ادامه مرمت و نگهداری میراث جهانی پاسارگاد با همکاری ایران و ایتالیا

حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد با اشاره به نخستین تفاهم‌نامه با این گروه که سال 1394 با «موسسه عالی حفاظت و مرمت "رم" ( ISCR )» به امضا رسید به ایسنا می‌گوید: این تفاهم‌نامه یک امکان بزرگ برای ما در پاسارگاد به همراه داشت و در طول سه سال اجرای آن، در این قالب توانستیم کارِ خود را در مرمتِ سنگ در این محوطه‌ی جهانی افزایش دهیم.

وی با بیان این‌که این تفاهم‌نامه به مدت سه سال دیگر با گروه ایتالیایی تمدید شد، بیان می‌کند: بر اساسِ آن، توانستیم در ابتدای کار یک آزمایشگاه و کارگاه تخصصی سنگ را در مرکز مطالعاتی پاسارگاد راه‌اندازی و تجهیز کنیم، بر این اساس امکانات آزمایشگاهی زیادی نیز در قالب تفاهم‌نامه‌ به پایگاه پاسارگاد اهدا شد، بنابراین این آزمایشگاه به کار مرمت در سایت موزه کمک می‌کرد.

او ادامه می‌دهد: این گروه ایتالیایی، پیش از این عملیات مرمت سنگ در کاخ "اختصاصی" پاسارگاد و کارهای مطالعاتی در آرامگاه "کوروش" را از سال 94 انجام داده بود، از سوی دیگر مانیتورینگ شرایط آب و هوایی را در محوطه دنبال کردیم و براساس آموزشی که به همکاران ما داده شد، با تشکیل گروه مرمت، کارشناسان و نیروهای فنی آمدند و تا امروز در این محوطه جهانی فعالیت می‌کنند. در واقع این اقدامات خون تازه‌ای بود که به رگ‌های پاسارگاد دمیده شد و آن را فعال کرد.

وی با بیان اینکه بر اساس تفاهم‌نامه‌ی امضا شده آموزش‌ها در داخل و خارج از کشور انجام شده‌اند، می‌گوید: آموزش را منحصر به پاسارگاد ندیدیم بلکه از محوطه‌های جهانی و تاریخی دیگر نیز کارآموزانی را برای کسب دانش دعوت کردیم تا در قالب آموزش‌های میدانی که در سطح‌های حضورشان در محوطه‌های مختلف مانند تخت سلیمان، بیستون و شوش بود، آموزش ببینند.

فدایی با بیان این‌که مدت زمان تفاهم‌نامه‌ی اولیه سال گذشته به پایان رسید، اظهار می‌کند: در گفت‌وگوهای انجام شده قصد کردیم تا بار دیگر آن را تمدید کردیم، در این تمدید با رایزنی‌های مختلف و هم‌فکری‌ها ما علاوه بر این‌که کارهای گذشته را میتوانیم ادامه دهیم، چند موضوع دیگر را نیز به تفاهم نامه اضافه کنیم.

او در این زمینه نیز توضیح می‌دهد: بر این اساس کار حفاظت و مرمت را به دو کار دیگر یعنی "کاخ بارعام" و"کاخ دروازه" بسط دادیم که قرار است آن‌جا نیز کار مرمت سنگ و نصب سقف‌های سبکی که در موافقت‌نامه‌ی قبلی به ایتالیا آورده و روی دو درگاه کاخ اختصاصی تخت‌جمشید نصب کردند، انجام شود. در واقع قرار شد همین سازه‌های سبک به عنوان پوششِ درگاهی دیگری که روی "بارگاه عام" است، به روز و متناسب با بحث منظر باشد.

مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد اهمیت به «دیتا بانک» بر اساس سیستم اطلاعات جغرافیایی را از دیگر مواردِ تفاهم‌نامه‌ی بین ایران و ایتالیا برای پاسارگاد می‌داند و می‌گوید: « GIS » این دیتابانک را در تفاهم‌نامه‌ی قبلی آغاز کرده بودیم اما در این تفاهم‌نامه‌ی جدید خیلی جدی‌تر از متخصصان و الگوهای آن‌ها برای محوطه‌ی پاسارگاد بهره می‌گیریم.

وی تاکید می‌کند: در طول همکاری با ایتالیایی‌ها، حجم زیادی از داده‌ها تولید شدند که آن‌ها در تکمیل دیتابانک ما که بخشی از داده‌های آن، داده‌های این گروه مشترک در طول سه سال گذشته است، مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای این کار از مشورت متخصصان ایتالیایی در زمینه دیتا بانک بهره می‌بریم.

او سومین مورد تفاهم‌نامه را «مدیریت بحران» می‌داند و با بیان این‌که این امر، تقریبا در میراث فرهنگی مغفول است، ادامه می‌دهد: ایتالیا تجارب خیلی خوبی در سایت‌های جهانی از این اتفاق دارند، چون آن‌ها در ارتباط با مدیریت بحران کشوری هستند که با بحران‌های روزمره سروکار دارند مانند زلزله که سال‌هاست با آن دست به گریبانند، بنابراین می‌توانند در این زمینه خاص به ما کمک کنند.

فدایی تهیه‌ی نقشه‌ی مدیریت بحران را به کمک تیم ایتالیایی از دیگر موارد قابل دسترس در این تفاهم‌نامه می‌داند و ادامه می‌دهد: نگاه ما فراگیرتر از پاسارگاد است بلکه به تخت‌جمشید نیز توجه داریم و فکر می‌کنیم. یعنی در تفاهم‌نامه جدید روی کمک در تهیه‌ی «نقشه بحران» در دو محوطه توجه داریم.

او «آموزش» را موضوعی می‌داند که نسبت به گذشته بیش از پیش روی آن توجه می‌شود و ادامه می‌دهد: در تفاهم‌نامه‌ی قبلی چه در داخل و خارج از کشور آن را دنبال کردیم و کارشناسانی به ایتالیا اعزام شدند و کارشناسانی از آن‌ها نیز به پاسارگاد آمدند و هر دو گروه آموزش دیدند و در دوره جدید از همکاری‌ها ما به موضوع آموزش فرصت بیشتری می‌دهیم و ظرفیتِ آن را در اختیار نه فقط استان بلکه کشور نیز قرار می‌دهیم.

فدایی ادامه می‌دهد: تا کنون در ایران در زمینه آموزشِ مرمت و حفاظت سنگ، نسبت به موضوعات دیگر کم‌کاری‌هایی انجام شده است، بنابراین ما با این تیم و در پاسارگاد آموزش بیشتری را دریافت می‌کنیم. هر چند قبل از انقلاب کارهایی با ایتالیایی‌ها در این زمینه انجام می‌شد، اما بعد از انقلاب مدت‌ها ارتباط ما قطع شد و به روز نشدیم. آثار سنگی در محوطه‌های میراث جهانی ظرفیت‌های زیادی دارند که کمتر به آن‌ها توجه شده است.