خانم رئیس‌جمهور به صحنه می‌ آید؟

موافقان هم به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ نخست افرادی که حقیقتا به دنبال حضور زنان در این عرصه هستند و گروه دیگری که به دنبال مطرح کردن خودشان‌اند. در پاسخ به مدعیان وجود زن شایسته برای جلوس بر کرسی ریاست‌جمهوری باید به زنان نقش‌آفرین در تحولات کشور اشاره شود که تعدادشان محدود نیست و گستره بزرگی را تشکیل می‌دهند؛ زنانی همچون اعظم طالقانی که با وجود تمام سختی‌هایی که وجود داشت، برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کردند و با بی‌توجهی مواجه شدند.

تفسیر واژه «رجل سیاسی»

سال 58، هنگامی که قانون اساسی در حال تدوین بود و بحث به قانون انتخابات ریاست‌جمهوری و ویژگی‌های کاندیدای ریاست‌جمهوری رسید، برخی با اشاره به آوردن عنوان «زنان» در اصل 115 قانون اساسی مخالفت کردند که آیت‌ا... بهشتی برای سامان دادن به اوضاع، با پیشنهاد واژه «رجل» به این بحث خاتمه داد و نقل به مضمون گفت که ان‌شاءا... اگر قرار بر حضور زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری شد، شورای نگهبان بعدها در این باره تصمیم گرفته و این واژه را به زعم خود، تفسیر کند. در همین راستا، محمد بهادری جهرمی، حقوقدان بیان کرد: «اعضای شورای نگهبان اگر با یک کاندیدای اصلح زن در انتخابات مواجه شوند، در نهایت با رای اکثریت در خصوص «رجل» بودن آن کاندیدا تصمیم خواهند گرفت، اما تاکنون شورای نگهبان با چنین موضوعی مواجه نشده است.» موضوع «رجل سیاسی- مذهبی»، نیازمند بازتعریف دوباره شورای نگهبان است. در سال 95 و در ذیل سیاست‌های کلی در خصوص انتخابات که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، تکلیفی متوجه مسئولان ذیربط شد تا شرایط و معیارهای «رجل سیاسی- مذهبی» و «مدیر و مدبر» بودن را تعریف و اعلام کنند اما همچنان شاهد چنین تلاشی از طرف مسئولان «ذی‌ربط» برای تعیین تکلیف این واژه نبوده و نیستیم. اکنون بسیاری از افراد جامعه به‌ویژه زنان این موضوع را مطرح می‌کنند که آیا برای انتخابات ریاست‌جمهوری آتی شرایط برای تاییدصلاحیت زنان فراهم می‌شود؟ بهادری جهرمی در این باره اظهار کرد: «شورای نگهبان برای انتخابات سال آینده نیز بر تفسیر سال 97 خود باقی خواهد ماند و به نظر نمی‌رسد تا چند سال در این موضوع تفسیر جدیدی را نیز ارائه کند.»

خانم رئیس‌جمهور به صحنه می‌آید؟

در همین راستا، فاطمه راکعی، دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش و عضو جبهه شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان در رابطه با نقش زنان در انتخابات 1400 گفت: «زنده‌یاد اعظم طالقانی با همه وجود و با همه مشکلاتی که در آخرین روزهای عمر خود داشت، هر دوره در انتخابات ثبت‌نام می‌کرد و رجل سیاسی را شخصیت و انسان سیاسی تعریف می‌کرد. ما هم این راه را ادامه می‌دهیم.» با این وجود، هنوز شاهد معرفی رسمی هیچ زنی از هیچ یک از احزاب برای ریاست‌جمهوری نبوده‌ایم. بیش از چهاردهه است که وقتی صدای پای انتخابات ریاست‌جمهوری به گوش می‌رسد معمای کاندیداتوری زنان هم دوباره بر سر زبان‌ها می‌افتد و در طول همه این سال‌ها یک جمله از زبان اهالی شورای نگهبان که وظیفه تفسیر قانون اساسی را به عهده دارد بیان شده است: «هیچ منعی برای کاندیداتوری زنان وجود ندارد» هرچند این امید به زنان داده می‌شود که منعی برای کاندیداتوری‌شان وجود ندارد اما تا امروز هیچ زنی از فیلتر برای حضور در حلقه رقابت انتخاباتی ریاست‌جمهوری عبور نکرده و این میدان در انحصار مردان قرار گرفته است. سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری نیز همچنان به سبک و سیاق انتخابات‌های گذشته محل بحث است که آیا زنان در این انتخابات می‌توانند انحصار مردانه را بشکنند و در حلقه کاندیداهای ریاست‌جمهوری قرار بگیرند؟ «شاید در انتخابات آینده کاندیدای زن داشته باشیم» این پاسخی بود که عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در آخرین نشست خبری‌اش به زبان می‌آورد؛ موضوعی که جدال بر سر تعریف «رجل سیاسی» را دوباره داغ می‌کند. کدخدایی گفته بود: «ثبت‌نام زنان بلامانع است و بحث‌های دیگر باید به‌تدریج حل شود.» اکنون باید منتظر زمان ثبت‌نام کاندیداهای 1400 و نحوه مواجهه با بررسی صلاحیت کاندیداهای خانم بود.