یاران احمدی‌نژاد کجا هستند؟

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: محمود احمدی‌نژاد که این‌روزها نامش بازهم برای انتخابات ریاست‌جمهوری بر سر زبان‌ها افتاده است، دیگر مانند سال96 دست در دست مشایی و بقایی نیست. شاید بتوان این را نشانه‌ای دانست از آنکه ترکیب حلقه یاران احمدی‌نژاد مانند سابق نیست و هر یک در پی سرنوشت سیاسی و شخصی‌ خویش‌اند.

اسفندیار رحیم مشایی

اسفندیار رحیم‌مشایی که به نوعی قطب و مراد احمدی‌نژاد محسوب می‌شود در سال96 دست در دست احمدی‌نژاد در صحنه احمدی‌نژاد به نفع او در انتخابات حاضر شد. مشایی با آغاز به کار دولت نهم و به‌دلیل آشنایی پیشین رئیس‌جمهور با او در بدنه دولت جذب شد و ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاونت رئیس‌جمهور را بر عهده گرفت. او به مناصب متعددی منصوب شد که رئیس مرکز مطالعات جهانی‌شدن، جانشین رئیس‌جمهور در شورای عالی ایرانیان خارج از کشور، نماینده رئیس‌جمهور در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما، عضو کمیسیون‌های اقتصادی و فرهنگی دولت و در آخر ریاست کمیته عالی در مورد طرح خط لوله گاز ایران-پاکستان-هند، از جمله آنهاست. مشایی در ۲۷ تیر88 به عنوان معاون اول احمدی‌نژاد در دولت دهم معرفی شد. این انتخاب با مخالفت‌های فراوانی در طیف مخالفان و حتی برخی از حامیان احمدی‌نژاد روبرو شد، تا آنجا که حتی آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی تصدی او را نامشروع اعلام کرد. سپس محمدحسن ابوترابی‌فرد، نایب رئیس اول وقت مجلس از دستور مقام معظم رهبری مبنی بر برکناری مشایی و استفاده‌نکردن از او در هیچ پستی خبر داد. سید احمد خاتمی، نماینده مجلس خبرگان و امام جمعه موقت تهران نیز برکناری مشایی را آزمون ولایتمداری احمدی‌نژاد خواند؛ با این حال احمدی‌نژاد در روزهای بعد بر تصمیم خود پافشاری کرد. علی مطهری نماینده وقت مجلس نیز با اشاره به عدم اجرای دستور رهبری، گفت: «طرح سؤال از احمدی‌نژاد را به طریق اولی پیگیری می‌کنم». پس از خودداری احمدی‌نژاد از اجرای دستور رهبر انقلاب، سایت‌های خبری از وقوع مناقشه لفظی در جلسه هیئت وزیران در روز چهارشنبه ۳۱ تیر88 خورشیدی میان احمدی‌نژاد با وزیر اطلاعات، وزیر ارشاد و وزیر کار بر سر معاون اولی مشای خبر دادند. در این جلسه به علت بالاگرفتن جو انتقادی علیه مشایی و متشنج‌شدن فضای جلسه، احمدی‌نژاد تنفسی چند دقیقه‌ای را برای ادامه جلسه هیئت دولت به وزرا اعلام ‌کرد؛ سپس احمدی‌نژاد اداره جلسه را به مشایی می‌سپارد. در پی آن، وزرا نیز در پاسخ به احمدی‌نژاد در اقدامی هماهنگ، اقدام به ترک جلسه هیئت وزیران می‌کنند. سرانجام در روز جمعه ۲مرداد88 دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، متن دستور رهبر انقلاب خطاب به احمدی‌نژاد درباره لزوم برکناری رحیم مشایی از سمت معاونت اول رئیس‌جمهور را منتشر کرد. این نامه تاریخ ۲۷تیرماه را دارد و شش روز پیش از انتشار به احمدی‌نژاد ابلاغ شده ‌بود. این در حالی است که احمدی‌نژاد در ۳۰تیر، یعنی سه روز پس از صدور دستور رهبر انقلاب، گفته‌بود که مشایی در سمت معاون اول رئیس‌جمهور به خدمت خود ادامه می‌دهد. ساعاتی پس از اعلام رسمی این دستور، مجتبی ثمره هاشمی دستیار ارشد احمدی‌نژاد از قول مشایی گفت: «او مطیع امر رهبر است و خود را معاون اول رئیس‌جمهور نمی‌داند». در تاریخ ۳مرداد88 احمدی‌نژاد با انتشار یک نامه، استعفای مشایی را به‌طور رسمی به رهبر انقلاب اعلام کرد. در تاریخ ۳مردادمشایی در نامه‌ای به احمدی‌نژاد، رسما استعفای خود را اعلام کرد. احمدی‌نژاد بلافاصله پس از این رویداد، غلامحسین محسنی اژه‌ای وزیر اطلاعات وقت و یکی از اصلی‌ترین مخالفان مشایی را عزل کرد. اقدامات احمدی‌نژاد با واکنش تند برخی اصولگرایان روبرو شد به‌طوری‌که جامعه اسلامی مهندسین از احزاب اصلی طیف اصولگرا در نامه‌ای سرگشاده خطاب به احمدی‌نژاد، نوشت: «این پرسش برجاست که به‌رغم دستور مقام معظم رهبری، باز هم مشایی عزل نمی‌شود ولی برخی وزیران به دلیل اعتراض به تعلل در اجرای دستور مقام ولایت توبیخ و عزل می‌شوند». مشایی از ۲۸شهریور88 تا فروردین90 ریاست نهاد ریاست‌جمهوری را برعهده داشت. همچنین محمود احمدی‌نژاد در مراسم ملی استقبال نوروز، نشان فرهنگ را به اسفندیار رحیم مشایی اهدا کرد.

