مجوز سقط درمانی در چه شرایطی صادر می‌شود؟

دکتر آسیه جعفری روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در مورد اطلاعات غلط در مورد سقط درمانی و تفکیک سقط درمانی با سقط‌ غیرقانونی افزود: صدور مجوز سقط درمانی دارای شروطی است. نخستین شرط صدور مجوز سقط درمانی، درخواست مادر است که باید فرم درخواست توسط او تکمیل شود.

وی گفت: دومین شرط، وجود مستندات لازم برای احراز سن بارداری است. سن بارداری نباید بالاتر از ۱۹ هفتگی (۴ ماه از لقاح) باشد. در صورتی که سن بارداری بالاتر از این حد باشد، حتی با وجود احراز ناهنجاری در جنین، امکان صدور مجوز سقط درمانی وجود ندارد.

جعفری اضافه کرد: چنانچه سن حاملگی کمتر از  ۱۹ هفتگی باشد برای صدور مجوز سقط درمانی باید مشخص شود که آیا مادر بیمار است و جان او در اثر ادامه بارداری به خطر می‌افتد یا اینکه جنین بیمار است و بیماری جنین موجب سختی و مشقت شدید مادر پس از تولد خواهد شد.

کارشناس معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی افزود: در صورت بیماری مادر باید مشخص شود آیا ادامه بارداری برای مادر خطر جانی دارد که البته این مساله نیز نیاز به تأیید توسط سه متخصص ‌دارد.

وی گفت: در برخی موارد مادر باردار با مدارکی که از قبل دارد و با معرفی‌نامه پزشک متخصص معالج خود که در آن قید شده ادامه بارداری جان مادر را به خطر می اندازد، به پزشکی قانونی مراجعه می کند که در این شرایط باید این مساله توسط دو متخصص دیگر تأیید شود. البته تشخیص تهدید جانی مادر با توجه به نوع بیماری در نهایت باید توسط متخصص مربوطه اعلام شود در این صورت پزشکی قانونی اقدام به صدور مجوز سقط جنین می‌کند.

جعفری درباره موارد مربوط به بیماری‌های جنین گفت: تشخیص ناهنجاری یا بیماری جنین با انجام سونوگرافی، اکوکاردیوگرافی یا روش‌های آزمایشگاهی صورت می‌گیرد و اعلام نظر سه پزشک متخصص در خصوص تشخیص ناهنجاری یا بیماری و اینکه موجب حرج مادر بعد از تولد می شود، ضروری است.

امکان صدور مجوز برای هر ناهنجاری یا بیماری جنینی وجود ندارد

کارشناس معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی ادامه داد: امکان صدور مجوز برای هر ناهنجاری یا بیماری جنینی وجود ندارد. شرط این است که بیماری و ناهنجاری جنین پس از تولد قابل درمان نباشد یا اینکه درمان کامل پس از تولد اتفاق نیفتد، درمان نتیجه بخش نباشد و عوارض ماندگاری برجا بگذارد و موجب سختی و مشقت شدید مادر شود.

وی تصریح کرد: با تشکیل جلسات متعدد، فهرستی از بیماری‌های دستگاه‌های مختلف بدن جنین تهیه می شود و به تأیید تعداد زیادی از کارشناسان مختلف از جمله متخصصین ژنتیک، اطفال و نوزادان، نورولوژی اطفال، متخصصین خون اطفال، غدد و متابولیک اطفال و قلب اطفال می رسد، چنانچه متخصصان تایید کردند که این بیماری‌ و ناهنجاری‌ها باعث حرج مادر پس از تولد می شود،  مجوز سقط صادر خواهد شد.

چرایی شایعات و ابهامات سقط درمانی در برخی رسانه‌ها

کارشناس معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی در پاسخ به اینکه چرا در برخی رسانه‌ها در مورد سقط درمانی شایعات و ابهاماتی مطرح می‌شود، گفت: در بعضی از ابزارهای تشخیصی مانند سونوگرافی و روش‌های آزمایشگاهی تشخیص قطعی ناهنجاری داده نمی‌شود و صرفاً تشخیص احتمالی مطرح می‌شود.

جعفری ادامه داد: از سوی دیگر در زیر سن ۱۹ هفتگی بارداری، برخی ناهنجاری‌ها به‌ صورت قطعی قابل تشخیص نیستند و تصور برخی افراد این است که برای این موارد مجوز سقط صادر می‌شود در صورتی که اگر تشخیص قطعی بیماری و ناهنجاری در جنین به تأیید نرسد مجوز سقط درمانی صادر نمی‌شود، بنابراین سازمان پزشکی قانونی فقط برای تشخیص‌های قطعی مجوز سقط صادر می‌کند.

جعفری افزود: برخی مادران پس از مطرح شدن تشخیص احتمالی نگران می‌شوند و به ‌صورت غیرقانونی اقدام به سقط می‌کنند زیرا که نگرانند در آینده جنین با ناهنجاری یا بیماری متولد شود.

وی در پاسخ به اینکه چه عاملی باعث می‌شود که مادران نگران، به سمت سقط غیرقانونی پیش روند، گفت: از دلایل این اتفاق این است که اطرافیان مادر شامل بستگان، دوستان یا به ندرت کادر درمان به صورت غیرمستقیم به مادر پیشنهاد سقط می‌دهند و مادر به سقط غیرقانونی رو می‌آورد در حالی که اگر با مادر صحبت و اطلاعات کامل به او داده شود امکان اقدام به سقط غیرقانونی بسیار کاهش می یابد.

جعفری ادامه داد: از دلایل دیگر روی ‌آوردن مادر به سمت این نوع سقط، نگرانی است که اگر این جنین در آینده بیمار متولد شود حمایت‌های پس از تولد برای فرزند بیمار وی وجود ندارد یا اینکه حمایت‌ها در جامعه کمرنگ است. این گونه سقط‌ها که بر این اساس انجام می‌شود کاملا غیرقانونی است اما متاسفانه برخی افراد آن را با سقط درمانی اشتباه می‌گیرند و آن را به حساب پزشکی قانونی می‌گذارند.

وی گفت: در این گونه موارد چون مادر فرآیند تشخیص برای ناهنجاری های جنینی را طی کرده و احتمال وجود ناهنجاری هم بر اساس آزمایش یا سونوگرافی مطرح شده، مادر برای توجیه اقدام خود به بستگان اعلام می‌کند که سقط با مجوز انجام شده در حالی که صدور مجوز سقط درمانی از سوی سازمان پزشکی قانونی فقط با تشخیص قطعی امکان‌پذیر است.

جعفری اضافه کرد: افرادی ادعا کرده‌اند که با تشخیص احتمالی نیز در سازمان پزشکی قانونی مجوز سقط جنین صادر شده در حالی که از طرف مسئولان سازمان پزشکی قانونی از آنها درخواست شده که مستندات خود را ارائه کنند تا مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد اما تاکنون حتی یک مورد هم گزارش نشده است.

وی ادامه داد: سال گذشته ۱۲ هزار و ۲۸۰ متقاضی برای سقط درمانی به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که برای ۹ هزار و  ۱۰ مورد مجوز سقط درمانی صادر شد و برای سه هزار و ۲۷۰ مورد هم مجوز صادر نشد.  از این تعداد مراجعه‌کننده برای هشت هزار و ۳۶۱ مورد به دلیل ناهنجاری های جنینی و برای ۶۴۹ مورد هم به علل مادری مجوز سقط درمانی صادر شد.