آلمان چگونه به پرونده هسته‌ای ایران نگاه می‌کند؟
شروط ژرمن‌ها
حنیف غفاری
آلمان یکی از اعضای 1+5 و از کشورهای فعال در جریان سلسله مذاکرات هسته‌ای با ایران محسوب می‌شود. آلمان به‌همراه انگلیس و فرانسه تروییکای اروپایی را تشکیل می‌دهند. آلمان اگرچه در شورای امنیت سازمان ملل متحد دارای حق وتو و عضویت دائمی نیست، اما از کشورهای با‌نفوذ در عرصه بین‌المللی محسوب می‌شود. از این رو مواضع برجامی‌آلمان در قبال ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، خصوصا اینکه طی هفته‌های اخیر، برخی مواضع اعلامی‌از سوی دولت آلمان با خواسته‌های کشورمان در خصوص برجام مطابقت نداشته است. اظهارات اخیر سخنگوی دولت آلمان در خصوص برجام، نشان می‌دهد که به‌رغم ادعای مقامات آلمانی نسبت به توافق هسته‌ای و پایبندی به آن، برلین رویکرد چندگانه‌ای را در خصوص این توافق در پیش گرفته است. به عبارت بهتر، تاکید مقامات آلمانی بر اینکه ایران باید از مزایای برجام بهره‌مند شود، با رفتار عملی مقامات این کشور تناقض دارد. صورت مساله این است که اخیرا سخنگوی دولت آلمان از دولت ترامپ خواسته است تا «دقیقا» مشخص کند که از توافق هسته‌ای با ایران چه می‌خواهد و در برجام به‌دنبال چیست!
استفان سیبرت در این خصوص عنوان کرده است: «برلین به‌دنبال جزئیات بیشتری درباره این مساله است که واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران چه چیزی می‌خواهد.آلمان از توافق هسته‌ای حمایت می‌کند و در کنار آن ایستاده است. آلمان شرایط را با شرکای اروپایی تجزیه و تحلیل خواهد کرد.» علاوه بر سیبرت، میا آدبار سخنگوی وزارت‌خارجه آلمان نیز تاکید کرده است که ژرمن‌ها قصد دارند با آمریکایی‌ها دیدار کرده و هدف و درخواست دقیق ترامپ در خصوص برجام را در‌یابند. به راستی هدف مقامات آلمانی از بیان این اظهارات چیست؟ آیا آنها به‌دنبال زمینه‌چینی برای تغییر در توافق هسته‌ای هستند؟ آیا آنها واقعا نسبت به مواضع ایالات‌متحده آمریکا در قبال توافق هسته‌ای آگاه نیستند؟ در‌خصوص مواضع اخیر مقامات آلمانی نکاتی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد: «نخستین نکته، به کلیت درخواست آلمان از آمریکا در خصوص مواضع هسته‌ای ترامپ باز‌می‌گردد. همان گونه که اشاره شد، مقامات آلمانی به خوبی درخواست‌های ترامپ در خصوص توافق هسته‌ای را می‌دانند! رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا درجریان تمدید دوباره تعلیق تحریم‌های هسته‌ای، خواسته‌هایی غیر‌منطقی و غیر‌عقلانی را در خصوص توافق هسته‌ای تحت عنوان «شروط چهارگانه» بیان کرد. شروط عمده ترامپ در خصوص تایید برجام، یکی بازرسی از اماکن نظامی ایران، دیگری دائمی شدن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران و حذف بندهای موسوم به «غروب آفتاب» از برجام و در نهایت ایجاد ارتباط میان برنامه موشکی و هسته‌ای ایران است، به نحوی که هر‌گونه تست موشکی ایران، مترادف با نقض برجام شناخته شود. اینها نکاتی بود که ترامپ نه تنها در زمان حال، بلکه طی یک‌سال اخیر نیز به عناوین مختلف مطرح کرده است. حتی افرادی مانند سناتور باب کور‌کر و سناتور تام کاتن مذاکراتی را با دیگر اعضای مجلس