فرانسه باید تعهد عملی دهد

متن این یادداشت به شرح زیر است:

با خروج آمریکا از برجام که تقریبا 16 ماه پیش اتفاق افتاده، استوانه‌های برجام دچار لرزش جدی شد. از منظری برجام که توافقی برای حل اختلاف و چالش‌های ایران و آمریکا بود؛ عملا به کانونی جدید برای منازعه و کشاکش ایران و آمریکا بدل شد. برجام که توافقی سیاسی با ماهیتی اقتصادی بود، با اقدام نسنجیده ترامپ از حیز انتقاع لازم افتاد. طبیعی است که وقتی یکی از طرف‌های اصلی توافق(آمریکا) خارج شد، این حق برای ایران هم خود به خود محفوظ است که از تعهداتش در برجام بکاهد. از این جهت اقدام جمهوری اسلامی ایران در کاهش تعهدات برجامی اش امری طبیعی و قانونی است و اکنون ایران در مرحله اجرای گام سوم خروج از برجام قرار دارد. استدلال ایران این است که هنوز اقدامی جدی از سوی سایر قدرت‌های حاضر در برجام جهت انتفاع ایران از مزایای اقتصادی برجام برداشته نشده است. برای همین ایران مطابق کنوانسیون‌های بین‌الملل و رژیم قراردادهای بین‌المللی، حق اقدام متقابل را دارد. منطقا قابل پذیرش نیست که طرف اصلی برجام از توافق خارج شده و ایران کماکان بدون هیچ بهره مندی پایبند به توافق بماند. با عطف به این موارد است که امروزه شاهد تحرک جدی فرانسوی‌ها برای جلب رضایت ایران به ادامه اجرای تعهدات اش در برجام هستیم. اینجاست که ضرورت تعهدی روشن و اقدامی اثربخش از سوی طرفین اروپایی برای راضی کردن ایران احساس می‌شود. با همه این تفاسیر جمهوری اسلامی ایران برای نشان دادن حسن نیت اش اجرای گام سوم خروج از برجام را به تعویق انداخت. نکته مهمی که باید تصمیم‌گیران ارشد سیاست خارجی کشور در نظر داشته باشند؛ اهمیت، وزن و جایگاه آمریکا نزد سیاستگذاران اروپایی است. درست است که باید اروپایی‌ها را تحت فشار گذاشت و امتیازات لازم را برای ادامه حیات اقتصاد و صنعت کشورمان گرفت؛ اما باید در همین زمینه هم جانب احتیاط و دور اندیشی را در نظر گرفت. قطعا اگر شرایطی پیش آید که اتحادیه اروپا بر سر دو راهی ایران و آمریکا قرار گیرد؛ انتخاب آمریکا خواهد بود. حجم تجارت اتحادیه اروپا با آمریکا که مطابق گزارش‌های رسمی 600 برابر تجارت ایران و اروپاست و از سوی دیگر وابستگی‌های عمیق سیاسی و امنیتی اروپا و امریکا، امکان مانور بیشتر سیاسی و اقتصادی اروپا را در قبال ایران کم می‌کند. البته ذکر این موارد به مفهوم بی‌اهمیتی ایران برای اروپا نیست. نخست اینکه ایران به لحاظ موقعیت ژئوپلیتیکی و جعرافیای سیاسی اهمیتی غیر قابل جایگزین برای اروپا دارد. نقش ایران در کنترل مهاجرت‌های انسانی و از همه مهم‌تر تجارت مواد مخدر برای اروپایی‌ها بسیار اساسی است. مطلوب اروپا، ایران با ثبات و همراه با اروپاست. اینجاست که فرانسه به نمایندگی از اتحادیه اروپا با تمام قوا به دنبال نجات برجام و حفظ ایران است. تمام دغدغه مکرون، اقناع ترامپ به کاهش نظام تحریم‌هاست. حال این رویکرد چه میزان موفق باشد بستگی به مهارت‌های دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و تداوم تلاش فرانسوی‌ها در رایزنی با طرف آمریکایی اش دارد.