عربستان در ارتباط با چین جای ما را تنگ نمی‌کند

گروه سیاست مثلث‌آنلاین/ هدیه صفرپور: در عرصه های مختلف روابط بین کشورها چین همواره به دنبال روابط سازنده برای کسب منافع خود در خصوص یک نوع قدرت در جهان بوده است که به بحث اقتصاد برتر خودش بر می‌گردد و در بخش روابط سیاسی همواره اهل سکوت بوده است. از جهتی که ایران متهم به گرایش به چین و روسیه و در اصل مواضع شرقی ، و تعامل و سازندگی موثر نداشتن یا تعیین نشده با غرب است، توافق اخیر چین و عربستان باعث بروز و انتشار پیامد های منفی برای ایران شده است.

جعفر قناد باشی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با «مثلث‌آنلاین» گفت: «در این مقطع زمانی بازار نفت یک بازاری است که با توجه به دو موضوع می شود گفت که این قرارداد جایگاه ما را به هیچ وجه تنگ نمی‌کند؛ یک مسئله در خصوص جنگ اوکراین و خللی که در صادرات نفت روسیه پیش آمده است که دیگر بسیاری از چاه های نفت جهان از نظر صادرات با صرفه نیستد یا در واقع از وضع صادرات خارج شده‌اند ، لذا با توجه به این مسئله می توان گفت که بازار نفت بازاری نیست که محدودیت داشته باشد ، نیاز به نفت ثابت نیست و دائماً در حال گسترش است . از منظر ما قراردادی که با چینی ها بسته می شود تنها قرارداد نفتی نیست بلکه آنها در حال برقراری رابطه دراز مدت با همه کشورهای جهان هستند. قراردادها ابعاد مختلف دارند ، که یک بخش از آن به نفت بر می گردد و این بدان معنی نیست که جای ما تنگ شود چون که نیاز چینی ها بسیار وسیع است و آنها نه تنها در منطقه ما بلکه در مناطق دوردست یا در غرب و آفریقا مثلاً نیجریه سرمایه گذاری کردند و سعی کردند در طی مدت ها حضور مثبت داشته باشند ، یعنی در واقع نفع انرژی را برای خودشان تضمین کنند. در این بین یک نوع رقابت بین چین و آمریکا وجود دارد ؛ کوشش کشورهای سرمایه داری در جهان این است که استفاده از انرژی برای شان در مسیر اعتدال بخش رقم بخورد. لذا قراردادهایی که بسته می شود و توافق هایی که صورت می گیرد چه بسا با عربستان ، کوششی است از طرف چینی ها برای تضمین هرچه بیشتر بهره برداری هایشان در میان مدت و دراز مدت  و صرفاً به این معنی نیست که خریدار یا صادر کننده نفتی را حذف کنند یا مثلاً یکی را جایگزین دیگری کنند ، در اصل آنها می خواهند در همه جا حضور داشته باشند یا به طور قطع برنامه آینده و بهره‌ برداری هایشان را تضمین کنند».

او در بحث داشتن پیامد یا تبعات منفی از این مسئله ادامه داد: «پیامد منفی واقعاً ندارد و حتی مثبت است؛ در منطقه سلطه ده ها ساله غربی ها سبب شده بود که آنها بتوانند تاثیر غیر مستقیم و گاهی مستقیم بر عرضه و صادرات نفت و حتی قیمت آن داشته باشند. در این بین روابط چینی ها باعث ایجاد رقابت بین خریداران و مصرف کنندگان می شود که واقعاً به نفع کشورهای نفت‌خیز است. از طرفی دیگر ما خواستار کاهش حضور آمریکا در منطقه هستیم ؛ حضور چین می‌تواند آن را محقق کند و خواستار رقابت بین خریداران ، چرا که این موضوع به نفع مصرف کننده است لذا به طور مستقیم می توانیم بگوییم که از این موضوع بهره مند می شویم و به زیان ما نخواهد بود».

