در انتخابات بلامانع است و رئیس‌جمهور آتی می‌تواند از بین زنان باشد، این در حالی است که هیچ کاندیدای خانمی از سوی شورا تایید نشده است. آیا نظر فقها در خصوص مصادیق رجل سیاسی تغییر کرده است؟ گفت: من عرضم این بود که بحث‌های فرهنگی در کشور ما جدی است و مساله‌ای نیست که با یک قانون حل شود ان‌شاءا... در دوره‌های آتی مساله فرهنگی حل شود. وی افزود: «نظر فقها درباره بحث ریاست‌جمهوری خانم‌ها هیچ تغییری نکرده است.»
جنتی درست می‌گوید یا کدخدایی؟
پس از اظهارات کدخدایی برخی اذهان به سمت اظهارات دبیر شورای نگهبان در سال 92 رفت. آیت‌ا... جنتی گفته بود: «در بین افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند، ده، دوازده خانم حضور دارند؛ یکی از آنها گفته که «اگر من رئیس‌جمهور شوم، نیمی از کابینه‌ام خانم‌ها و نیم دیگر آقایان خواهند بود»؛ مثل معروفی هست که کسی می‌خواست وارد روستایی شود، اصلا راهش نمی‌دادند وارد روستا شود، اما می‌گفت «خانه کدخدا کجاست»؟!؛ قانون اجازه رئیس‌جمهور شدن را به خانم‌ها نمی‌دهد، حالا چطور این فرد ترکیب کابینه را هم مشخص کرده است!» با توجه به اینکه کدخدایی سخنگوی شورایی است که دبیری آن را آقای جنتی برعهده دارد اکنون باید این سوال را مطرح کرد که کدام موضع باید مورد بررسی قرار گیرد؛ دبیر یا سخنگو؟
اصل 115 مانع حضور زنان؟
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره اینکه ابهاماتی مطرح‌شده مبنی بر اینکه شورای نگهبان رجل سیاسی را عامدا تعریف نمی‌کند، نظر شما چیست؟ گفت: «بعد از اینکه در سیاست‌های کلی به شورا رجل سیاسی تکلیف شد که تعریف شاخص کند، این شاخص‌ها تعریف و به مجلس ارسال شده و ما وظیفه‌مان را انجام دادیم و تعیین شاخص‌ها برای رجل سیاسی و مذهبی و مدیر بودن امر ساده‌ای نیست. همین الان که این امر در مجلس اصلاح می‌شود، روزانه نسبت به مصوبه اظهارنظر می‌کنند و ان‌شاا... معیارهای روشنی را مجلس تعریف کند تا مشکل حل شود.» این اظهارات کدخدایی به اصل 115 قانون اساسی بازمی‌گردد که بر اساس آن، رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط باشند انتخاب شود. فائزه هاشمی در این راستا به «آرمان ملی» گفته است: «مرد نبودن مــعنای رجــل سیاسی باید تبدیل به تفسیر رســمی شود تا نهادینه شود، تفسیر رسمــی با گــفت‌وگو فرق می‌کند. طبق آیین‌نامه شورای نگهبان، رئیس‌جمهور، رئیس مجلس یا حداقل یکی از اعضای شورای نگهبان می‌توانند تقاضای این تفسیر را کنند، بنابراین انتظار از آقای روحانی این است که طبق وظیفه خود در یک روند حقوقی به‌دنبال اخذ تفسیر در این زمینه از شورای‌نگهبان باشد و موضوع را حل کند.» وی ادامه داد: «دکتر بهشتی که رئیس مجلس خبرگان بررسی قانون اساسی بود، بعدها اعلام کرد که منظور از کلمه «رجال سیاسی» اعم از زن و مرد است.» رجل به معنی چهره شناخته‌شده سیاسی و به معنی بشر است و فقط به معنی مرد نیست و زنان هم باید بتوانند کاندیدای ریاست‌جمهوری شوند.»
لزوم بازگشت به مذاکرات مجلس خبرگان
نکته‌ای که در میان بحث‌های مربوط به رجل بودن زنان نادیده گرفته می‌شود بازگشت به مذاکراتی است که در زمان تدوین قانون اساسی صورت گرفته بود. سایت حوزه چنین نقل کرده است: «هنگام تصویب اصل 115 بعضی از خبرگان معتقد بودند تصریح شود رئیس‌جمهوری از مردان انتخاب گردد. در مقابل عده‌ای این قید را لازم نمی‌دانستند و تصدی این پست توسط زنان برایشان اشکال شرعی نداشت. منیره گرجی تنها نماینده زن مجلس خبرگان استدلال کرد که منصب ریاست‌جمهوری امامت محسوب نمی‌شود تا برای زنان ممنوع باشد. در نهایت در آن جلسه ابتدا اصل مذکور بدون تصریح بر این قید به صورت زیر تصویب شد: «رئیس‌جمهور باید ایرانی‌الاصل، تابع ایران، دارای مذهب رسمی کشور و مروّج آن، مومن به مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران و دارای حسن سابقه و امانت و تقوا باشد.» ولی ظاهرا مورد اعتراض بعضی از نمایندگان واقع شد به‌طوری‌که یکی از خبرگان در حال خروج از آن جلسه معترضانه می‌گوید: معلوم می‌شود این مجلس احکام مسلّم اسلام را هم قبول ندارد. به‌خاطر همین مخالفت‌ها در تصویب نهایی در جلسه عصر همان روز اصل مذکور به صورت زیر به تصویب نهایی می‌رسد: «رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر، مدبّر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوا، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.» ریاست‌جمهوری زنان در این ایام گام‌به‌گام به مرحله اجرا نزدیک می‌شود و به نظر می‌رسد با توجه به اظهارات اخیر کدخدایی تدبیری برای تفسیر اصل 115 قانون اساسی تا زمان انتخابات 1400 صورت گیرد تا شاهد نخستین کاندیدای تایید صلاحیت‌شده برای پاستور باشیم.
دیدگاه تان را بنویسید