موافقت مجلس با یک فوریت طرح حمایت مالی از افشاگران فساد

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان جلسه علنی امروز (یکشنبه) مجلس تقاضای عده ای از نمایندگان برای بررسی طرح حمایت مالی از افشاگران فساد به صورت دو فوریتی را بررسی کرده و با آن مخالفت کردند. در نهایت نمایندگان با 175 رای موافق با بررسی این طرح به صورت یک فوریت موافقت کردند.

روح الله نجابت به عنوان نماینده متقاضیان بررسی این طرح به صورت دو فوریت بیان کرد: در تیرماه سال جاری 150 تن از نمایندگان دو فوریت بررسی این طرح را امضاء کردند. مقام معظم رهبری در دیداری که چند روز بعد در هفتم تیرماه با اعضای قوه قضاییه داشتند تاکید کردند مردم می توانند به قوه قضاییه کمک کنند. شما با فساد مبارزه می کنید و مردم نیز با گزارش های خود می توانند در این مسیر شما را یاری دهند. شما می توانید از گزارش هایی که مردم به شما می دهند استفاده کنید. این طرح که حمایت مالی از افشاگران فساد یا سوت زنی نام دارد می تواند مشوقی برای افشاگران باشد. 

وی در ادامه اظهار کرد: قوه قضاییه کارهای مثبتی برای مبارزه با فساد انجام داده است و سامانه ای را سازمان بازرسی کل کشور تهیه کرده است، اما واقعیت این است که با سامانه ها و دستورالعمل ها نمی توان جلوی فساد را گرفت. ما در این طرح مشوق هایی را برای افشاگران فساد در نظر گرفته ایم و حمایت مالی از افرادی که فساد را افشا کند صورت می گیرد. هر فردی که در هر کجایی از تخلفی مطلع شود با اعلام آن از تشویق مالی برخوردار می شود. پیش نویس این طرح تهیه شده و به هیات رییسه ارجاع داده شده است. از نظرات مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و هیات رییسه مجلس و شورای نگهبان نیز در آن استفاده شده است. 

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نمایندگان قبل از ورود به مجلس به مردم قول دادند تا از هیچ تلاشی برای مبارزه با فساد کوتاه نکنند. این طرح نیز یک ابزاری است برای مشارکت مردم در مبارزه با فساد.

اظهارات موافقان و مخالفان بررسی دوفوریتی این طرح به شرح زیر است:

معین الدین سعیدی در مخالفت با بررسی دو فوریتی این طرح، بیان کرد: ساختار اقتصادی ما فساد زاست، این میزان اختلاس که در کشور ما رخ می دهد در هیچ کشور توسعه یافته و یا در حال توسعه‌ای وجود ندارد و علت آن هم صرفا حمایت مالی از افشاکنندگان فساد نیست، طرح مذکور به خودی خود هیچ کمکی به کاهش فساد در کشور نخواهد کرد. در راستای مقابله با فساد سیستماتیک در سیستم اداری، اجرایی و اقتصادی قطعا باید نظارت رسانه‌ها را بیشتر کنیم، توسعه رسانه‌ها به عنوان رکن پنجم دموکراسی می‌تواند نظارت عام را بر ارکان اجرایی کشور افزایش دهد، بنابراین معتقدم این گونه طرح‌ها روش درستی برای مقابله با فساد سیستماتیک در کشور نیست، از این رو باید ساختارها را اصلاح کنیم. با این طرح به جای اینکه ابرو را درست کنیم، چشم را نیز کور می کنیم.

مسلم صالحی در موافقت با دوفوریت این طرح، گفت: یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های مجلس انقلابی مبارزه با فساد است، امروز آمارهایی از اختلاس در لایه‌های مختلف کشور به گوش می‌رسد که مبارزه با آن نیازمند انگیزه هست که این طرح کمک می‌کند افراد برای افشای فساد انگیزه داشته باشند. طرح‌های این چنینی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته که شاخص فساد پایینی دارند در حال اجرا است. با این طرح یک نظارت درونی در نهادهای مختلف ایجاد می شود.

محمد حسین فرهنگی در مخالفت با دو فوریت طرح حمایت مالی از افشاکنندگان فساد، خاطرنشان کرد: نباید با عجله طرحی را تصویب کنیم و بعدها با ایرادات مختلف آن روبه رو شویم. همچنین بهتر است در عنوان طرح "حمایت مالی از افشاکنندگان فساد" اصلاح شده و تنها به مباحث مالی آن توجه و تاکید نکنیم، چرا که بعضا بسیاری از افشاکنندگان فساد با تهدیدات مختلفی مواجه می شوند.

وی در ادامه تاکید کرد: طرح مذکور باید در جلسات کارشناسی منظمی بررسی شود، منابع مالی آن هم برای تشویق افشاکنندگان دارای ابهاماتی است که باید اصلاح شود. بر اساس این طرح حتی اگر شرکای جرم یا معاونان آنان نیز افشاگری کنند جایزه خواهند گرفت که خود نوعی تشویق به فساد است. یا از سوی دیگر فردی که در نهاد نظارتی است و وظیفه ذاتی او شناسایی این افراد و برخورد با آنان است و روزانه چندین پرونده در زیر دست او می آید نیز مشمول این قانون می شود. این ها ایراداتی است که نیاز به بحث کارشناسی دارد.

احمد امیرآبادی فراهانی نیز در موافقت با دو فوریت این طرح بیان کرد: موضوع، بحث فوریت طرح مذکور است، ما در انتخابات به مردم قول دادیم که موضوعات اساسی مانند شفافیت آراء، مسائل معیشتی و مبارزه با فساد را به صورت جدی در مجلس پیگیری کرده و به قوه قضائیه در حوزه قانونگذاری کمک کنیم. قوانین مربوط به افشای فساد در بسیاری از کشورهای جهان مطرح است از طرفی در قانون اساسی نیز به بحث امر به معروف و نهی از منکر اشاره شده و از طرفی جزو فروع دین ما است، بنابراین مجلس باید برای آن قانون داشته باشد.

وی در ادامه اظهار کرد: ما قبول نداریم که فساد در کشور سیستمی است، اما در برخی از شرکت های خصولتی، بانک ها و بیمه ها فساد وجود دارد. یکی از راه های مبارزه با فساد حمایت از افشاکنندگان آن است. بر اساس این طرح، تبصره ای به ماده ۴۶ قانون مجازات اسلامی اضافه می شود. دولت نیز لایحه دو فوریتی در این زمینه داشته است اما چون زمان اعلام وصول طرح مجلس زودتر بود هیئت رییسه تشخیص داد تا این طرح در دستور قرار گیرد.