مذاکرات و برزخ اروپایی

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: ابعاد مذاکرات وین باتوجه به آنکه تا اینجای کار هیچ نتیجه نسبی خاصی هم به دست نیامده، محل تأمل است؛ اینکه آیا غربی‌ها به خواسته روشن ایران یعنی رفع تحریم‌ها تن می‌دهند یا خیر؟

محمدصادق کوشکی، فعال و تحلیلگر سیاسی، درباره این موضوع به «مثلث‌آنلاین» گفت: «واقعیت این است که شکل خاص مذاکره طبیعتا به ماهیت مذاکره برمی‌گردد. ماهیت این مذاکرات همه به برجام مربوط می‌شود. پدیده‌ای به نام برجام یکی از عجیب‌ترین برنامه‌هایی بود که به وقوع پیوست. برجام اصلا توافق هم نیست و هیچ بار حقوقی هم ندارد و صرفا مجموعه تعهداتی است که بر اساس قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل بر ایران بار شده است. جالب است طرف‌های دیگر برجام به جز ایران باید تعهدات را به‌صورت داوطلبانه انجام دهند و ایران تنها طرفی است که با وجود مکانیزم ماشه و بر اساس قطعنامه شورای امنیت الزام به اجرای تعهدات دارد».

او ادامه داد: «حالا ما همه تعهداتمان را انجام دادیم اما طرف‌های غربی نه‌تنها انجام ندادند که یکی از آنها به طور کلی از برجام خارج شد. مشکل این است غربی‌ها در پی برجام همه‌چیز به دست آوردند اما ایران هیچ».

این فعال سیاسی بیان کرد: «اکنون برای اینکه برجام بماند طرف‌های غربی باید به تعهداتشان برگردد. حتی خود غربی‌ها هم اذعان دارند در شرایطی که ایران به تعهداتش عمل کرده و غرب نه، دلیلی ندارد ایران هم‌چنان در برجام بماند و باید پیشنهاد خوبی به ایران بدهیم که انگیزه ادامه حضور در برجام را داشته باشد».

او درباره دوراهی بزرگ اروپایی‌ها اظهار کرد: «اروپایی‌ها در مقطع کنونی در برزخ به سر می‌برند. دوراهی بزرگی پیش روی آنهاست. از طرفی هیچ تمایلی ندارند که تعهداتشان را اجرا کنند و از طرفی دیگر نمی‌خواند ایران از برجام خارج شود. در واقع آنها برای خود برجام بی‌تعهد را می‌خواهند که صرفا اجراکننده مفاد آن ایران باشد. اکنون هم مذاکره‌کنندگان اروپایی به کشورهایشان رفته‌اند تا بسنجند که برجام را حفظ کنند یا نه و امروز مهم‌ترین مسئله‌ای که غرب مورد بررسی قرار می‌دهد، اصل استقرار برجام است».

این تحلیلگر سیاسی در پاسخ به این پرسش که در مجموع چه ارزیابی‌ای از مذاکرات دارید، تصریح کرد: «اگر عملکرد گذشته غربی‌ها ملاک تحلیل باشد و اصطلاحا با روندپژوهی عرصه را ارزیابی کنیم، باید بگوییم که مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد زیرا آنها از تنها اهرم فشارشان یعنی تحریم‌ها نمی‌گذرند».

کوشکی در پایان گفت: «رفع تحریم‌ها به هیچ‌وجه و تحت هیچ‌شرایطی از سوی اروپایی‌ها و آمریکا مطرح نشده است و آنها هیچ تعهدی مبنی بر این موضوع نداده‌اند؛ بلکه گفته‌اند بررسی می‌کنیم تا ببینیم رفع بشود یا نه. بنابراین نباید چندان امید داشت که تحریم‌ها رفع شود؛ چه آنکه در این مذاکرات نتیجه‌ای هم به دست نمی‌آید. ایران هم هیچگاه در دوران تحریم‌ حساب ویژه‌ای روی کشورهایی مانند چین و روسیه باز نکرده است. ما با این دو کشور در برخی زمینه‌ها اشتراک منافعی داریم و در آن حوزه‌ها همکاری می‌کنیم و در بسیاری زمینه‌ها اشتراکی نداریم».