جزئیات طرح شفافیت خانه ملت
رئیس کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس جزئیاتی از طرح شفافیت خانه ملت را تشریح کرد و گفت: با این طرح، آرای نمایندگان، هزینه ها و... شفاف می‌شود.
اولین اقدام نمایندگان مجلس یازدهم بعد از به دست گرفتن سکان قوه تقنینی کشور به حرکت در آوردن طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس بود. از این رو این طرح نیمه خرداد ۹۹ به صورت رسمی در صحن علنی مجلس اعلام وصول شد، در حالی که این طرح پیشتر در مجلس دهم هم مطرح و به یکی از طرح‌های جنجالی تبدیل شده بود. طبق این طرح نمایندگان مجلس ملزم بودند هر بار که رای‌گیری در صحن علنی مجلس صورت می‌گیرد رای خود را به صورت شفاف و علنی منتشر کنند. از این رو طرحی به نام شفافیت آرای نمایندگان در مجلس دهم مطرح شد.در مقدمه توجیهی این طرح که با ۱۷۰ امضا، تقدیم هیئت رئیسه مجلس یازدهم شده بود آمده است: با عنایت به منطق قانون اساسی به ویژه اصل ۶۹ و رویه تصویب اصول آن در مشروح مذاکرات تصویب قانون اساسی در خبرگان سال‌های ۱۳۵۸ و ۱۳۶۸ و تجارب موفق جهانی درباره شفافیت و با عنایت به این که عملکرد و رای وکیل نمی‌تواند از موکل پنهان باشد و با توجه به مطالبه عمومی مردم و تعهد اکثر نمایندگان مجلس یازدهم به مردم برای پیگیری موضوع و به دلیل نقش مهم شفافیت در مبارزه با فساد و ویژه خواری و نظر به این که پیش از استفاده از سیستم الکترونیکی آرای نمایندگان در جلسات علنی شفاف بوده است ،طرح شفافیت تقدیم هیئت رئیسه شد. در همین زمینه با محمدحسین حسین زاده بحرینی رئیس کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که طرح شفافیت آرا در آن کمیسیون مورد بررسی قرار گرفته و به تصویب نهایی رسیده است ،گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می خوانید:
یکی از مهم ترین انتظارات رای دهندگان از موکلان خود در مجلس یازدهم تصویب قانون شفافیت است. کمیسیون آیین نامه به عنوان مسئول بررسی این طرح تا کنون چه اقداماتی انجام داده است؟
در کمیسیون آیین نامه داخلی شاید یکی از مهم ترین مصوبات ما طرح شفافیت آرای نمایندگان بود. اگر به نطق های انتخاباتی نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم مراجعه کنید ،کسی را پیدا نمی کنید که درباره شفافیت آرای نمایندگان صحبت نکرده و وعده نداده باشد. به همین دلیل این طرح در مجلس به جریان افتاد و مرجع رسیدگی آن هم کمیسیون آیین نامه داخلی بود. در کمیسیون، کلیات این طرح با رای خیلی خوبی تصویب و برای رسیدگی به جزئیات، به کارگروه ارجاع شد. کارگروه مفصل روی این طرح کار کردند و پس از بررسی مجدد در کمیسیون، درنهایت گزارش کمیسیون آماده و برای تصویب نهایی به هیئت رئیسه ارسال شد. نمایندگان 10 روز فرصت داشتند که روی گزارش کمیسیون پیشنهاد بدهند. این فرصت 10 روزه هم هفته گذشته به اتمام رسید. الان گزارش ما در دستور صحن چاپ شده و در انتظار نوبت است و علی القاعده در هفته‌های آینده باید در صحن مطرح شود.
نبود شفافیت غیر از اطلاع نداشتن مردم از عملکرد نمایندگان مجلس چه آسیب‌هایی می‌تواند به نماینده و مجلس بزند که طرحی در این باره تدوین شده است؟
این که شفافیت به مطالبه عمومی تبدیل شده، بخشی از آن مربوط به آرا ست و بخشی دیگر مربوط به دیگر شئون نمایندگی و حقوق و مزایای آنان است. به تازگی بحث خودروی نمایندگان هم جدی شد؛ البته اگر قبل از این که هیئت رئیسه درباره نحوه توزیع خودروی جدید میان نمایندگان تصمیمی بگیرد موضوع را با افکار عمومی اعلام می‌کرد به طورقطع جلوی آن گرفته می‌شد.در مجموع، این موارد برای مردم این تلقی را ایجاد کرده که گویا مجلس مجموعه‌ای غیرشفاف است و کارهای خود را در خفا انجام می‌دهد؛ اگر سفر می‌روند بنای مخفیانه بودن آن را دارند، اگر حقوق و مزایا می‌گیرند می‌خواهند مخفی باشد، آرای شان هم که مخفی است. مطالبه مردم، تبدیل مجلس به یک مجلس شیشه‌ای است. کسی که خود را در معرض رأی مردم می‌گذارد و می‌گوید می‌خواهم نماینده شوم شرط مردم با نمایندگان آن است که باید شفاف باشید: شفاف در رأی، شفاف در رفتار، شفاف در رفت و آمد، شفاف در حضور و غیاب و ....
