توافق برجامی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک

در شرایطی که فضای سیاسی – رسانه‌ای کشور در روزهای اخیر تحت‌تأثیر برگزاری نشست سران روند آستانه در تهران و تقویت همگرایی منطقه‌ای با محوریت جمهوری‌اسلامی قرار دارد، رایزنی‌های برجامی کماکان ادامه دارد و گزارش مذاکره‌کننده ارشد کشورمان به نمایندگان مجلس نشان می‌دهد گفت‌وگوها از طریق نمایندگان اتحادیه اروپا کماکان جریان دارد و درصورت تصمیم‌گیری طرف آمریکایی، دستیابی به «توافق مثبت» همچنان در دسترس است.

حضور علی‌ باقری‌کنی در مجلس در حالی است که در روزهای اخیر برخی نمایندگان از عدم‌حضور وی در بهارستان و گزارش‌دهی درباره روند مذاکرات از وی انتقاد کرده بودند. اخبار منتشر شده از نشست معاون وزیرامورخارجه با اعضای کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس از ادامه ارتباط جمهوری اسلامی با اعضای ۱+۴ از طریق هماهنگ‌کننده سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا حکایت دارد و گفته می‌شود مذاکره درباره موضوع‌های در دستورکار همچنان درجریان است. گفته می‌شود مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در نشست با نمایندگان مجلس، بر پیگیری انتفاع اقتصادی ایران از مزایای برجام تأکید کرده و «دریافت تضمین‌های کافی از طرف آمریکایی»، «حل‌وفصل موضوع‌های پادمانی» و «راستی‌آزمایی از رفع تحریم‌های طرف‌های غربی علیه ایران» از دیگر موضوع‌هایی بوده که در این نشست مورد تأکید قرار گرفته است.

گزارش برجامی باقری به مجلس

نایب‌رئیس اول کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس درباره محورهای گفت‌وگوی نمایندگان مجلس با مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در مذاکرات هسته‌ای به همشهری گفت: معاون وزیر امورخارجه کشورمان براساس روال مرسوم، به بهارستان آمد تا درباره موضوع‌های مختلف جاری در حوزه دیپلماسی کشور به نمایندگان گزارش داده و آنان را در جریان آخرین فعالیت‌ها و اقدام‌ها قرار دهد.

ابراهیم عزیزی با بیان اینکه بررسی تحولات منطقه‌ای یکی از مهم‌ترین محورهای این نشست بوده‌است، افزود: باقری‌کنی پیرامون موضوع‌های مهم حوزه دستگاه دیپلماسی و اهداف و اقدام‌های انجام شده در این بخش صحبت‌های مفصلی با نمایندگان مردم داشت و آنان را در جریان آخرین تحولات به‌وقوع پیوسته قرار داد.

وی ادامه داد: در این نشست نقطه‌نظرات مختلف هم منعکس و دغدغه‌ها و نظرات نمایندگان به معاون وزیر امورخارجه منتقل شد؛ موضوعی که زمینه‌ساز نزدیکی هرچه بیشتر مجلس و دولت در زمینه موضوع‌های کلان مطرح در عرصه سیاست‌خارجی کشور می‌شود. عزیزی همچنین عنوان کرد: به‌طور طبیعی ضرورت دارد ارتباطات دولت و مجلس در حوزه دیپلماسی و سیاست‌خارجی به‌صورت مستمر ادامه داشته باشد و نمایندگان نیز برای گسترش چنین ارتباط‌هایی تلاش می‌کنند. پیشبرد سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی از ۲ مسیر دیپلماسی پارلمانی و دیپلماسی دولت می‌تواند دستیابی به اهداف ترسیم شده را تسهیل کند. بنابراین هردو قوه باید درمسیر افزایش هرچه بیشتر این ارتباط‌ها و نشست‌ها تلاش کنند. هم‌افزایی قوا در این عرصه مزایای بسیاری برای کشور به‌همراه می‌آورد.

پرهیزی از گفت‌وگو نداریم

نایب‌رئیس اول کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس درباره آخرین تحولات در گفت‌وگوهای برجامی نیز گفت: با توجه به اینکه جمهوری‌اسلامی همواره دارای راهبردهای مشخصی در حوزه سیاست‌خارجی است، بنابراین ما همواره از گفت‌وگو و مذاکره استقبال می‌کنیم و اکنون هم برای پیشبرد مذاکرات لغو تحریم‌ها درمسیر دستیابی به توافقی مثبت و پایدار آمادگی داریم.

عزیزی با اشاره به مباحث برجامی مطرح شده در نشست نمایندگان با مذاکره‌کننده ارشد کشورمان ادامه داد: همان‌گونه که باقری‌کنی نیز دراین جلسه مطرح کرد، جمهوری‌اسلامی به مذاکراتی که براساس «منافع ملی» و «عزت ملی» و همچنین همراه با دستاوردهای ملموس باشد، ادامه می‌دهد.

وی با بیان اینکه مذاکرات برجامی تاکنون با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده‌است، ادامه داد: با توجه به رویکرد طرف‌های مقابل در برابر جمهوری‌اسلامی دراین حوزه، باید این نکته را مدنظر داشت که مسیر پیش‌رو نیز چندان هموار نیست؛ مگر اینکه طرف‌های مقابل و به‌ویژه آمریکا با واقع‌بینی و عمل‌گرایانه با موضوع‌ها برخورد کنند و برای حصول توافق پایدار اراده لازم را داشته باشند. این نماینده مجلس گفت: آنچه در شرایط کنونی می‌توان به‌عنوان چشم‌انداز پیش‌روی مذاکرات برای لغو تحریم‌ها ترسیم کرد، این است که توافق دست یافتنی است، به شرط اینکه طرف‌های مقابل و به‌ویژه آمریکا، تصمیم سیاسی خود را دراین زمینه اتخاذ و از مذاکرات گره‌گشایی کنند.

