یک روزنامه آمریکایی با اشاره به اعلام آمادگی آمریکا برای شرکت در جلسه‌ای به دعوت اروپا جهت گفت‌وگو درباره برجام گفته واشنگتن ممکن است با پیشنهاداتی غیر از رفع تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران مانند حمایت از اعطای وام صندوق بین‌المللی پول به ایران در آن جلسه حاضر شود.

بایدن پیشنهاد تازه‌ای برای ایران دارد؟
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

روزنامه «نیویورک‌تایمز» اقدام دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا در پس گرفتن ادعای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را «گامی مهم» در جهت بازگشت به توافق هسته‌ای که «دونالد ترامپ» از آن خارج شده توصیف کرده است. این در حالی است که طرح بازگشت تحریم‌های سازمان ملل از آغاز با شکست مواجه شده بود.

دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا مردادماه سال جاری بعد از آنکه طرحش برای بازگرداندن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران با شکست مواجه شده بود در نامه‌ای به شورای امنیت مدعی شد همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را احیا کرده است.

با این حال، این اقدام دولت آمریکا نیز با شکست روبرو شد و از میان 15 عضو شورای امنیت 13 عضو بلافاصله اعلام کرده‌اند که آمریکا با توجه به خروج از برجام در جایگاهی نیست که «مکانیسم ماشه» را فعال کرده و تحریم‌های سازمان ملل را علیه ایران بازگرداند. بر همین اساس، رئیس شورای امنیت هم اعلام کرد با توجه به مخالفت اعضای این شورا او در جایگاهی نیست که درخواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را به رأی بگذارد.

منابع آگاه به این روزنامه گفته‌اند هنوز مشخص نیست ایران با پیشنهاد اروپا و آمریکا برای شرکت در این جلسه موافقت کند، اگرچه احتمال پذیرش این پیشنهاد از سوی تهران هم وجود دارد. مقام‌های مورد استناد نیویورک‌تایمز گفته‌اند ایران احتمالاً از ایده گفت وگو با اتحادیه اروپا که آمریکا در آن به عنوان میهمان یا ناظر حضور داشته باشد و نیازی به گفت‌وگوی مستقیم با واشنگتن وجود نداشته باشد بیشتر استقبال خواهد کرد. 

نخستین مانع برای احیای توافق هسته‌ای در روزهای گذشته این بوده که کدام طرف باید نخستین اقدام را انجام دهد. جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده که هیچ‌گاه از توافق هسته‌ای خارج نشده و اقدامات جبرانی که بعد از خروج آمریکا از این توافق در پیش گرفته در واکنش به نقض عهد طرف مقابل بوده است. واشنگتن، در مقابل با آنکه با نقض برجام از آن خارج شده گفته این ایران است که باید تمامی تعهداتش را اجرا کند.

یک مقام ارشد دولت جو بایدن که اشاره‌ای به نامش نشده در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک‌تایمز، پر کردن این شکاف میان ایران و آمریکا را «روندی پرمشقت» توصیف کرده است. 

پیشنهاد آمریکا چند روز پیش از فرارسیدن تاریخ ضرب‌الاجل جمهوری اسلامی ایران برای متوقف کردن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مطرح شده است. یک مقام وزارت خارجه آمریکا مدعی شده هدف پیشنهاد دولت این کشور به طور خاص ارتباطی با جلوگیری از اقدام تهران برای برداشتن آن گام ندارد.

این مقام آمریکایی اشاره‌ای به جزئیاتی که طرف آمریکایی ممکن است به جلسه گفت‌وگوهای اولیه با ایران و طرف‌های اروپایی بیاورد نکرده است. برخی از کارشناسان گفته‌اند ایالات متحده ممکن است با انجام اقداماتی غیر از رفع تحریم‌ها مانند حمایت از اعطای وام 5 میلیارد دلاری توسط صندوق بین‌المللی پول به ایران به دنبال عبور از بن‌بست‌های ایجادشده باشد.

جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده تنها در شرایطی اقدامات جبرانی‌اش درباره برجام را به عقب برخواهد گرداند که ایالات متحده آمریکا بدون قید و شرط، تمامی تحریم‌های اعمال‌شده، بازاعمال‌شده و دوباره برچسب‌گذاری‌شده توسط دولت دونالد ترامپ را لغو کند.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صبح جمعه در توییتر نوشت: ایالات متحده اذعان کرد که ادعاهای پامپئو در خصوص قطعنامه 2231 فاقد وجاهت قانونی بوده است.موافقیم.در انطباق با قطعنامه 2231:

ایالات متحده باید بدون قید و شرط و به صورت موثر تمام تحریم‌های اعمال، بازاعمال و یا تغییر برچسب‌داده شده توسط ترامپ را لغو کند.سپس ما نیز تمام تدابیر جبرانی خود را بلافاصله به حالت قبل بازمی‌گردانیم.ساده است: #تعهد_اقدام_جلسه»

از طرف دیگر، برخی از کارشناسان طرح اینگونه پیشنهادات از سوی طرف غربی را همانند وعده‌های مطرح‌شده بعد از خروج آمریکا از برجام توصیف کرده‌اند. وب‌سایت «نورنیوز»، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران طرح چنین ایده‌هایی را «بازی پوچ وعده‌درمانی» توصیف کرد و نوشت: «بدنبال اعلام تصمیم ایران برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و تسلیم نامه رسمی کشورمان به آژانس بین المللی انرژی اتمی در این خصوص، تحرک جدید تروئیکای اروپایی و آمریکا بر اساس مدل قدیمی «بازی پوچ»  از دیروز( پنج شنبه 30 بهمن)مجددا آغاز شده است.اروپا و آمریکا از طریق آغاز بازی جدیدی به دنبال متقاعد سازی افکار عمومی داخلی و خارجی در مورد قصد آمریکا برای تغییر مسیر گذشته و بازگشت به برجام بوده و تلاش می کنند اراده ایران  برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را تحت تاثیر قرار بدهند.»

یک مقام ارشد دیگر وزارت خارجه آمریکا گفته انتظار می‌رود چین و روسیه نیز بخشی از مذاکرات مربوطه باشند. نیویورک‌تایمز نوشته مواضع جمهوری اسلامی ایران در جریان تنش‌ها بر سر برجام طی چهار سال گذشته به این دو کشور نزدیک‌تر شد و این موجب شد برخی از کارشناسان مسائل امنیتی این تحلیل را مطرح کنند که ممکن است نه مسکو و نه پکن تمایلی برای انجام مذاکرات با ایالات متحده در بحبوحه شدت گرفتن تنش‌ها میان این کشور با دولت بایدن نداشته باشند و در عوض به دنبال انجام معاملات تسلیحاتی با ایران باشند. 

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب دو روز پیش در ارتباط تصویری با مردم تبریز تأکید کردند که طرف‌های غربی درباره برجام وعده زیاد داده‌اند و این بار به حرف قانع نخوهد شد. ایشان فرمودند: «درباره برجام، حرف‌ها و وعده‌هایی گفته می‌شود ولی ما حرف و وعده‌ خوب که نقض و بر ضدّ آن عمل شود، زیاد شنیدیم بنابراین حرف و وعده فایده ندارد و این بار فقط عمل، مهم است.»

ایشان تأکید کردند: اگر عملِ طرف مقابل را ببینیم، ما هم عمل خواهیم کرد و این بار، جمهوری اسلامی با حرف و وعده قانع نخواهد شد.»