کدی که حسام‌الدین آشنا به ترامپ داد

امید کرمانی‌ها: این روزها به ویژه بعد از سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی یک جمله از زبان مقامات کاخ سفید بارها و بارها در قالب های مختلف و متنوع تکرار می شود و آن اینکه «آماده مذاکره با ایران هستند» اما در مقابل همچنان روی فشار حداکثری به ایران تأکید دارند. این مسئله با واکنش هایی همراه بود، به ویژه از طرف حسام الدین آشنا. حسام الدین آشنا با توئیت هایش کد مهمی را به ترامپ داد که باید منتظر ماند و دید طرف مقابل این کد را دریافت می کند یا خیر. نوع واکنش آمریکا یک خبر سیاسی مهم محسوب می شود.

پروپاگاندای دولت ترامپ برای مذاکره

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا عصر شنبه گفت که واشنگتن در مسیر اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای است. امیدوارم نظام ایران از هوشمندی کافی برای رعایت منافع ملتش بهره‌مند باشد. در حال رفتن به کمپ‌دیوید برای انجام رایزنی‌های بیشتر درباره ایران است، اقدام نظامی علیه ایران همچنان گزینه‌ای است که وجود دارد.

البته اظهارات ترامپ روی دیگری هم داشت او گفت: ایرانی ها به سلاح هسته‌ای دست نخواهند یافت و زمانی که آنها این موضوع را قبول کنند به کشور ثروتمندی تبدیل خواهند شد و بسیار خوشحال می‌شوند و من  بهترین دوست آنها خواهم بود. امیدوارم این موضوع اتفاق بیفتد. تمام چیزی که من از آنها می‌خواهم این است که سلاح هسته‌ای نداشته باشند و اگر آنها بخواهند می‌توانیم بسیار سریع به توافق برسیم و این به آنها بستگی دارد.

او همچنین اضافه کرد: از ایران به خاطر اینکه هواپیمای سرنشین‌دار ما را ساقط‌ نکرد، ممنون هستیم. هواپیمای ما با 38 سرنشین در رصد آن‌ها (ایرانی‌ها) بوده اما آن‌ها از شلیک به این هواپیما خودداری کردند. به نظرم این کار آن‌ها بسیار عاقلانه بوده است. ما بابت اینکه آن‌ها دست به چنین کاری نزدند، قدردانیم. این تصمیم بسیار خردمندانه‌ای بود. ایرانیان به سلاح‌ها هسته‌‌ای دست نخواهند یافت. ما نمی‌گذاریم که به سلاح هسته‌ای دست یابند.

مشاور رئیس جمهور با تاکید بر اینکه ادعای آمادگی آمریکا برای مذاکره بی‌قید و شرط با تداوم شرایط تهدید و تحریم پذیرفتنی نیست، گفت: اگر چیزی بیش از برجام می‌خواهند باید چیزهایی بیش از برجام بدهند؛ آن‌هم با تضمین بین‌المللی.

فقط ترامپ نیست که اینقدر صریح و روشن وقتی مقابل دوربین های رسانه ها قرار می گیرد، سخن از آمادگی برای مذاکره می کند. پمپئو و حتی جان بولتون نیز ادعاهای مشابهی را بیان می کنند اما در عمل نمی گویند در مذاکره چه عرضه می دارند.

از شعار مذاکره تا واقعیت‌های صحنه

۱۸ اصلاح‌طلب اخیرا و بعد سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی به دبیر کل سازمان ملل نامه نوشتند. امضاکنندگان در بخشی از این نامه به خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام در ماه مه ۲۰۱۸ و تلاش‌های آمریکا برای فشار به سایر اعضای جامعه جهانی برای ترک توافق‌نامه و سپس تشبث به صف‌آرایی دریایی و تحرک‌های نظامی در منطقه اشاره می‌کردند و از اعضای سازمان ملل متحد به‌ویژه از اعضای دائم شورای امنیت آن سازمان و شخص گوترش خواسته‌اند: «در شرایطی که ایالات متحده به همراهی اسرائیل عملاً در مسیر شعله‌ور ساختن جنگ خانمان‌برانداز جدیدی در خاورمیانه حرکت می‌کند و به این ترتیب صلح و امنیت جهانی را با مخاطرات جدی مواجه کرده است، ساکت ننشینید و به هر شکل که صلاح می‌دانند، دولت امریکا را به بازگشت به برجام، لغو تحریم‌ها و ترک ماجراجویی در منطقه جنگ‌زده ما تشویق کنند.»

واقعیت آن است که ظرفیت‌های وقوع یک درگیری نظامی وجود دارد و فرآیندی را که شاهد آن هستیم اگر اتفاق مثبتی رخ ندهد در نهایت به این سمت است. البته این نکته را نیز باید اشاره کرد هرچه احتمال وقوع جنگ بیش‌تر می‌شود این امید نیز ایجاد می‌شود که طرفین خویشتن‌داری بیشتری از خود نشان دهند و به حل مشکلات فی‌مابین خود بپردازند. اما اگر این اتفاق رخ ندهد هیچ بعید نیست که با یک رودررویی محدود مواجه شویم.

