تنفس مصنوعی واکنش چین و روسیه به خروج آمریکا از برجام چگونه بود؟
خروج دونالد‌ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران از ابعاد مختلفی قابل تامل است. به‌طور کلی اقدامات یکجانبه واشنگتن و تروئیکای اروپایی در خصوص مذاکره مجدد بر سر برجام (طی یک‌سال گذشته)، مورد حمایت دو بازیگر شرقی یعنی پکن و مسکو نبوده است
مثلث آنلاین: از سوی دیگر، روسیه و چین علاوه بر آنکه دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده و دو عضو دائم این مجموعه به شمار می‌آیند، دو عضو امضاکننده توافق هسته‌ای با ایران محسوب می‌شوند. در اینجا به مرور مواضع و واکنش‌های دو کشور روسیه و چین متعاقب خروج ایالات متحده از برجام می‌پردازیم.
حمایت لاوروف از ادامه برجام
وزیر امور خارجه روسیه یک روز پس از اعلام خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای، بر پایبندی کشورش به برجام تاکید کرد و گفت: «روسیه به طرح اقدامات مشترک و جامع درباره برنامه هسته‌ای ایران پایبند خواهد ماند.» سرگئی لاوروف که با آغاز به کار دولت هفتم روسیه کفیل مقام وزیر امور خارجه روسیه محسوب می‌شود، روز چهارشنبه هفته گذشته در واکنش به پرسش‌های خبرنگاران در خصوص خروج آمریکا از برجام در سخنانی کوتاه به خبرنگاران این مطلب را بیان کرد.
تاس هم در خبری اعلام کرد که آلکساندر گروشکو که به تازگی معاون وزیر امور خارجه روسیه شده است، در این‌باره گفته روسیه با تمامی‌طرف‌های توافق هسته‌ای در تماس است و در نشست آتی رئیس‌جمهوری روسیه و صدراعظم آلمان این موضوع محور مذاکرات خواهد بود.
در بیانیه وزارت‌خارجه روسیه که سه‌شنبه‌شب در پایگاه اینترنتی این وزارتخانه منتشر شد، آمده است: «ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام کاملا پایبند بوده و این امر به‌طور منظم از طرف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌تایید شده است.»
روسیه به‌طور همه‌جانبه از این روند حمایت و استقبال می‌کند و با ابراز تاسف شدید، اعلام می‌کند که اقدامات واشنگتن به اعتماد بین‌المللی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌که در جریان اجرای برجام دائما مهارت عالی خود را به اثبات رساند، ضربه می‌زند.»
در بخش دیگری از بیانیه آمده است:« از تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا که به صورت یکجانبه از اجرای تعهدات خود در برجام خودداری کرده و دوباره تحریم‌های آمریکایی علیه ایران را احیا می‌کند، به‌شدت مایوس شدیم.» وزارت خارجه روسیه خاطرنشان کرده است: «برجام توافق چندجانبه مهمی است که در سال 2015 با قطعنامه 2231 شورای امنیت تایید شده است، این توافق فقط به آمریکا تعلق ندارد، بلکه متعلق به کل جامعه جهانی است که بارها بر علاقه‌مندی برای حفظ آن و اجرای مستمر و پایدار این توافق برای تحکیم امنیت و صلح بین‌المللی، منطقه‌ای و نظام منع اشاعه سلاح هسته‌ای تاکید کرده است.»
بسیار نگرانیم که آمریکا بار دیگر برخلاف خواست اکثریت کشورها و صرفا در جهت منافع کوته‌بینانه و سودجویانه خود اقدام می‌کند و معیارهای قوانین بین‌المللی را نادیده می‌گیرد.»
وزارت‌خارجه روسیه در بیانیه خود خاطرنشان کرده است: «هیچ دلیلی برای اختلال در برجام وجود ندارد و نمی‌تواند وجود داشته باشد؛ این توافق کارایی خود را به‌طور کامل اثبات کرد، برجام به‌طور موثر از عهده حل تمام وظایف محوله برمی‌آید.».