او در تاریخ ۲۱اردیبهشت92 در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. محمود احمدی‌نژاد، علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی، بقایی، عبدالرضا شیخ‌الاسلامی و همچنین جمعی دیگر از دولت‌مردان، مشایی را در هنگام ثبت نام در انتخابات ریاست‌جمهوری همراهی می‌کردند. از مدتی قبل تر، احمدی‌نژاد با شعار «زنده باد بهار» به تبلیغ برای مشایی می‌پرداخت. با وجود حمایت احمدی‌نژاد از او، مشایی در فهرست نامزدهای تأیید صلاحیت‌شده توسط شورای نگهبان قرار نگرفت.

به دنبال بازداشت حمید بقایی در ۱۸ تیر96، محمود احمدی‌نژاد در ۲۰ تیرماه با انتشار یک نامه سرگشاده از این اقدام قوه قضائیه انتقاد کرد. سپس در ۲۲تیرماه، دادستانی تهران با صدور اطلاعیه‌ای، ضمن تأکید بر قانونی بودن «بازداشت مجدد حمید بقایی» اعلام داشت: «هر گونه اظهار نظر غیر کارشناسانه و بدون اطلاع از موضوع، تشویش اذهان عمومی محسوب و اقدام قانونی را در پی خواهد داشت.» در ادامه این ماجرا در ۲۵تیرماه غلامحسین محسنی اژه‌ای در خصوص نامه منتشر شده از سوی احمدی‌نژاد گفت: «بخشی از آن نامه حتماً قابل تعقیب قضایی است». سپس مشایی در ۵ مرداد96 انتقادی تندی به اقدامات و اظهارات برخی از مسئولین ارشد دستگاه قضائی بیان کرد. رحیم مشائی در ۲۴ اسفند96 در اعتراض به حکم حبس بقایی در برابر سفارت انگلستان حکم بقایی را به آتش کشید. مشایی عصر شنبه ۲۶ اسفند ۹۶ بازداشت شد. سرانجام مشایی به ۶ سال و ۶ ماه حبس محکوم شد که به موجب اجرای قانون اشد مجازات صرفا ۵ سال آن اجرا می‌شود. مشایی همچنان یکی از یاران احمدی‌نژاد محسوب می‌شود که البته این‌روزها در کنار او دیده نمی‌شود.

