چهره سه‌گانه اصلاح‌طلبان

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد اصلاح‌طلبان مانند دو انتخابات پیشین یعنی انتخابات مجلس در سال98 و انتخابات ریاست‌جمهوری در سال1400 حالا و در آستانه انتخاباتی دیگر بازهم دچار اختلافات درونی‌ گسترده شده‌اند؛ به نحوی که اگر در گذشته شاهد دو طیف از آنها بودیم اکنون می‌شود چنین برداشت کرد که اصلاح‌طلبان به سه دسته تقسیم شده‌اند؛ نخست کسانی که هنوز باور دارند باید در انتخابات شرکت کرد، دوم کسانی که می‌گویند به صورت مشروط در انتخابات شرکت می‌کنیم؛ مشروط به تأیید صلاحیت نفرات شاخص جبهه اصلاحات و سوم نیروهایی از اصلاح‌طلبان که به ویژه بعد از ناآرامی‌های سال گذشته عملا در زمره اپوزیسیون می‌گنجند و در کلام آنها می‌تواند مشاهده کرد که آنها عزم عبور از جمهور اسلامی دارند.

حالا با ارائه یک سیمای کلی از چهره سه‌گانه اصلاح‌طلبان به تحلیل پرداخت. علی صوفی به تازگی گفته است که در انتخابات پیش رو دیگر اثری از «تکرار می‌کنم» خاتمی نخواهیم دید. او پیشتر هم گفته بود که اصلاح‌طلبان به صورت مقید و مشروط به تأییدصلاحیت نامزدهای حداکثری در انتخابات شرکت می‌کنند. در مقابل این نگاه حزب کارگزاران سازندگی و اصلاح‌طلبان نزدیک به روحانی وجود دارد که انتخابات مشروط را از اساس رد می‌کنند و باور دارند که باید بی‌قید و شرط در انتخابات شرکت کرد. اختلاف این دو گروه بار دیگر سرباز کرده است و احتمالا در آینده شاهد خواهیم بود که گروه‌ «مشروطی‌ها» به سمت تحریم انتخابات بروند و گروه شرکت‌کننده هم با توجه به اختلافات موجود میان جبهه اصلاحات نتوانند به لیست واحد و منسجم برسند یا اگر هم برسند، مشابه لیست «یاران هاشمی» می‌شود که از سوی حزب کارگزاران در انتخابات مجلس در سال98 منتشر شد که تقریبا تمام نفرات لیست ناشناس بودند و رأی هم نیاورد. حالا در این بین نقش خاتمی تعیین‌کننده است. اینکه او می‌خواهد در کدام سمت بایستد؟ از نیروهایی حمایت کند که بنای مشروط‌کردن انتخابات را دارند یا سمت نیروهایی قرار گیرد که بنای شرکت بی‌قیدوشرط در انتخابات دارند؟ از سخنان علی صوفی می‌شود چنین برداشت کرد که اگر خاتمی بخواهد به اصلاح‌طلبان تکلیف کند که در انتخابات شرکت کنید، اصلاح‌طلبان از او عبور می‌کنند و خریدار حرفش نخواهند بود. بنابراین در این شرایط احتمال «عبور از خاتمی» وجود دارد. اما اگر خاتمی بخواهد هم‌نوا با طیف رادیکال اصلاح‌طلبان شود، احتمالا جریان اصلاحات در مناسبات سیاسی ایران آرام‌آرام به سمت آن طیف سوم نزدیک می‌شود که عملا از نظام عبور کرده‌اند. با این اوصاف به نظر می‌رسد جهت‌گیری اصلاحات در انتخابات پیش رو مهمتر از هر زمان باشد زیرا رویکرد انتخاباتی آنها به نوعی آینده سیاسی‌شان رقم خواهد زد.