بن بست خودساخته آمریکا و اروپا

«اصل ماجرا این است که چه کسی می خواهد اول به توافق هسته ای باز گردد، ایران یا آمریکا؟! به نظر می رسد دوطرف باید از مواضع خود در قبال توافق هسته ای و نحوه احیای آن کوتاه بیایند تا نتیجه ای حاصل شود!»

این عبارات را بارها در مواضع رسمی اخیر سیاستمدارانی مانند ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه یا هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان و متعاقبا رسانه های غربی شنیده ایم. این عبارات، به خط تحلیلی اصلی غرب در تشریح «وضعیت فعلی مذاکرات برجامی در وین » تبدیل شده است. 

 روایت انحرافی غرب از مذاکرات وین 

جهت آشنایی با خط تحلیلی و رسانه ای و به عبارت بهتر، آنچه «رویکرد القایی» غرب در قبال مذاکرات وین نامیده می شود، لازم است نگاهی به برخی گزارش های منتشر شده در این خصوص بیندازیم. شبکه یورونیوز که یکی از رسانه های فعال در انعکاس مذاکرات فعلی محسوب می شود، در این خصوص نوشته  است که بعد از گذشت بیش از ۲ ماه از زمان روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا و در آستانه پایان دولت فعلی در ایران ، حالا طرفداران توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بیش از گذشته امیدوار شده‌اند که برجام از کما خارج شود و تهران و واشنگتن بار دیگر به تعهدات خود در این توافق بازگردند. امیدی که البته با موانع و پیچیدگی‌های بسیار زیادی رو به رو است.شبکه یورونیوز در این خصوص تاکید کرده است :

«هرچند ایران همچنان تاکید می‌کند که تا زمان برداشتن عملی تمام تحریم‌های وضع شده در دولت ترامپ، به تعهدات هسته‌ای خود بازنخواهد گشت، اما ناظران سیاسی امیدوارند نخستین حضور مشترک هیئت‌هایی از ایران و آمریکا از زمان روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، زمینه‌ساز یافتن راه‌حل‌هایی برای خروج از بن‌بست حاصل شده «اول تو» شود.بن‌بستی که گمانه‌هایی درباره پایان آن به گوش می‌رسد. راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در گفت وگو 

با شبکه پی‌بی‌اس اعلام کرد این کشور آماده است تحریم‌هایی را که با برجام مغایرت دارد، لغو کند.»

با این حال، یورونیوز معضل و گره اصلی مذاکرات وین را «مشخص شدن کنشگر اولیه» در مسیر«احیای برجام» می داند. اینکه کدام طرف باید واقعا گام نخست را بردارد:

«اما مشکل بیش از این که در این بخش ماجرا باشد، به زمان‌بندی موضوع ارتباط دارد. جایی که هر دو طرف می‌گویند پس از آنکه طرف مقابل گام نخست را برداشت، به تعهدات خود باز خواهد گشت.»

 آیا بن بست «اول تو» واقعی است؟

واقعیت امر این است که در صورت خروج همزمان ایران و آمریکا از برجام یا انهدام توافق هسته ای بر اساس توافق طرفین، بن بست ترسیم شده از سوی رسانه های غربی می توانست دقیق و منطقی باشد! به عبارت بهتر، در صورتی که «دو بازیگر» به صورت یکسان در «تخریب یک روند یا توافق مشترک» نقش داشته باشند ، می توان مدعی شد که اولویت بندی بازگشت به آن توافق یا روند یک «معما » یا « معضل» محسوب می شود. اما در شرایطی که دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ میلادی و در حالی که ایران کاملا به تعهدات خود در برجام پایبند بود از توافق هسته ای خارج شده و تحریم های یک جانبه و غیرقانونی را علیه کشورمان اعمال کرده است، جایی برای طرح این مسئله از سوی رسانه ها و سیاست مداران غربی وجود ندارد. 

آنچه مسلم است اینکه  بر خلاف القائات خلاف واقع سیاست مداران غربی، ما با دو طرف «ناقض برجام» در «مذاکرات وین» مواجه نیستیم.نباید فراموش کرد که ترامپ کاملا بر خلاف آنچه در توافق هسته ای آمده بود و در مغایرت محض با کلیت و موجودیت این توافق و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، از برجام خارج شد و رسما به حضور آمریکا در این توافق خاتمه داد. جمهوری اسلامی ایران حتی یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، به تعهدات خود در این توافق پایبند و پس از آن نیز، «بر اساس متن صریح برجام”»کاهش متقابل تعهدات و اقدامات خود را در دستور کار قرار داد. از این رو «کاهش تعهدات برجامی ایران » بر اساس « سند برجام» مستند و قابل اتکاست اما خروج آمریکا از توافق هسته ای، بر اساس متن برجام صورت نگرفته و نمادی از بی تعهدی مطلق واشنگتن به اسناد و معاهدات بین المللی محسوب می شود. 

 بن بستی مجازی که باید حفظ شود! 

علی رغم استدلالات حقوقی محکم و متقن جمهوری اسلامی ایران و حتی اذعان بازیگران اروپایی نسبت به خطاکار بودن آمریکا در خروج از توافق هسته ای و تضعیف کامل این سند بین المللی، در عمل شاهد دومجهولی جلوه دادن بحران از سوی کاخ سفید و تروئیکای اروپایی هستیم!جوبایدن رئیس جمهور آمریکا و متحدان اروپایی آن مدعی هستند که این یک «بحران دومجهولی» است که یکی از مولفه های مجهول آن آمریکا و دیگری ایران است! حتی آنها یک قدم فراتر رفته و مدعی شده اند که توپ اکنون در زمین ایران است! بدون شک تا زمانی که بن بست کاذب و مجازی ترسیم شده از سوی آمریکا و تروئیکای اروپایی به قوت خود باقی بماند، خبری از توافق بر سر احیای برجام در وین در کار نخواهد بود. صورت مسئله در مذکرات وین کاملا مشخص است : واشنگتن به عنوان «تنها» طرف طغیانگر در برجام و تروئیکای اروپایی به عنوان طرف های «غیرمتعهد» در توافق هسته ای ، باید ضمن رفع تحریم های یک جانبه و غیرقانونی علیه ایران، تضمین های لازم را جهت پایبندی به برجام ارائه کنند. بدیهی است که در این مسیر، جمهوری اسلامی ایران حق «راستی آزمایی

 اقدامات و گام های غرب» را نیز برای خود محفوظ می داند زیرا بازگشت بدون تضمین و راستی آزمایی غرب به برجام، می تواند بار دیگر به خروج بدون دردسر آمریکا از برجام و حتی فراتر از آناحیای تحریم های چندجانبه علیه ایران ختم شود. از این رو «ارائه تضمین از سوی غرب» و « راستی آزمایی تضمین های ارائه شده» در قبال رفع واقعی و عملیاتی تحریمها، دارای پشتوانه ای کاملا حقوقی و منطقی می باشد، خصوصا آنکه «تنها مجرم»

 این پرونده (انهدام توافق هسته ای و دفرمه شدن آن)، بازیگرانی جز ایالات متحده آمریکا و در مرحله بعد تروئیکای اروپایی نیستند.