حمید بقایی

حمید بقایی در حد فاصل سال‌های85 تا88 به عنوان قائم‌مقام رئیس سازمان میراث فرهنگی منصوب شد. سپس در تیرماه سال88با حکمی از سوی محمود احمدی‌نژاد به سمت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی برگزیده شد و تا سال90 در این سمت بود. بقایی همچنین در سمت دبیر شورای عالی مناطق آزاد، فعالیت کرده و این مسئولیت را تا سال92 عهده‌دار بوده‌است. عضویت در کمیسیون‌های اقتصادی و فرهنگی دولت دهم از دیگر فعالیت‌های وی بوده ‌است. حمید بقایی برای چهار سال مسئولیت اجرایی و پشتیبانی دفتر رئیس دولت‌های نهم و دهم را برعهده داشت. بقایی در تاریخ ۲۰فروردین90 با حفظ سمت از سوی محمود احمدی‌نژاد به عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری برگزیده شد و در فاصله سال‌های90 تا 92 در این سمت بود.  بقایی در سال ۱۳۹۱ از سوی احمدی‌نژاد به عنوان یکی از نمایندگان دولت در شورای عالی نظارت بر سازمان صدا و سیما منصوب شد و تا سال ۱۳۹۲ در این سمت ایفای نقش کرد. بقایی در اردیبهشت سال90 و در هنگام ریاست بر سازمان میراث فرهنگی، به علت خودداری از اجرای یکی از احکام دیوان عدالت اداری، به انفصال از خدمات دولتی به مدت چهار سال محکوم شد. غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه، در هشتادمین نشست خبری خود در ۱۸ خرداد94 عنوان کرد حمید بقایی که قرار بازداشت برایش صادر شده، از این تاریخ تحت بازداشت قرار می‌گیرد. سهراب سلیمانی، مدیرکل زندان‌های استان تهران گفت: قرار بازداشت آقای بقایی شش بار از زمان بازداشت او در تاریخ ۱۸ خرداد94 تمدید شده بود. او در نهایت در تاریخ ۲۸ دی94 با تبدیل قرار بازداشت به کفالت، آزاد شد. بقایی در بهمن95، آمادگی خود را برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال96 اعلام کرد. او گفت که به عنوان یک نامزد مستقل وارد این عرصه می‌شود. محمود احمدی‌نژاد نیز در تاریخ ۲۹اسفند95 با انتشار بیانیه‌ای حمایت خود را از بقایی اعلام کرد. صلاحیت بقایی توسط شورای نگهبان قانون اساسی در ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ خورشیدی رد شد. حمید بقایی در روز یکشنبه ۱۸ تیر96 با حکم بازپرس پرونده سابق خود از مقابل خانه‌اش بازداشت و پس از تعیین وثیقه ۵۰میلیارد تومانی در دادسرا و تهیه نشدن آن زندانی شد. بقایی از بابت تصرف غیرقانونی در اموال دولتی شامل ۷۰۳ سکه تمام بهار آزادی، ۱۸۴۲ قطعه نیم سکه، ۱۵ سکه دو و نیم، مبلغ ۲۱/۱۷۵/۳۰۰/۰۰۰ ریال وجوه نقدی و ۴۵۲/۵۱۰/۰۰۰ تومان کارت هدیه به پانزده سال حبس و جزای نقدی، بابت اختلاس به مبلغ ۳/۷۶۶/۵۰۰ یورو و۵۹۰ هزار دلار به پانزده سال حبس و جزای نقدی معادل ۴۳۳ میلیارد و ۲۱۲ میلیون ریال و انفصال دائم از خدمات دولتی و رد مال در حق دولت محکوم شد. پس از تأیید حکم دادگاه بدوی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران و قطعیت آن و هم‌چنین ابلاغ حکم صادره، مأمورین پلیس روز سه‌شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۶ نسبت به دستگیری و معرفی وی جهت اجرای حکم صادره از جمله ۱۵ سال حبس و چهل و سه میلیارد تومان جزای نقدی اقدام نموده و به زندان معرفی شد. اوهم مانند مشایی هنوز دل در طلب احمدی‌نژاد دارد اما به دلایل مذکور در روند انتخابات 1400 در کنار احمدی‌نژاد دیده نمی‌شود.