در بیانیه دستگاه دیپلماسی روسیه تصریح شده است: «تصمیمی که روز هشتم ماه می(خروج آمریکا از برجام) اعلام شد، بار دیگر ناتوانی واشنگتن از اجرای توافق‌هایی را که در آن شرکت می‌کند، اثبات کرد. این اقدام همچنین نشان داد که ایرادهای آمریکا به فعالیت‌های هسته‌ای کاملا قانونی ایران صرفا بهانه‌ای برای تسویه حساب سیاسی با این کشور است.»
در این بیانیه همچنین گفته شده است: «موضعی که آمریکا اعلام کرده نقض مفاد برجام است و اعضای کمیسیون برجام باید سریعا و به‌طور دقیق این وضعیت را در جریان مراحل پیش‌بینی شده، بررسی و مورد ارزیابی قرار دهد.» در پایان خاطرنشان شده است که روسیه برای ادامه همکاری با سایر اعضای برجام آماده است و به توسعه همکاری‌های دوجانبه و گفت‌وگوهای (روابط) سیاسی با جمهوری اسلامی ایران ادامه می‌دهد.
ریابکوف به تهران سفر می‌کند
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای این کشور در سلسله مذاکرات برجامی‌با ایران نیز اقدام واشنگتن در نقض توافق هسته‌ای با ایران را محکوم کرد. ریابکوف حتی ساعاتی قبل از اعلام نظر نهایی‌ترامپ در خصوص برجام و خروج رسمی ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران تاکید کرد: «دلیلی ندارد که فکر کنیم ایران درحال ساخت بمب اتمی‌است. مسکو بر این باور است که نمی‌توان ایران را به امتیاز دادن‌های یکطرفه مجاب کرد. روسیه مخالف افزایش فشارها بر ایران است. روسیه به آمریکا توصیه می‌کند که توافق هسته‌ای با ایران را از بین نبرد. طرح فرانسه برای توافق الحاقی بر برجام باید بررسی شود. روسیه منتظر پیشنهاد مدون گفت‌وگو درباره توافق الحاقی است.»
با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا با وجود ابطال توافق هسته‌ای از سوی ترامپ و خروج یکجانبه واشنگتن از برجام، آیا روسیه همچنان از ایده فرانسه مبنی بر انعقاد توافق الحاقی استقبال می‌کند یا خیر. در این خصوص قرار است سرگئی ریابکوف در این هفته به تهران سفر کرده و با مقامات وزارت امور خارجه کشورمان در خصوص آخرین تحولات برجام دیدار و گفت‌وگو کند.
ابراز تاسف پکن از اقدام یکجانبه ترامپ
از سوی دیگر، مقامات چینی نیز ضمن محکوم کردن اقدام رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، نسبت به این اقدام ابراز تاسف کردند. وزارت امور خارجه چین در واکنش به تصمیم شب گذشته رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بیانیه‌ای منتشر کرد.
در این بیانیه آمده است: «چین از تصمیم آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران متاسف است و از همکاری کامل با این توافق حمایت می‌کند. چین به همکاری تجاری و اقتصادی با ایران بدون نقض تعهدات بین‌المللی ادامه خواهد داد.»
همچنین لیو شیائومینگ، سفیر چین در انگلیس نیز با اعلام حمایت پکن از توافق هسته‌ای گفت: «کره‌شمالی بر تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا درباره برجام نظارت می‌کند. اگر شما از توافقی که دولت قبلی کشورتان امضا کرده کناره‌گیری کنید، یک سابقه بد ایجاد خواهید کرد.» وی که در سال‌های 2006 تا 2009 به‌عنوان سفیر چین در کره‌شمالی فعالیت کرده است، در ادامه تاکید کرد که تضعیف توافق هسته‌ای یک گام رو به عقب
خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید