دیابت و تاثیرات آن بر سلامت دندان ها

 ما در این مقاله در مورد این بیماری و تاثیر مخرب آن بر سلامت لثه و دندان ها برای شما میگوییم

 با ما همراه باشید

در مرحله اول بهتر است با این بیماری آشنا شویم:

دیابت چیست؟!

به زبان ساده هر مواد غذایی که ما مصرف میکنیم تبدیل به قندی به نام گلوگز می شود، در بدن ما هورمونی به نام انسولین وجود دارد که قند موجود را جذب می کند و به وسیله این قند انرژی سلول ها را تامین میکند. خب حالا اگر به هردلیل جذب قند بوسیله انسولین با مشکل مواجه شود فرد به بیماری قند خون مبتلا می شود.

دو نوع دیابت وجود دارد

نوع یک که به آن دیابت کودکان نیز گفته میشود! در این نوع که بیشتر در افراد زیر 18 سال دیده میشود بدن یا انسولین تولید نمی کند یا مقدار انسولینی که تولید میکند به مقداری کم است وپاسخگوی نیاز بدن فرد نمی باشد. معمولا این نوع دیابت قابل درمان است و بیمار باید روزانه انسولین تزریق کند.

در نوع دوم که بیشتر در افراد بالای 40 سال و بخصوص چاق دیده می شود بدن به قدر کافی انسولین تولید میکند اما توانایی جذب آن را ندارد.

هنگامی که مبتلا به دیابت هستید،قندخون بالا میتواند در کل بدن شما – از جمله دندان و لثه های شما – تأثیر بگذارد.

قند خون تاثیر نا مطلوبی بر روی لثه ها و به طبع دندان ها دارد و در بدترین شرایط امکان دارد فرد دندان های خود را از دست بدهد.

هر نوع دیابت،چه نوع اول و چه دوم تاثیری نامطلوبی بر روی دندان ها دارد و هر قدر وضعیت بیماری حادتر باشد تاثیر آن بر پوسیدگی  دندان ها  بیشتر است.

به طور طبیعی باکتری های متفاوتی در دهان هر فرد وجود دارد. هنگامیکه ما مواد غذایی مصرف می کنیم نشاسته ها و قندهای موجود در مواد غذایی و نوشیدنی ها با این باکتریها ادغام میشوند و مانند یک لایه چسبناک،روی دندانها قرار میگیرد. این لایه چسبناک پلاک نام دارد. باکتری های موجود در پلاک به سطح دندانهای شما (مینا و عاج) حمله میکنند و به این شکل میتوانند منجر به بیماری لثه و دندان شوند.

هرچه شدت بیماری قندخون شما بیشتر باشد، میزان ماندن قند و نشاسته روی دندان بیشتر میشود و در نتیجه اسید بیشتری ایجاد و آسیب بیشتری به دندان ها میرسد.

بیماری های لثه:

سنگ لثه: دیابت باعث کاهش توانایی بدن در مبارزه با باکتری ها میشود. اگرپلاک های چسبنده را با مسواک و نخ دندان به طورمنظم جدا نکنید، زیر لثه شما  ماده ای ایجاد میشود که در علم پزشکی بنام تارتار یا سنگ لثه شناخته میشود.

هر چقدر  مدت طولانی تری پلاک و تارتار روی دندان های شما باقی بماند، بیشتر باعث تحریک بخشی از لثه که اطراف پایه های دندان است میشوند و باگذشت زمان، لثه ها متورم و دچارخونریزی میشوند.

در طولانی مدت این مساله باعث بوجود امدن بیماری پیشرفته لثه یا (پریودنتیت) میشود.

پریودنتیت: بیماری پریودنتیت باعث از بین رفتن بافت نرم و استخوانی ای میشود که از دندان های شما پشتیبانی میکند سرانجام، پریودنتیت باعث میشود لثه وفک شما از دندان های شما جداشود، که به نوبه خود باعث شل شدن دندان ها و احتمال خارج شدن آن میشود.

افرادی که دیابت دارند مقاومت کمتری در برابر عفونت دارند و توانایی بدن انها برای ترمیم زخم و بهبودی سلول ها کندتر است بنابراین بیماری پریودنتیت شیوع بیشتری در مبتلایان به دیابت دارد.

عفونت هایی مانند پریودنتیت همچنین ممکن است باعث بالا رفتن سطح قند خون شود که به نوبه خود کنترل دیابت شما را دشوارتر میکند. در واقع عفونت و قندخون مانند یک لوپ است که هرکدام دیگری را تشدید میکند. بنابراین پیشگیری و درمان پریودنتیت و تمیزکردن منظم دندان میتواند به بهبود کنترل قندخون کمک کند.

برفک:  در مبتلایان به دیابت احتمال ابتلا به برفک که یک عفونت قارچی ناشی از مخمرکاندیدا آلبیکنس است وجود دارد.علائم برفک شامل لکه های سفید و قرمز دردناک در دهان است. رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند به جلوگیری از برفک کمک کند.

خشکی دهان (زریوستومی): کمبود بزاق و خشکی دهان یکی دیگر از شایع ترین عوارض بیماری قند خون است ترشح بزاق برای مرطوب نگهداشتن دهان و تمیز نگه داشتن دندان ها حائز اهمیت است،از جمله کارهایی که برای جلوگیری از خشکی دهان باید انجام داد مرطوب نگه داشتن دهان با نوشیدن زیاد اب است

خب تاکنون با بیماری های دهان و دندان که در نتیجه بیماری دیابت است اشنا شدیم حال باید ببینیم برای پیشگیری و درمان چه راه کارهایی وجود دارد.