بدون تحقق این موضوع نمی‌توان چندان به آینده گفت‌وگوها امیدوار بود. نایب‌رئیس اول کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس همچنین اظهارکرد: جمهوری‌اسلامی در عرصه دیپلماسی راهبردهای مشخصی دارد و به‌ویژه در حوزه نظری، پایه‌های مستحکم گفتمانی داریم؛ موضوعی که ترسیم‌کننده مسیر ما برای دستیابی به منافع ملی و اهداف ترسیم شده‌است. بنابراین چون ما دراین عرصه حرف برای گفتن داریم، از مذاکره نمی‌هراسیم. عزیزی با بیان اینکه هیچ‌گاه از مذاکره پرهیز نداشته‌ایم، ادامه داد: با وجود این وقت خود را برای مذاکره بی‌نتیجه صرف نمی‌کنیم. استقبال ما از گفت‌وگو مشروط به تأمین منافع ملی است. این راهبرد اساسی در نشست نمایندگان با معاون وزیر امورخارجه کشورمان نیز مورد تأکید قرار گرفت.

احساسی عمل نمی‌کنیم

ازسوی دیگر سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان نیز درجریان نشست‌خبری دیروز خود با بیان اینکه ایران میز مذاکره را ترک نکرده‌است، تأکید کرد که دولت منافع کشور و ملت را قربانی یک روند شتاب‌زده نخواهد کرد. ناصر کنعانی با بیان اینکه سیاست اصولی دولت سیزدهم بر این مبنا استوار شده‌است که اقتصاد و معیشت مردم را به روند مذاکرات رفع تحریم گره نزند، عنوان کرد که جمهوری‌اسلامی به روند مذاکره، به‌عنوان «یک انتخاب جدی» ملتزم و پایبند است و این مسیر را تا زمان دستیابی به یک توافق «خوب»، «قوی» و «پایدار» ادامه خواهد داد. وی به این نکته هم اشاره کرد ایران فارغ از مواضع رسانه‌ای که بعضا به‌ویژه مقام‌های آمریکا درباره روند مذاکرات اتخاذ می‌کنند و فشارهای روانی، انتظارات و توقعات یکجانبه از کشورمان دارند، جمهوری‌اسلامی دراین زمینه احساسی و شتاب‌زده عمل نخواهد کرد. کنعانی با تأکید بر اینکه روند گفت‌وگوها از طریق کانال‌های ارتباطی ادامه دارد، گفت که هم در سطح مذاکره‌کننده ارشد ایران با انریکه مورا و هم در سطح وزیر امورخارجه ایران با بورل گفت‌وگو و تبادل پیام‌ها برقرار است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه برخی وزرای امورخارجه کشورهای دوست ازجمله عمان، قطر و عراق درحال انجام تلاش‌هایی برای بن‌بست‌گشایی از مذاکرات هستند و کشورهای دیگر در حوزه اروپا، مانند ایتالیا و فرانسه نیز اقدام‌هایی مبتنی بر حسن‌نیت باهدف ایجاد نزدیکی دیدگاه‌ها انجام داده‌اند، بار دیگر بر جدی بودن ایران برای دستیابی به یک توافق قوی تأکید کرد؛ «نزدیک بودن یا دور بودن از توافق مرتبط با تصمیم سیاسی دولت آمریکاست».

یک تحول دیپلماتیک

سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست‌خبری دیروز خود گفت‌وگوی تلفنی سیدابراهیم رئیسی با همتای فرانسوی خود را «تحول دیپلماتیک» قابل‌توجهی ارزیابی کرد و گفت: اخیرا در جریان تماس تلفنی وزرای امورخارجه ۲ کشور، همتای فرانسوی این نکته را به امیرعبداللهیان منتقل کرده بود که مکرون دیدگاه‌هایی درباره روند مذاکرات دارد که می‌تواند برای نزدیک کردن دوطرف اصلی در روند مذاکرات رفع تحریم‌ها کمک‌کننده باشد.

ناصر کنعانی افزود: کشورهای مختلفی، چه در منطقه و چه خارج از آن، علاقه‌مندند با ارائه ابتکاراتی، به نزدیک کردن دیدگاه‌های طرف‌ها کمک کنند که مذاکرات به نتیجه عملی و مطلوب برسد. در کنار گفت‌وگوها از طریق مذاکره‌کننده اروپایی با مذاکره‌کننده ارشد ایران و در کنار تماس‌ها و تبادل پیام‌ها بین وزیر خارجه ایران و بورل، این‌گونه اقدام‌ها و ابتکارها توأم با حسن‌نیت، می‌تواند به نزدیک کردن دیدگاه‌ها کمک کند.

وی با بیان اینکه دولت فرانسه در شرایط کنونی مایل است در کنار سایر تلاش‌هایی که از حوزه‌های مختلف و طرف‌های گوناگون صورت می‌گیرد، نقش کمک‌کننده و مثبتی را ایفا کند، اضافه کرد: از هر طرفی که مایل باشد نقش سازنده ایفا کند، استقبال می‌کنیم و این گفت‌وگوها در همین چارچوب صورت گرفته و امیدواریم کمک‌کننده باشد. | منبع: روزنامه همشهری