عباس عبدی از امضاکنندگان این نامه می گوید «من همواره از مذاکره بدون قید و شرط حمایت می‌کنم و طرفدار آن هستم اما درباره موضوع خاص ایالات متحده در شرایط کنونی و آنچه مطرح می‌کند نظر مخالفی با مذاکره دارم چراکه ما موضوعی برای مذاکره نداریم. آنها می‌گویند «می‌خواهیم شما به بمب اتم دست پیدا نکنید» درحالی که اساسا چنین مبحثی وجود ندارد چراکه در جریان مذاکرات برجام به طور مفصل در این رابطه صحبت شد و طولانی‌ترین مذاکره میان ایران و آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در جریان مذاکرات برجام رخ داد».

مذاکره بین ایران و آمریکا انجام شد و نتیجه اش برجام بود. حال اگر آمریکایی‌ها در حال برهم زدن نتیجه این مذاکرات هستند دیگر دلیلی برای مذاکره جدید وجود ندارد و هیچ تضمینی هم نیست که اگر ایران بار دیگر تن به مذاکره بدهد آمریکا دوباره زیر میز مذاکره نزند لذا به نظر می‌رسد ابتدا باید دستور مذاکره تعیین شود که آن هم نیازمند بازگشت ایالات متحده به برجام و رفع تحریم‌ها ناشی از برجام است.

توئیت‌های معنادار مشاور رئیس جمهور

در اوضاع و احوالی که اصلاح طلبان چراغ سبز دولت ترامپ برای مذاکره با ایران را نمایشی و بی اعتبار می دانند، حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری پیام مهمی به طرف آمریکایی داد. او در توئیتی نوشت «اوباما می‌گفت اگر تحریم نکنیم جنگ می‌شود؛ ترامپ می‌گوید یا تسلیم شوید یا تحریم می‌کنیم و جنگ هم در کمین‌تان است؛ ما می‌گوییم ما نه جنگ‌طلبیم، نه مستحق تحریم، اما جنگ و تحریم را دوروی یک سکه می‌دانیم. ادعای آمادگی آمریکا برای مذاکره بی‌قید و شرط با تداوم شرایط تهدید و تحریم پذیرفتنی نیست. اگر چیزی بیش از برجام می‌خواهند باید چیزهایی بیش از برجام بدهند؛ آن‌هم با تضمین بین‌المللی.»

او بعد از سفر 10 روز پیش شینزو آبه نخست وزیر ژاپن به ایران نیز توئیت دیگری زد و به طور تلویحی مقصر دست خالی برگشتن آبه از تهران را ترامپ و دولت او معرفی کرد. حسام الدین آشنا در این توئیت نوشت «‌کسی که با دست پر می آید با  دست خالی باز نمی گردد. کسی که با دست خالی می آید با دست پر باز نمی گردد. نیت خوب لازم است ولی کافی نیست.»

چرا ایران با آمریکا مذاکره نمی کند؟

این سؤالی کلیدی است و این روزها توسط برخی از سیاسیون و رسانه های داخلی مطرح می‌شود. برای پاسخ به آن اما بیایید سؤال را برعکس کنیم و بپرســیم که اگر فرضا  و به فرض محال با آمریکا مذاکره کنیم دو حالت امکان دارد رخ دهد.

دو طرف پای میــز مذاکره بروند و بعد از ســاعت‌ها و روزها گفتگو کردن، به دلیل تعارض شدید دیدگاه‌ها و رویکردها، به نتیجه‌ای نرسند و میز مذاکره را ترک کنند. واضح اســت که در این حالت، نه تنها چیزی عاید کشور نمی‌شود بلکه هم فرصت‌های کشــور به هدر می رود، و هم فضاسازی‌ها علیه ایران به شکل سنگین‌تری از سر گرفته خواهد شد که ایران نمی‌خواهد مذاکرات به نتیجه برسد و به اصطلاح می‌شود.

دوم،  به فرض دو طرف بعد از مذاکرات فشــرده و بحث‌های فــراوان، در بهترین حالت به توافقی شبیه همین توافق موســوم به «برجام» برسند. در این حالت، سؤال آن است که آیا منافع ایران از این متن حاصل خواهد شد؟ آیا برجام منتهی به برداشتن تحریم‌ها شد که حال مجددا چیزی شبیه آن را تجریه کنیم؟ از این مهم‌تر، اساسا چه تضمینی وجود دارد که دولت بعدی ایالات متحده، مانند دولت فعلی، برخلاف همه قواعد و قوانین حقوقی عمل نکند و با این ادعا که این توافق به ضرر کشــور آمریکا است، به طور یکجانبه از آن خارج نشود؟ و اصلا چرا باید مسیری را که یک بار آزموده‌ایم و به نتیجه‌ای هم نرسیده‌ایم، مجددا تکرار کنیم؟