سایه‌روشن‌های ماقبل مقدماتی انتخابات 2020

مثلث:امیرحسین مهدوی/ پژوهشگر دانشگاه براندایس ؛

سردرگم‌کننده‌ترین روزهای انتخابات 2020 را سپری می‌کنیم. هنوز نه در ایالتی انتخابات مقدماتی برگزار شده که وزن نامزدها معلوم شود و نه مناظره‌ای که عیار گفتار و برنامه آنان محک بخورد. دوران اعلام نامزدی به امید جمع‌کردن پول تبلیغات و ساختن اسمی است که اگرچه به احتمال 23  به 24، احتمال رئیس‌جمهورنشدن دارد اما می‌تواند معاون اول، وزیر، سفیر یا فرماندار بعدی باشد. اگر هیچ‌کدام هم نشد، شناخته‌شدن در پهنه ملی، دست‌کم جایگاه فرد را برای قبول دعوت به سخنرانی و مصاحبه تلویزیونی بالا می‌برد. همین تقریبا بی‌ضرربودن نامزدی است که تا امروز 24 نفر از چهره‌های رنگارنگ به‌اصطلاح لیبرال آمریکایی را برای انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی به صف کرده است؛ از شهردار همجنس‌گرای شهری صد هزار نفری در ایالت ایندیانا تا معاون اول باراک اوباما که بزرگترین نقطه‌ضعفش از نظر رقبا، تماس‌های فیزیکی آزاردهنده در سلام و احوال‌پرسی با زنان بوده است. از خانم دورگه  نماینده ایالت هاوایی در دل اقیانوس آرام تا برنی سندرز، سناتور یهودی‌زاده ایالت شمال‌شرقی ورمونت که با 14 ساعت پرواز به هاوایی خواهد رسید! زن، مرد، 36 ساله، 77 ساله، مجرد، لاتین، سیاه‌پوست و...، همه‌جور جنسی در فهرست بلندبالای نامزدهای انتخابات مقدماتی حزب دموکرات پیدا می‌شود. صف آن‌قدر شلوغ است که تلویزیون‌ها برای ترتیبات برگزاری مناظره‌ها عزا گرفته‌اند. در انتخابات دور قبل هم تعداد نامزدهای جمهوری‌خواه زیاد بود اما نه به این زیادی و رسانه میزبان مناظره توانست با تعیین حد نصابی برای میانگین درصد هر نامزد در نظرسنجی‌ها، مناظره‌ها را بین دو سری نامزد برگزار کند: یک مناظره برای بالانشین‌ها و یکی بین قعر جدولی‌ها؛ روشی که رای‌دارها را رای‌دارتر می‌کرد و ضعیف‌ترها را بیشتر به سوی حذف‌شدن سوق می‌داد. حالا اما برگزاری مناظره بین 24 نفر از بابت لجستیکی هم کار بی‌سابقه‌ای است که سردبیران را به فکر فرو برده.

ازدحام موجود در صف کسانی که دونالد ترامپ را به مبارزه می‌طلبند، مضاری دارد و فوایدی.  بعید است تا ابتدای بهار بعد بتوان قضاوت دقیقی از وزن سود و زیان این تکثر تاریخی نامزدهای دموکرات به‌دست داد. فقط روزی که رای‌دهندگان ثبت‌نام‌کرده به‌عنوان دموکرات پای صندوق انتخابات مقدماتی بروند و نظرسنجی‌ها وضعیت فرد منتخب آنان در مقابل ترامپ را نشان دهند، می‌توان به‌روشنی گفت این معرکه امروز موهبتی برای تمدید دوره رئیس‌جمهور فعلی بوده یا سیاستی درست برای خاتمه‌دادن به حضور راست‌گرایان تندرو در کاخ سفید.  

