مکرون میانجی ایران و آمریکا می شود؟
ایرنا - امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه که تلاش‌هایش برای میانجیگری میان تهران و واشنگتن در اجلاس آگوست ۲۰۱۹ «بیاریتز» بخاطر اصرار دولت ترامپ بر یکجانبه‌گرایی و رویکرد فشار حداکثری علیه ایران ناکام ماند، به نظر می‌رسد هنوز انگیزه خود را برای ادامه این میانجیگری از دست نداده است.
به گزارش ایرنا، مکرون در حالی این روزها میزبان مایک پمپئو وزیر امور خارجه دولت رو به پایان دونالد ترامپ است که پیشتر «جو بایدن» رئیس جمهوری منتخب آمریکا، آمادگی خود را برای همکاری با پاریس در زمینه چالش‌های جهانی از جمله برنامه هستهای ایران اعلام کرده است.
پس از اعلام پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، رئیس جمهوری فرانسه اگر چه کمی دیرتر اما به جمع مقامات کشورهایی پیوست که پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را تبریک گفت.
«امانوئل مکرون» روز چهارشنبه گذشته در توئیتی از تماس تلفنی ۱۰ دقیقه‌ای خود با جو بایدن چهار روز پس از اعلام پیروزی رئیس جمهوری منتخب نوشت و خاطرنشان کرد: ما برای ارتقای اولویت‌های مشترک از جمله تغییرات آب و هوایی، بهداشت جهانی، امنیت بین المللی و اقدامات موثر چندجانبه گرایی، کارهای زیادی داریم تا با یکدیگر انجام دهیم؛ تماسی که در جریان آن، بایدن نیز آمادگی خود را برای همکاری در زمینه چالش‌های جهانی از جمله امنیت و توسعه در آفریقا، درگیری ها در اوکراین و سوریه و برنامه هسته ای ایران ابراز کرد.
«جو بایدن» منتخب ریاست جمهوری آمریکا در یادداشتی که روز ۱۴ سپتامبر/ ۲۴ شهریور در سی.ان.ان منتشر شد ضمن این که از سیاست‌های دونالد ترامپ در مقابل ایران انتقاد و بر شکست سیاست فشار حداکثری صحه گذاشت تصریح کرد که « به ایران یک مسیر معتبر بازگشت به دیپلماسی پیشنهاد خواهم کرد» او افزود: اگر ایران به طور کامل به تعهدات برجامی خود برگردد آمریکا هم به عنوان یک نقطه شروع برای مذاکرات آتی به این توافق برخواهد گشت.
توافق هستهای، یکی از موضوع های مورد اختلاف میان تهران و دولت کنونی واشنگتن به ریاست ترامپ است؛ موضوعی که فرانسه در ماه‌های پیش از اجلاس سران گروه ۷ در بیاریتز و در جریان آن، تلاش هایی برای حل این اختلاف و میانجیگری بین تهران و واشنگتن انجام داد اما در نهایت نتوانست حریف یکجانبه‌گرایی دونالد ترامپ شود.
با این وجود، اعلام آمادگی واشنگتن با پاریس برای همکاری در خصوص مساله هستهای ایران در جریان تماس تلفنی جو بایدن و امانوئل مکرون که می‌تواند از این حیث نقطه شروعی دوباره برای ابتکار عمل مکرون باشد، نشان از آن دارد که رئیس جمهوری جوان فرانسه همچنان با انگیزه تلاش دارد به اقدام‌های میانجیگرانه خود در خصوص مساله ایران ادامه دهد.
مکرون که می کوشد با اقدامات میانجی گرایانه در عرصه های مختلف بین المللی، خود را متفاوت از سایر رهبران اروپایی نشان دهد و از سویی نیز بخوبی واقف است که هرگونه اقدام که به بازگشت آمریکا به مهم ترین توافق قرن منجر شود و سبب لغو تحریم های ایران شود، می تواند موجب ارتقای اعتبار و جایگاه جهانی او شود، همچنان با انگیزه بالا، رویایی محقق کردن این میانجیگری را در ذهن می پروراند و سخت به دنبال بهره برداری دیپلماتیک از این موضوع به سود خود است.
در ماه آگوست سال ۲۰۱۹، همزمان با اجلاس سران گروه ۷ به میزبانی شهر بیاریتز فرانسه، مکرون تلاش زیادی برای میانجیگری بین ایران و آمریکا انجام داد و حتی همزمان با برگزاری این نشست، ظریف به دعوت ناگهانی از سوی فرانسه و در سفری از پیش اعلام نشده به بیاریتز رفت اما اصرار دولت ترامپ بر یکجانبه گرایی و زیاده خواهی، مکرون را ناامید کرد.