سنا در خصوص گنجاندن این شرایط در برجام صورت داده‌اند که تا‌کنون مورد موافقت کنگره قرار نگرفته است. همان‌گونه که مشاهده می‌شود، درخواست ترامپ از کنگره و اتحادیه اروپا در این خصوص کاملا مشخص است. بنابراین اظهارات مقامات آلمانی در‌خصوص بی‌اطلاعی از مواضع هسته‌ای ترامپ و درخواست دقیق کاخ سفید از تروییکای اروپایی در خصوص برجام غیر‌قابل پذیرش است. در جریان برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک (تابستان امسال) مقامات آمریکایی مذاکرات فشرده‌ای را با مقامات آلمانی و فرانسوی و انگلیسی داشتند. حتی برخی رسانه‌های غربی گزارش دادند که آمریکا در رایزنی‌هایی فشرده، در‌صدد است موافقت آلمان را نیز (مانند انگلیس و فرانسه) در راستای اصلاح برجام و تغییر آن جلب کند. بنابراین برلین کاملا از رویکرد واشنگتن نسبت به برجام و تقاضاهای ترامپ برای تغییر توافق هسته‌ای به سود منافع ایالات متحده آمریکا
آگاه است.» موضوع بعدی به مواضع دوگانه برخی کشورهای اروپایی از جمله سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه در قبال توافق هسته‌ای با ایران باز‌می‌گردد. حمایت کلی این سه کشور از توافق هسته‌ای برای استمرار برجام کافی نیست. این موضوعی است که خود کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز نسبت به آن آگاه هستند. مقامات سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان نیز بعضا چراغ سبزهایی را به کاخ سفید در خصوص «اصلاح برجام» نشان داده‌اند. در جریان برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک(شهریور‌ماه امسال)، تلاش آمریکا برای متقاعد کردن فرانسوی‌ها در خصوص گنجاندن موضوع توان موشکی ایران در برجام به نقطه اوج خود رسید. امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه نیز بارها اعلام کرده است که می‌توان بر سر موضوعاتی مانند توان موشکی ایران و اعمال محدودیت‌های هسته‌ای پس از سال 2025 میلادی با ایران مذاکره کرد! واقعیت امر این است که «اصلاح برجام» مترادف با «تغییر برجام» و «تغییر برجام» مترادف با «خروج از برجام» است. این نکته‌ای است که جمهوری اسلامی ایران بارها خطاب به اعضای 1+5 و خصوصا آمریکا و‌تروییکای اروپایی عنوان کرده است.
در چنین شرایطی مقامات آلمانی به جای محکوم کردن دولت آمریکا و تاکید بر «اجرای تمام‌عیار برجام» و «غیر‌قابل تغییر بودن توافق هسته‌ای»، از مذاکره با مقامات آمریکایی با هدف مشخص شدن مواضع واشنگتن در‌خصوص توافق هسته‌ای سخن می‌گویند! بدون شک هم‌اکنون کشورهای اروپایی از جمله آلمان صرفا باید میان «پایبندی کامل و صد درصدی به سند فعلی برجام» و «خروج از توافق هسته‌ای» یک گزینه را انتخاب کنند. بازی دوگانه و اتخاذ مواضع پارادوکسیکال در این خصوص به هیچ عنوان قابل قبول نیست. اگر آلمان و اتحادیه اروپا در‌صدد حفظ برجام هستند، لازم است به رویکرد چندگانه خود در این خصوص پایان دهند. درغیر این صورت، مسئولیت ابطال توافق هسته‌ای از سوی ایالات متحده آمریکا، بر عهده سه کشور اروپایی نیز خواهد بود؛ موضوعی که لازم است دستگاه دیپلماسی و سیاست‌خارجی کشورمان صراحتا در خصوص آن به تروییکای اروپایی هشدار دهد.
دیدگاه تان را بنویسید