علائم بیماری های مربوط به لثه

ممکن است بیماری های لثه مرتبط با دیابت علائم خاصی نداشته باشند به همین دلیل در افراد مبتلا به قند خون مراقبت های مکرر از دهان و دندان و مراجعه منظم به دندان پزشک در مبتلایان به این بیماری ضروری است. با این حال برخی از علائمی می تواند نشان دهنده ابتلا به بیماری های لثه باشد عبارتند از:

1. خونریزی لثه بخصوص هنگام استفاده از مسواک یا نخ دندان البته عدم رعایت درست بهداشت لثه نیز میتواند باعث خونریزی لثه هنگام مسواک زدن شود.

   2. احساس شل شدن دندان ها

   3. قرمزی و تورم لثه ها

2. بوی بد دهان بدون علت، بوی بد دهان ممکن است در اثر خرابی دندان ها یا عدم رعایت بهداشت دهان باشد، گاهی نیز به علت کارکرد بد سینوس ها یا مشکلات گوارشی است اما اگر هیچ کدام از این مشکلات را نداشتید احتمالا بوی بد دهان مربوط به بیماری لثه ناشی از دیابت می باشد.
3. درد در ناحیه لثه

مراقبت مناسب از دندان

بیماری دیابت درمان قطعی ندارد بنابراین فرد مبتلا ناچار است نسبت به سایر افراد حساسیت بیشتری در نگه داری دندان و پیشگیری از مبتلا به عفونت های لثه داشته باشد، همچنین مجموعه اقدامات مختلفی برای درمان بیماری های دهان و دندان وجود دارد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد

مراجعه منظم به دندانپزشک: تحقیقات نشان می دهد که درمان بیماری لثه می تواند به بهبود قند خون در بیماران مبتلا به دیابت کمک کند و پیشرفت این بیماری را کاهش می دهد. رعایت بهداشت دهان و دندان خوب و تمیز کردن دندان ها بصورت عمیق و حرفه ای توسط دندانپزشک شما می تواند به کاهش HbA1c  کمک کند. (HbA1c یک آزمایش قند خون است که میانگین سطح قند خون را در سه ماه گذشته نشان می دهد. با انجام این آزمایش در دوره زمانی منظم میتوانید تاثیر رعایت بهداشت دندان بر بیماری دیابت را متوجه شوید.)

علاوه بر مراجعه به پزشک مجموعه اقداماتی وجود دارد که هر فرد بطور اختصاصی باید انجام دهد.

سطح قند خون خود را کنترل کنید

داروهای کنترل دیابت خود را بطور منظم و مطابق با دستور پزشکتان استفاده کنید

از پزشکتان رژیم غذایی دریافت کنید و با دقت بالا آن را اجرا کنید، رژیم غذایی سالم تاثیر شگفت انگیزی در کنترل دیابت دارد

ورزش کنید! ورزش سطح قند خون را تنظیم میکند و به سوخت و ساز بدن کمک میکند، همچین با متعادل نگه داشتن وزن از بالا رفتن قند خون به علت چاقی جلوگیری میکند

آب بخورید! نوشیدن آب و مایعات باعث مرطوب نگه داشتن سطح دندان و دهان میشود و از تجمع باکتری ها جلوگیری میکند در نتیجه احتمال درگیر شدن با عفونت دهان را کاهش میدهد

سیگار نکشید! سیگار یکی از عوامل مهم در تجمع باکتری های مضر در دهان است، علاوه بر ابتلا به بیماری های سرطان سیگار در تشدید بیماری های مربوط به دهان و دندان تاثیر زیادی دارد

مسواک بزنید! یکی از ساده ترین کارها برای جلوگیری از ، از دست دادن دندان ها مسواک زدن است، روزانه حداقل دو بار و در بهترین حالت 3 بار مسواک بزنید، هر بار مسواک زدن بین 2 الی 3 دقیقه باید طول بکشد و مسواک باید با زاویه 45 درجه روی دندان ها کشیده شود. هر مسواک بین یک الی 2 ماه قابل استفاده است و بعد از آن باید تعویض شد در غیر این صورت خود عامل تجمع میکروب خواهد شد.

نخ دندان بکشید! کشیدن نخ دندان عامل 40 درصد از پاکیزگی دندان هاست، نخ دندان باعث میشود لایه های بین دندان ها که با مسواک تمییز نمیشوند به راحتی از باقی مانده مواد غذایی موجود پاک شوند در نتیجه امکان فعالیت میکروب ها به حداقل برسد.

استفاده از دهان شویه: دهان شویه ها دارای موادی مانند فلوراید هستند که امکان فعالیت باکتری های مخرب را به حداقل می رساند.

اگر از دندان مصنوعی استفاده میکنید ، هر روز آن را تمیز کنید. دندان مصنوعی نیز به مسواک نیاز دارد هر روز آنرا تمییز کنید و ظرف نگهدارنده که دندان را تمییز نگه دارید.

در نظر بگیرید که رعایت بهداشت دندان ها برای همه افراد ضروریست علاوه بر هزینه های گزاف دندانپزشکی ، دندان ها تاثیر مستقیمی بر زیبایی صورت دارند همچنین نداشتن دندان باعث اختلال در روند سیستم  گوارش نیز می شود.

ما در این مقاله شما را با بیماری های مربوط به دهان و دندان که تحت تاثیر بیماری دیابت یا قند خون است آشنا کردیم و به شما چند راه حل ساده برای پیشگیری از این بیماری ها ارائه دادیم

امیدواریم این مقاله بتواند کمکی هر چند کوچک به شما عزیزان بکند.