تا اینجای کار می‌شود گفت که شلوغی کارزار باعث گم‌شدن پیام اصلی شده است. در جامعه به‌شدت دوپاره‌ای که فهرست پنج مساله اول هواداران دو حزب، هیچ مورد مشترکی ندارد، استخراج برنامه‌ها و شعارهایی که سمت چپ جامعه آمریکا را متحد کند کار چندان سختی نیست؛ اما از سوی دیگر هر نامزد ناچار است مزیت رقابتی خود را پیامی قرار دهد که کم و بیش با دیگر هم‌قطارانش تفاوت کند. همهمه  ارکستر 24 نفره‌ای که هرکدام از نوازندگان آن می‌خواهد ضمن پایبندی به تم اصلی، تمایزی هم از خود به نمایش بگذارد، رای‌دهنده را گیج و گوش‌ها را کم‌کم بی‌حس می‌کند. مضاف براینکه 24 نفر آن‌قدر زیاد هست که علاوه بر شعارها، تشابه در مشخصات و سابقه افراد هم مساله‌ساز شود. 

درست است که ریاست‌جمهوری یک زن آرزوی دست‌نیافته بخش عمده‌ای از بدنه حزب دموکرات است؛ اما حضور 6 زن در صحنه، این مزیت را تاحدودی لوث کرده یا شباهت دو پیرمرد 76 و 77 ساله سفیدپوست یا تکراری‌بودن جوان‌ترهای گمنامی که با سردادن شعارهای چپ‌گرایانه که سه سال قبل از زبان سندرز، نو و ساختارشکن به‌نظر می‌رسند و حالا تاحدی هم ملال‌آور شده است. 

اما از سوی دیگر این ازدحام، محاسن برنامه‌ریزی‌نشده‌ای هم برای دموکرات‌ها به همراه آورده است. همه می‌دانند که تکلیف انتخاب در رقابتی که به احتمال قوی تنگاتنگ خواهد بود، با رای دو، سه ایالت کلیدی تعیین می‌شود؛ بنابراین نامزدها، چه بایدن و سندرز که تاکنون امکان صرف بالای 10 میلیون دلار برای تبلیغات را داشته‌اند و چه نامزدی که به زحمت 300 هزار دلار از طرفداران اندکش جمع کرده است، همه در ایوا، فلوریدا، نیوهمپشایر و یکی، دو ایالت دیگر ستاد تاسیس کرده و به شهرهای کوچک آنها هم سفر کرده‌اند. هجمه بیست و چند نفره به نواحی‌ای که این قابلیت را دارند تا با رای سیالشان ترامپ را حفظ کرده یا سرنگون کنند، فضای این نقاط تاثیرگذار را تغییر داده است. همچنین تنوع موجود بین نامزدها، در عین عیوب غیرقابل انکارش، باعث شده تا انواع و اقسام گروه‌های اقلیت اجتماعی تحقق رویای دست بالا پیداکردن خود را نزدیک دیده و در صحنه انتخابات فعال شوند.  پیاده‌نظام رنگارنگی از همه گروه‌هایی که انگیزه کافی برای به زیرکشاندن مرد سفید محافظه‌کار را دارند در هر 50 ایالت بسیج شده‌اند تا شور انتخاباتی را افزایش داده و موج آبی را از الان برای یک‌ونیم سال دیگر به حرکت درآورند. 

فضای ژلاتینی و شکل‌نگرفته فعلی اجازه نتیجه‌گیری در مورد بخت‌های اصلی را نمی دهد؛ اما به‌نظر می‌رسد با تکمیل‌شدن لیست نامزدها و ته‌نشین‌شدن موج اولیه اعلام کاندیداتوری هر کاندیدا، جو بایدن - با فاصله در صدر- به همراه دو سناتور سوسیالیست (وارن و سندرز)، کاملا هریس، سناتور کالیفرنیا و پیت بودجاج، شهردار شهری نسبتا  کوچک در ایندیانا، حساب خود را از سایر رقبا جدا کرده‌اند؛ اما هنوز چرخ‌های زیاد تا فرود این سیب باقی مانده است. چهار سال قبل در چنین روزهایی جب بوش امیدوار‌ترین و ترامپ زنگ تفریح انتخابات بود!