گاردین:
شکست معامله هسته‌ای واشنگتن و اروپا /نفس های آخر برجام؟
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا رسما از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده است. از سوی دیگر، مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و تروئیکای اروپایی بر سر نحوه مواجهه بر سر «برجام بدون آمریکا» آغاز شده است. مذاکرات فشرده‌ای که به نظر می‌رسد مدت زمان اندکی در جریان باشد. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسائل بین‌المللی در قبال توانایی اروپا مبنی بر حفظ توافق هسته‌ای (بدون آمریکا) ابراز تردید کرده‌اند. در چنین شرایطی احتمال خروج ایران از توافق هسته‌ای نیز متصور خواهد بود. در این خصوص، روزنامه گاردین در مطلبی آخرین تحولات مربوط به توافق هسته‌ای با ایران را مورد بررسی قرار داده است:
به گزارش مثلث آنلاین به نقل از گاردین: دونالد ترامپ رسما اعلام کرده است که تعلیق تحریم‌های جدید علیه ایران را تمدید نمی‌کند. بیانیه ترامپ، به معنای خروج رسمی ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران است. از این رو، شاهد وقوع بحران جدیدی در منطقه خاورمیانه خواهیم بود. ترامپ از معامله‌ای خارج شد که در سال 2015 میلادی میان ایران و اعضای 1+5 امضا شده بود. او (ترامپ) سپس دستورالعملی را امضا کرد که مطابق آن، هر شرکت خارجی که با ایران وارد معامله شود، مشمول تحریم و مجازات شود. وی همچنین یک بازه زمانی 90 روزه تا 180 روزه را برای خروج شرکت‌های تجاری خارجی از ایران تعیین کرده است. رهبران سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در مواجهه با اعلام خروج نهایی آمریکا از توافق هسته‌ای، در این خصوص ابراز تاسف کرده و نسبت به تعهدات خود در قبال استمرار برجام تاکید کردند. آنها معتقدند که رژیم منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، متعاقب اقدام ترامپ مبنی بر خروج از برجام به خطر افتاده است.
از سوی دیگر، حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران معتقد است که در صورت توافق با دیگر شرکای برجام (غیر از آمریکا)، توافق هسته‌ای ادامه خواهد یافت. با این حال روحانی هشدار داده است که اگر برجام به صورت کامل سقوط کند، به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داده است که خود را برای غنی‌سازی دوباره اورانیوم در سطح صنعتی آماده کند. همچنین قانونگذاران (نمایندگان مجلس) در ایران پرچم ایالات متحده آمریکا را در پارلمان به آتش کشیدند و فریاد مرگ بر آمریکا سر دادند. علی لایجانی رئیس پارلمان ایران تاکید کرد که ترامپ فقط زبان زور می‌فهمد و هدف وی از کنارگذاشتن قرارداد هسته‌ای، یک نمایش سیاسی است. در بیانیه کاخ سفید، ترامپ، توافقنامه ایران را «یک توافق یکجانبه وحشتناک» خوانده است. او گفت: «این توافق هرگز صلح را به ارمغان نیاورده و نخواهد آورد» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا هنگام وضع دوباره تحریم‌ها علیه ایران، به ادعای بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل (شوی نمایشی نتانیاهو در خصوص تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای) اشاره کرد. نتانیاهو از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای استقبال کرده و اعلام کرد که از این اقدام حمایت می‌کند. هر دو سیاستمدار (ترامپ و نتانیاهو)، تحت فشارهای داخلی قابل توجهی هستند. ترامپ در معرض اتهامات مربوط به دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 میلادی قرار دارد. از سوی دیگر، پرونده اخلاقی وی در خصوص ارتباط با یک بازیگر فیلم‌های مستهجن مفتوح است. نتانیاهو نیز بابت چندین پرونده فساد، با اتهامات پلیس اسرائیل مواجه شده است.
اخیرا وزارت خزانه‌داری آمریکا در خصوص بازگرداندن تحریم‌های گسترده علیه شرکت‌هایی که به تجارت با ایران می‌پردازند، بیانیه‌ای صادر کرده و جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت ترامپ نیز اعلام کرده که ایالات متحده آمریکا همزمان با خروج از برجام، دیگر خود را نسبت به اجرایی‌شدن قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز متعهد نمی‌بیند. بولتون این‌گونه استدلال می‌کند که واشنگتن دیگر از توافق هسته‌ای خارج شده و موضوع قطعنامه 2231 نیز برجام است.
باراک اوباما رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، خروج ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران را خطایی بزرگ توصیف کرد که می‌تواند مولد بحران جدید و تازه‌ای در منطقه خاورمیانه باشد. پیش از این، شاهد وقوع درگیری در کشورهایی مانند عراق، یمن و سوریه بوده‌ایم. هم‌اکنون واکنش‌های زیادی در تهران در قبال اقدام ترامپ صورت گرفته است. بسیای از مخالفان توافق هسته‌ای معتقدند ایران باید احیای کامل فعالیت‌های هسته‌ای را در دستور کار قرار دهد و همکاری‌های خود با بازرسان آژانس را نیز متوقف کند. عده‌ای نیز اعلام کرده‌اند که سعی در ادامه این معامله دارند اما هنوز مشخص نیست که بتوانند در این خصوص با کشورهای اروپایی به توافقی موثر دست یابند. ترامپ در اعلام تصمیم نهایی خود در خصوص برجام، لابی کشورهای اروپایی (تروئیکای اروپایی) را نادیده انگاشت و توجهی نسبت به خواسته‌های امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نکرد. در مقابل، وی در اتخاذ این تصمیم استراتژیک، خواسته‌های اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی را در نظر گرفت.
«پیتر هارل» یکی از مقامات ارشد سابق دولت ایالات متحده در این خصوص می‌گوید: «اکنون در مورد چگونگی اقدامات اروپا که قصد زنده نگه‌داشتن معامله هسته‌ای با ایران را دارد، ابهاماتی وجود دارد. بدون تلاش فعال اتحادیه اروپا برای حفظ شرکت‌های اروپایی در ایران و مقاومت در برابر فشار ایالات متحده، شرکت‌های بزرگ ایران را ترک خواهند کرد.»
در هر حال، تصمیم دونالد ترامپ در خصوص خروج از توافق هسته‌ای با ایران در حالی اتخاذ شده که برجام منجر به کاهش شدید سریع سطح فعالیت‌های هسته‌ای ایران شد. ذخایر اورانیوم ایران پس از انعقاد توافق هسته‌ای در سال 2015 میلادی به حدود 300 کیلوگرم کاهش یافت. ایران همچنین 13000 سانتریفیوژ خود را از کار انداخته و تنها 5000 سانتریفیوژ قدیمی خود را مورد استفاده قرار داده است. همچنین ایران غنی‌سازی اورانیوم را در تاسیسات زیرزمینی خود در فردو متوقف کرد. از سوی دیگر، سایر مراکز هسته‌ای ایران، مورد شدیدترین نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بارها پایبندی ایران نسبت به توافق هسته‌ای را مورد تایید قرار داده است.
دیدگاه تان را بنویسید