دیاکو حسینی: تفاهم موقت می‌تواند یک مسکن باشد

دیاکو حسینی، کارشناس روابط بین الملل می گوید آنچه به جای توافق موقت در حال انجام است که چندان هم مطلوب ایران نیست، شکلی از یک توافق نانوشته و تفاهم سیاسی است. این تفاهم به جهت کنترل اوضاع و عدم تنش میان ایران و آمریکا انجام می‌شود. در پی این تفاهم برنامه‌های هسته ایران نیز برای غربی‌ها مبهم‌تر نمی‌شود. در این بین ایران نیز از امتیاز‌های خرد مالی استفاده می‌کند و در مقابل زندانی‌های خارجی آزاد می‌شوند. 

دیاکو حسینی، کارشناس روابط بین الملل درباره‌ی گزارش وال استریت ژورنال مبنی بر دیدار طرفین ایرانی و آمریکایی در عمان برای مذاکرات موقت به «انتخاب» گفت:  آمریکا در داخل خود مشکل دارد و برای جنگ اوکراین و اتهام حمایت ایران از روسیه برای توافق دچار محدودیت است. در عین حال ما می‌دانیم که نظر آمریکایی‌ها نیز این است که راهی جز توافق با ایران ندارند. بین این دو گرایش مختلف در آمریکا تضاد وجود دارد.

او افزود: آنچه به جای توافق موقت در حال انجام است که چندان هم مطلوب ایران نیست، شکلی از یک توافق نانوشته و تفاهم سیاسی است. این تفاهم به جهت کنترل اوضاع و عدم تنش میان ایران و آمریکا انجام می‌شود. در پی این تفاهم برنامه‌های هسته ایران نیز برای غربی‌ها مبهم‌تر نمی‌شود. در این بین ایران نیز از امتیاز‌های خرد مالی استفاده می‌کند و در مقابل زندانی‌های خارجی آزاد می‌شوند.

حسینی ادامه داد: علت این تفاهم به خاطر تغییرات سیاسی در آمریکا و نامساعد بودن فضای بین المللی و مسائل داخلی ایران و فشار سیاسی به بایدن است که باعث شده فضا برای احیای برجام مساعد نباشد. توافق موقت هم ایراداتی از سوی ایران دارد. تنها جایگزین یک توافق نانوشته و یک تفاهم سیاسی است که بتواند موقتا مشکلات طرفین را کاهش دهد و از تشدید تنش‌ها جلوگیری کند تا سرنوشت انتخابات آمریکا مشخص شود؛ بنابراین یک تفاهم موقت می‌تواند مسکنی برای اختلافات طرفین در آینده‌ نزدیک باشد.

وی درباره احتمال اینکه توافق و تفاهم موقت به یک توافق بلندمدت مانند برجام منتهی شود گفت: شرایط با گذشته کاملا متفاوت است؛ فاصله‌ی بسیار زیادی تا توافق نهایی در مقایسه با توافق موقتی که قبل از برجام انجام شد وجود دارد. در قیاس با آن دوره مشکلات امروزی ما خیلی عمیق‌تر است. ما قبل از برجام در سال ۹۲ توافق موقت داشتیم که مقدمه‌ای برای توافق برجام شد. بر خلاف آن دوره بین روسیه و چین و آمریکا اختلافات خیلی عمیق وجود دارد و ایران نیز از این اختلافات متاثر می‌شود. اگر مشکلات دیپلماتیک ما با غرب هم حل شود این فضای تنش زا میان ابرقدرت‌ها بر روابط ما تاثیر می‌گذارد. تفاهم نامه فعلی می‌تواند یک مسکن باشد، اما به هیچ وجه احیای برجام و جایگزین کردن یک توافق نامه جدید را تضمین نمی‌کند. ایران و آمریکا اختلافات بسیاری تا رسیدن به یک توافق ایده آل دارند؛ بنابراین من فکر می‌کنم که یک تفاهم‌نامه می‌تواند مفید باشد، چون برای طرفین زمان می‌خرد و یک فضای تنفسی جدید ایجاد می‌کند.

حسینی درباره‌ی پیروزی یا عدم پیروزی بایدن در انتخابات و تاثیر آن بر تفاهم موقت گفت: اگر جمهوری خواهان در انتخابات پیروز شوند وارد دوران پرتنشی خواهیم شد. اگر بایدن پیروز شود شانس بیشتری را برای توافق خواهیم داشت. بایدن در آن حالت می‌تواند دستور مجددی برای سیاست خارجی و مذاکرات جدید صادر کند. از الان تا انتخابات آمریکا فاصله داریم و فشار‌های سیاسی به بایدن با این تفاهم نامه کاهش پیدا خواهد کرد و نگرانی دموکرات‌ها بابت توافق و سوءاستفاده جمهوری‌خواهان نیز کاهش می‌یابد. فضای سیاسی و بین‌المللی در صورت پیروزی بایدن برای رسیدن به توافق مساعد‌تر خواهد بود. هرچند کنگره آمریکا می‌تواند در آن صورت هم مشکلاتی برای توافق ایجاد کند. تا آن زمان ممکن است جنگ اوکراین هم به مرحله‌ای از دیپلماسی وارد شود که حساسیت‌ها در مورد ایران را کمتر کند و زمان قابل توجهی از ناآرامی‌های ایران نیز می‌گذرد که فشار لابی‌های ضد‌ایرانی در غرب را کم می‌کند.