اصلاحات در معرض فروپاشی؟

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: اصلاح‌طلبان مشخص نیست که قرار است با همین نهاد اجماع‌ساز ادامه دهند یا آنکه قرار است با تشکل دیگری برای آینده سیاسی خود برنامه‌ریزی کنند یا آنکه اساسا بعد از این بدون هر گونه تشکل انتخاباتی و به صورت مستقل فعالیت می‌کنند. آینده اصلاحات با توجه به آنکه آنها دیگر در هیچ نهاد رسمی جایی ندارند و البته باتوجه به سرمایه اجتماعی پایین‌شان با ابهامات شدیدی روبه‌رو است. اینکه آنها قرار است چه کار کنند و آیا می‌توانند مخاطبان ناراضی خود را قانع کنند؟ در گذشته سید محمد خاتمی می‌توانست با دستورهای تشکیلاتی خود اجماعی میان نیروهای اصلاح‌طلب و البته سرمایه اجتماعی اصلاحات به وجود بیاورد؛ شاهد مثلاش تَکرارهای او بود که به نوعی سرنوشت چند انتخابات در دهه 90 را رقم زد اما حالا دیگر او نیز از نفوذ کلام سابق خود بی‌بهره است؛ به نحوی که مشاهده شد گرچه او از رأی‌دادن به نامزد اصلاح‌طلب موجود یعنی عبدالناصر همتی حمایت کرد اما همتی نتوانست بیش از سه میلیون رأی بیاورد و حتی آراء باطله از او پیشی گرفت.

در این شرایط روزنامه اصلاح‌طلب «شرق» در شماره امروز خود نوشته است: « صلاح‌طلبان فقط از سوی سیستم رانده نشده‌اند، بلکه پایگاه اجتماعی خاصی با آنها همراه نیست که در انتخابات مجلس، ریاست‌جمهوری یا شوراها با آنها همراه شود و حال وجود یا نبود نهاد تشکیلاتی در وضعیت نارضایتی عمومی، آن‌هم حالا که تا اولین انتخابات، یعنی مجلس، زمان زیادی باقی مانده است، چندان موضوعیت ندارد.... صلاح‌طلبان باید بیش از آنکه به فکر ادامه کار تشکیلاتی باشند، برای گفتمان‌سازی و نهادینه‌کردن گفتمان خود در بستر اجتماعی تلاش کنند؛ خواه این گفتمان‌سازی در نهاد اجماع‌ساز شکل بگیرد و به بدنه جامعه منتقل شود، خواه اصلاح‌طلبان به‌صورت مستقل بازهم به جامعه بروند و برای مثال گفتمان‌ها در دانشگاه‌ها، بازار، فضای مجازی و... ایجاد و به جبهه اصلاحات منتقل شود. یعنی فرقی نمی‌کند که از کدام سرِ محور این گفتمان شکل بگیرد، مهم آن است که اولا گفتمانی ایجاد شود و ثانیا آن گفتمان آن‌قدر عینی و باورپذیر باشد که بتواند جایگاه خود را در جامعه باز کند. با این اوصاف وجود یا نبود نهاد اجماع‌ساز بدون درنظرگرفتن اصل بازگشت به جامعه امری بی‌فایده و عبث خواهد بود».

این گزارش به روشنی گویای آن است که خود اصلاح‌طلبان نیز می‌دانند دیگر سرمایه اجتماعی خاصی با آنها همراه نیست و باید مسیری جدای از قدرت‌طلبی را پیشه کنند که البته باتوجه به نگاه‌های خاصی که در طیف‌هایی از اصلاح‌طلبان وجود دارد قرار گرفتن جبهه اصلاحات در این مسیر قدری سخت به نظر می‌رسد. در هر حال تا اینجای می‌توان گفت که جبهه اصلاحات در خطر فروپاشی قرار دارد؛ موضوعی که همین امروز علی صوفی نیز در گفت‌وگو با «مثلث‌آنلاین» به آن اشاره کرده است.