به نظر شما اقبال نمایندگان به این طرح چگونه خواهد بود ؟
براساس وعده هایی که همکاران بنده در زمان انتخابات به مردم داده اند، باید با رای بالایی این طرح تصویب شود.
از جزئیات طرح شفافیت بگویید و این که قرار است با تصویب این طرح چه اتفاقی رخ دهد ؟
کاری که ما در این طرح انجام دادیم این است که جای «قاعده» و «استثنا» را عوض کردیم. در مجلس فعلی قاعده آن است که تمام آرا مخفی است و اگر قرار باشد در موردی استثنائاً رای نمایندگان به اطلاع عموم برسد، باید در این خصوص رای گیری صورت بگیرد که آیا نمایندگان حاضرند رای‌شان شفاف شود یا خیر؟ اگر رای بیاورد در آن موضوع رای نمایندگان شفاف خواهد شد؛ در غیر این صورت اصل بر مخفی بودن رای نمایندگان است. اما در این طرح که ان شاءا... به قانون تبدیل خواهد شد، اصل بر شفاف بودن رای نمایندگان است. آرای نمایندگان به طوررسمی در پایگاه اطلاع رسانی مجلس اعلام می شود. این می شود قاعده. حالا اگر استثنائاً در مورد خاصی مثل موارد امنیتی یا موارد دیگری که لازم است آرای نمایندگان مخفی باشد، «مخفی بودن» آرا به رای گذاشته می شود. آرای نمایندگان تنها در صورتی مخفی خواهد شد که اکثریت آنان با مخفی شدن آرا موافقت کنند. این می شود استثنا. این اتفاق، به نظرم یک تحول جدی در نظام قانون گذاری کشور است.
آیا این شفافیت صرفاً برای آرای نمایندگان است یا در موارد دیگری هم اجرا می شود ؟
در گزارشی که به صحن تقدیم کرده ایم، یک نقطه برجسته دیگر هم وجود دارد و آن، شفافیت کمیسیون های مجلس است. محل اصلی تولید و مهندسی قوانین کمیسیون های تخصصی مجلس است. باید برای مردم شفاف باشد که در کمیسیون ها چه می گذرد. ما در کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس مصوب کردیم مثل صحن علنی که مذاکرات آن از رادیو فرهنگ به صورت زنده پخش می شود و در اختیار مردم قرار می گیرد، مذاکرات کمیسیون ها هم به صورت زنده از پایگاه اطلاع رسانی مجلس پخش شود. مطمئناً اگر صحن علنی با پیشنهاد ما موافقت کند و این موضوع به قانون تبدیل شود، کارآمدی کمیسیون ها و در نتیجه، کارآمدی مجلس شورای اسلامی به نحو محسوسی ارتقا خواهد یافت.
در طرح شفافیت چه نگاهی به مسائل مالی، حقوق، مزایا و ماموریت‌های نمایندگان شده است؟
درباره مأموریت ها، سفرها و هدایا در این طرح تصریح شده است که باید شفاف باشد. البته در این جا هم استثنائاتی وجود دارد؛ به عنوان مثال ممکن است برخی از مأموریت‌هایی که نمایندگان می‌روند، به لحاظ امنیتی قابل اعلام عمومی نباشد. در دیگر موارد، باید مجموعه اطلاعات مربوط به سفر شامل هزینه‌ها، نتایج و اطلاعات مالی و نوع بلیت و ... علنی شود.
شفافیت کمیسیون ها چه فوایدی دارد ؟
اگر کمیسیون ها شفاف شوند قطعا میزان بهره‌وری مجلس زیاد خواهد شد. الان حضور و غیاب ما در صحن علنی شفاف است. یعنی اگر من یک دقیقه دیر به صحن برسم ،اسم بنده به عنوان کسی که تاخیر کرده است در تمام رسانه ها اعلام می شود. اما حضور و غیاب در کمیسیون ها شفاف نیست. برخی از نمایندگان که در صحن علنی بسیار منظم و فعال ظاهر می شوند، در جلسات کمیسیون لزوماً منظم و فعال نیستند. فایده دیگر شفافیت کمیسیون ها ،اطلاع مردم از جزئیات مذاکراتی است که در خصوص یک قانون صورت می گیرد. در کمیسیون، وزیران و نمایندگان دولت صحبت می کنند، مرکز پژوهش ها، دیوان محاسبات و نمایندگان بخش خصوصی حضور دارند و صحبت می کنند. مردم حق دارند همه این مذاکرات را رصد کنند. اگر کسی بخواهد مراحل تکوین یک قانون را متوجه بشود باید مباحث داخل کمیسیون را دنبال کند و تنها شنیدن مذاکرات صحن کافی نیست. اگر این قانون تصویب شود و کمیسیون‌ها مانند اتاق شیشه ای در اختیار مردم قرار گیرد، قطعاً یادگار بزرگی از مجلس یازدهم به جا خواهد ماند که آینده نظام قانون گذاری کشور را متحول خواهد کرد. البته درموارد امنیتی یا ضروری که نیاز است مذاکرات کمیسیون مخفی بماند، با موافقت اکثریت نمایندگان، مذاکرات کمیسیون در آن موارد «استثنائاً» مخفی خواهد ماند
دیدگاه تان را بنویسید