قنادباشی در بحث گرایش به چین و شرق و نداشتن یا ایجاد نکردن روابط سازنده با غرب گفت: «ما کشوری هستیم که از لحاظ صنعتی و تولیدی رو به پیشرفت هستیم و نیازمند به خریداران نفت و دسترسی به بازارهای مختلف است ؛ به اصطلاح، منظور داشتن روابط درست با مجموعه کشورهای صنعتی است و همچنین کشورهای آسیایی ، یعنی ما به روابط دو جانبه و چند جانبه به عنوان یک کشور در حال پیشرفت نیاز داریم. در خصوص روابط با چین که بخشی از آن در پیمان شانگهای نمود پیدا میکند بدان معنی است که ما تلاش کردیم که نمای آینده را که چند قطبی خواهد بود در مناسبات خوب با قدرت های جهان داشته باشیم. در اصل راهبرد ما، راهبردی درست است؛ هر کسی که به منافع ملی ایران بیاندیشد می داند که روابط ما روابطی پایدار و برنامه‌ریزی شده با قطب های اقتصادی جهان در یک جهت درست است. لذا این مواردی که اتفاق می افتد مثلاً قراردادها یا توافق هایی که بین هر کشوری از آسیا با دنیا یا هر کشوری بسته می شود به منظور محدودیت نیست بلکه یک امر طبیعی است که به هر حال اتفاق خواهد افتاد. پیش از این هم چینی ها روابط گسترده ای با کشورهای جهان و حتی خود آمریکا یا با اروپا داشتند».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «این روابط در مسیر توافقات چند سال صورت میگیرد ؛ پیش از اینها هم آنها از عربستان نفت می خریدند و هم کالا می‌فروختند و به طور کل اینگونه نبوده که چین و عربستان در حال قطع رابطه باشند؛ بعضی ها طوری وانمود میکنند که تا به حال عربستان هیچ نفتی به چین نمی فروخته و هیچ کالایی نمی خریده است و اکنون به یک دفعه روابطی بسیار گسترده و به اصطلاح فوق العاده را آغاز کرده اند ؛ بلکه چنین نیست و از این به بعد روابط‌شان در مسیر پایدار و اطمینان بخش تر قرار می گیرد. ماهم روابطمان با چینی ها در همین مسیر است ؛ مثلاً توافق ۲۵ساله در مسیر تداوم و ثابت بودن این رابطه است. لذا وقتی به جهان آینده و منافع ملی فکر کنیم طبیعتاً باید این شرایط در آینده کشورها و پیشروی به سمت آن را عادی و درست تلقی کنیم. ما در این شرایط از از روابط با کشورهای دوجانبه و چند جانبه بهره هایی را میبریم و امکاناتی در اختیارمان قرار می گیرد که از آن برای منافع ملی مان استفاده می کنیم و در اصل آنچه که بسیار مهم است کوشش داخلی است. کوشش برای تولید درست ، مصرف صحیح و کوشش برای تمامی فعالیت های تجاری صنعتی کشاورزی و... بدین معنا که خودمان باید فعالیت کنیم و نگذاریم که در این زمینه ها از جریان بروزرسانی و رونق بخشیدن خارج شویم».

قنادباشی درباره تلقی‌شدن مسئله پیش آمده به تعبیر منفی گفت: «مسئله‌ای که ما باید به آن توجه کنیم در خصوص قدرت کشورهای غربی در عرصه رسانه برای از میدان به در کردن رقبایشان است. قدرت های غربی در همه جای دنیا بر علیه چین یک جریان به ضرر مقاصد ، کالاها و توافقاتشان است راه می‌اندازند و برعکس برای توافقات خودشان در دنیا تصویری مثبت انتشار می دهند و ما نباید تحت تاثیر این مسئله قرار بگیریم. من در آفریقا شاهد تبلیغاتی بودم که بر علیه چینی ها در عرصه رویکرد عمرانی بسیار بالایشان بود. لذا ما باید با توجه به این جریان رسانه‌ای پنهان یا غیرمستقیم که علیه چینی ها متوجه است بدانیم که آن ها هم میتوانند خوب و هم بد باشند و این ما هستیم که باید دقت کنیم. همانطور که غربی ها در خصوص قراردادها و مناسبات شان وارد راه فریب و افسون خواهی می‌شوند ، اگر دقت کنید میبینید که کشورهای مختلف را از راههای گوناگون چپاول و غارت کرده اند».