عبدالرضا داوری

عبالرضا داوری همواره به عنوان یک از مشاروان محمود احمدی‌نژاد شناخته می‌شد؛ فردی که بیشتر به عنوان یکی از بازوان رسانه‌ای احمدی‌نژاد ایفای نقش می‌کرد تا حدی که در سال87 به عنوان مدیرکل پژوهش و جانشین معاون خبر منصوب شد و در تیر88 قائم مقامی مدیرعاملی و معاون خبر ایرنا را به دست آورد. او مدتی هم مدیر مسئول روزنامه شهروند بود. داوری همچنین از مهر91 تا اردیبهشت92 مشاور وزیر کشور و رئیس مرکز مطالعات راهبردی و آموزش این وزارتخانه بود. علاوه بر اینها داوری عضو هیئت علمی پژوهشی دانشگاه تهران و جهاد دانشگاهی بود که در ۱بهمن92 حکم اخراجش به او ابلاغ شد و ظاهرا در دیدار با رئیس جهاد دانشگاهی عنوان شده که اخراجش به علت فعالیت‌های سیاسی بوده‌است. او در سال89 به مدیرعاملی مؤسسه صندوق بازنشستگی صنایع مس ایران نیز منصوب شد و تا سال‌های پایان دولت دهم این سِمت را برعهده داشت.

داوری در خرداد سال93 حکم جلبش صادر شد. اتهامات او نشر اکاذیب و انتساب دروغ به مسئولان بود که البته در نهایت از اتهامات تبرئه شد. داوری در مرداد همان سال در صفحه فیس بوک خود اتهاماتی را به ناطق نوری و برخی اعضای خانواده او منتسب کرد که با شکایت ناطق‌نوری مواجه شد. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب پس از رسیدگی به پرونده داوری را به سه سال حبس محکوم کرد. پیرو ابلاغ حکم، داوری در نامه‌ای به ناطق نوری از وی طلب حلالیت و رضایت و بخشش کرد که با پاسخ مثبت ناطق‌نوری مواجه شد. داوری ادعا کرده که مطالب مندرج بعد از هک‌شدن صفحه فیس‌بوک او انتشاریافته که دادگاه این ادعای نامبرده را مردود دانسته‌است. داوری به خاطر سه فقره کامنت در صفحه فیسبوکش، در شهریور۹۴ به اتهام توهین به رهبری به شش‌سال‌ونیم حبس محکوم شد. پس از اعتراض به این حکم، پرونده در دادگاه تجدیدنظر به ریاست قاضی زرگر مطرح و در این مرحله عبدالرضا داوری به سه سال حبس محکوم شد. در روز چهارشنبه ۱۰ خرداد ۹۶ او را در محل کار دستگیر شد و به زندان رفت. داوری در آبان98 بار دیگر بازداشت شد؛ این بار اما به اتهام همکاری با شبکه معاند «آمدنیوز». غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه، در نشست خبری خود گفته بود که مستندات خوبی از روح‌الله زم مدیر شبکه آمدنیوز به دست آورده است. داوری اکنون چندان درباره احمدی‌نژاد به اظهارنظر نمی‌پردازد، پرچه او را هنوز می‌توان یکی از نزدیکان احمدی‌نژاد دانست.

غلامحسین الهام

غلامحسین الهام در مرداد89 از سوی محمود احمدی‌نژاد به عنوان مشاور حقوقی رئیس جمهور منصوب شد. او در ۱۰ آبان سال۹۱ مجددا به عنوان سخنگوی دولت معرفی و در ۲۱آذر منصوب شد. او همچنین در مقطعی وزیر دادگستری دولت احمدی‌نژاد هم بود. الهام یکی از آن نزدیکان احمدی‌نژاد است که در مقطع کنونی به ضد او تبدیل شده است و از رفتارهای این چندسال اخیر احمدی‌نژاد اعلام برائت کرده است؛ چنانکه چندی پیش درباره رفتارهای رفتارهیا احمدی‌نژاد به کنایه گفته بود: «خدا عاقبت همه ما را خیر کند».

حمیدرضا حاجی بابایی

حمیدرضا حاجی‌بابایی را هم می‌توان یکی از یاران سابق احمدی‌نژاد دانست که در سال88 از طرف محمود احمدی‌نژاد برای تصدی وزارت آموزش و پرورش به مجلس معرفی شد و با اخذ ۲۱۷رأی موافق، ۳۳رأی مخالف و ۱۳رأی ممتنع وزیر آموزش پرورش دولت دهم شد. او اکنون نماینده تهران در مجلس است. گویا گفته می‌شود که حاجی‌بابایی بی‌تمایل به نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری1400 هم نیست. حاجی‌بابایی را دیگر نمی‌توان در حلقه یاران احمدی نژاد دانست. او برای ریاست‌مجلس هم تلاش‌هایی کرد که در نهایت رقابت را به محمدباقر قالیباف باخت.