گفت و گوی مثلث با حشمتالله فلاحتپیشه
آمریکا بخشی از ابزارهای اعمال فشار بر ایران را از دست داده است
«دولت ترامپ سعی دارد دو نوع بلوک‌سازی تحریمی و فراملی را در دستور کار قرار دهد. در وهله اول، ایالات متحده تمرکز ویژه‌ای روی نقش اتحادیه اروپا و ائتلاف‌سازی با بازیگران اروپایی علیه کشورمان دارد». این اعتقاد حشمت الله فلاحت پیشه ، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس است . او در حالی این سخنان را مطرح کرده است که سه کشور اروپایی به تازگی در مورد مکانیسم ماشه اقداماتی را آغاز کرده اند . روندی که البته با اعتراض جمهوری اسلامی ایران مواجه شده است. ایران می گوید این مکانیسم در صورتی باید مورد استفاده قرار بگیرد که ما طرف اول در نقض عهد باشیم و این در حالی است اروپا و آمریکا به تعهدات خود در اجرای برجام عمل نکرده اند و ایران تا امروز به همه تعهدات خود عمل کرده است.
حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان، روزهای حساس و پیچیده‌ای را سپری می‌کند. ارسال سیگنال‌های علنی و حتی غیر‌مستقیم مقامات آمریکایی درباره مذاکره با ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در تشریح پاسخ این سوال، لازم است نکاتی را مدنظر قرار دهیم. نکته اول به ابزارهای مواجهه ایالات متحده و خصوصا دولت ترامپ با ایران بازمی‌گردد. در این خصوص، واشنگتن تاکنون سعی داشته از ابزارهای «ملی» و اقدامات یک‌جانبه در مسیر مواجهه با کشورمان استفاده کند اما در برهه فعلی و پس از اصرار بر استراتژی اعمال فشار بر ایران با استناد به ابزارهای ملی، ترامپ و همراهانش شاهد ازدست‌رفتن توانایی‌ها و ابزارهای خود در این حوزه هستند. به عبارت بهتر، مقامات آمریکایی درصددند از «ابزارهای ملی فشار بر ایران» عبور کرده و استفاده از ابزارهای فراملی را در دستور کار خود قرار داده‌اند. به عبارت بهتر، ترامپ از یک‌سو سعی در بلوک‌سازی تحریمی علیه ایران دارد و از سوی دیگر، به خوبی دریافته است که ابزارهای ملی و یک‌جانبه خود برای اعمال فشار بر ایران را از دست داده یا این ابزارها بی‌اثر شده است. برای همین است که دونالد ترامپ، مایک پمپئو و برایان هوک سخن از دیپلماسی و مذاکره با ایران، آن هم بدون پیش‌شرط به میان می‌آورند. این مساله نشان می‌دهد که مقامات کاخ‌سفید در انتظار چراغ سبز دیپلماتیک کشورمان به سر می‌برند. دوباره تاکید می‌کنم که آنها ابزارهای یک‌جانبه خود در مواجهه با ایران را ازدست‌رفته می‌بینند.
به بلوک‌سازی تحریمی ایالات متحده علیه ایران و استفاده واشنگتن از ابزارهای فراملی، در کنار ارسال سیگنال‌های مذاکره به کشورمان اشاره کردید؛ این بلوک‌سازی یا ائتلاف‌سازی به چه نحوی صورت می‌گیرد؟ به صورت مصداقی ترامپ چه اقداماتی در این خصوص صورت داده است؟
در این خصوص دولت ترامپ سعی دارد دو نوع بلوک‌سازی تحریمی و فراملی را در دستور کار قرار دهد. در وهله اول، ایالات متحده تمرکز ویژه‌ای روی نقش اتحادیه اروپا و ائتلاف‌سازی با بازیگران اروپایی علیه کشورمان دارد. صدور بیانیه اخیر موشکی تروئیکای اروپایی و نامه‌ای که آنها در این خصوص به شورای امنیت سازمان ملل متحد فرستادند، مصداق عینی این بازی مشترک است. در وهله دوم، ایالات متحده سعی دارد به هر نحوی و حتی با استناد به توان بازیگران غیر‌اروپایی، پرونده‌های مختلفی را علیه کشورمان در شورای امنیت سازمان ملل طرح کند تا به این وسیله، فشار بر ایران را در ابعاد همه‌جانبه عینیت ببخشد.
به نقش بازیگران اروپایی در این معادله اشاره کردید. طی روزهای اخیر، رسانه‌های غربی اذعان کرده‌اند که اقدامات اتحادیه اروپا و به‌خصوص فرانسه برای حفظ برجام با شکست مواجه شده است؛ نظرتان در این خصوص چیست؟
واقعیت امر این است که در برهه فعلی، شاهد شکل‌گیری نوعی سرخوردگی دیپلماتیک بین ایران و اتحادیه اروپا هستیم. تروئیکای اروپایی پس از خروج رسمی ترامپ از توافق هسته‌ای، اقدامی عملی برای حفظ برجام صورت ندادند؛ حتی در این میان، برداشتن گام‌های کاهنده تعهدات برجامی ایران نیز منجر به اصلاح رویکرد مبنایی اروپا در قبال برجام و تغییر رفتار آنها نبوده است. غربی‌ها بعد از هر گام به جای اینکه بیایند به افکار عمومی جهان پاسخ دهند که چرا به تعهدات‌شان در قبال برجام عمل نکرده‌اند، دست به صدور بیانیه می‌زنند و از ایران می‌خواهند که گام‌های کاهش تعهدات خود را برندارد.
نمونه این موضوع را طی هفته‌های اخیر و در مواضع بعضا تهدیدآمیز مقامات اروپایی نیز مشاهده می‌کنیم. اساسا معتقدم برجام راه‌حلی اروپایی ندارد. اروپایی‌ها از چنین توان و جایگاهی برخوردار نیستند که بتوانند اقدامی واقعی در راستای تامین منافع ما در توافق هسته‌ای صورت دهند. در این میان، اساسا اراده‌ای نیز از سوی کشورهای اروپایی وجود نداشت. اگر بازیگران اروپایی نسبت به تعهدات برجامی خود متعهد بودند، 70 میلیارد دلار توافق پسابرجامی میان ایران و اروپا به قوت خود باقی می‌ماند و در آن صورت، عملا برجام حفظ می‌شد. با این حال کشورهای اروپایی در این خصوص اقدامی صورت ندادند.
دیدگاه تان را بنویسید