اما آیا دولت بایدن نیازی به طرف ثالث برای میانجیگری بین تهران و واشنگتن خواهد داشت؟ طبق گفته های بایدن پیش از پیروزی در انتخابات، او تصمیم به بازگشت به برجام را دارد. در صورتی که این بازگشت به برجام، همراه با احترام به مفاد این توافق بین المللی و تغییر رفتار دولت سلف خود باشد، شاید دیگر جایی برای موج سواری دیپلماتیک مکرون وجود نداشته باشد.
اندیشکده «موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی» در گزارشی مبسوط با عنوان «توافق هستهای ایران و کاخ سفید دموکرات» به ارزیابی سیاست های بایدن در دوره حضور دوباره در کاخ سفید پرداخت و نوشته است: گمان می رود دولت «جو بایدن» در صورت پیروزی در انتخابات سوم نوامبر احتمالا حرکت دیپلماتیک زودهنگامی را برای کاهش تنش‌ها با ایران در پیش خواهد گرفت. بایدن گفته است اگر ایران به صورت کامل به توافق هستهای متعهد بماند وی هم مایل به بازگرداندن ایالات متحده به توافق است. در این صورت تهران خواستار کاهش قابل توجه تحریم‌ها و جبران خسارت اقتصادی ناشی از تحریم‌های ایالات متحده خواهد شد.
اعلام آمادگی رئیس جمهوری منتخب آمریکا با پاریس در شرایطی صورت گرفته که «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا از روز گذشته سفری ۱۰ روزه را به فرانسه، ترکیه،گرجستان و سرزمین‌های اشغالی و سه کشور متحد عربی خود عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر آغاز کرده است. تارنمای رادیو «اروپا ۱» فرانسه می‌نویسد: امانوئل مکرون در جریان تور اروپا و خاورمیانه مایک پومپئو روز دوشنبه میزبان وزیر خارجه آمریکاست.
گفت و گویی که یک محور اصلی آن گفت و گو بر سر مساله هستهای ایران است.
رادیو اروپا ۱ تصریح می‌کند: پومپئو در سفر به فرانسه می‌خواهد به متحدانش بگوید که دونالد ترامپ هنوز رئیس جمهوری آمریکاست و حتی ممکن است چهار سال دیگر هم در کاخ سفید بماند!
این در حالی است که به نوشته تارنمای این رسانه فرانسوی، الیزه تاکید کرده است که تماس‌ها با تیم رئیس جمهوری منتخب از پیشتر برقرار و عملیاتی شده است.
تارنمای رادیو اروپا ۱ همچنین می‌نویسد: اما هدف رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا یادآوری این نکته به متحدان آمریکاست که هنوز نتیجه انتخابات آمریکا مشخص نیست و یا در هر صورت از سوی کاخ سفید به رسمیت شناخته نشده است و دونالد ترامپ تا ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱/ یکم بهمن ۹۹ همچنان رسما رئیس جمهوری آمریکاست و شاید هم چهار سال دیگر بماند.
سفر وزیر خارجه آمریکا به فرانسه را که در چارچوب آخرین سفر و طولانی‌ترین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا به اروپا و همچنین پس از آن خاورمیانه صورت می‌گیرد می‌توان آخرین تقلاهای دولت کنونی واشنگتن در چارچوب سیاست فشار حداکثری باشد؛ سیاستی که از دید متحدان اروپایی آمریکا و اتحادیه اروپا شکست خورده محسوب می‌شود.
سفر پمپئو به کشورهای اروپایی و خاورمیانه در حالی صورت می گیرد که اکثر رهبران جهان نتایج انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا و پیروزی جو بایدن را پذیرفته اند اما وزیر خارجه آمریکا همچنان در کنار ترامپ و برخی از جمهوریخواهان این نتایج را نپذیرفته است.
یک ماه از خروج دونالد ترامپ از توافق هستهای نگذشته بود که «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه با تاکید بر لزوم حفظ برجام گفت « نباید ایران را وادار به خروج از این توافق بکنیم.»
نشریه «لا کروا» فرانسه هم روز شنبه نوشت: مایک پومپئو روز شنبه ۱۴ نوامبر در پاریس خواهد بود. دولت ترامپ می‌خواهد جو بازگشت مجدد به توافق هستهای را برای جو بایدن سخت‌تر کند.
این نشریه فرانسوی می‌نویسد: دولت ترامپ می‌خواهد با هماهنگی اسرائیل و متحدانش در خلیج فارس، «سیل تحریم‌های جدید» علیه ایران را اعلام کند. این موضوع در دستور کار دیدار وزیر امور خارجه ایالات متحده با همتای فرانسوی‌اش در روز دوشنبه قرار خواهد گرفت.
اگر چه تلاش‌های پاریس برای بازگشت ایالات متحده به توافق برجام در آن زمان محسوس نبود اما در حدود دو سال اخیر، مکرون بارها و در جریان نشست‌ها و گفت و گوهای مختلف با دونالد ترامپ از یک سو و از سوی دیگر تهران شتاب بیشتری به تلاش‌های میاجیگرایانه خود میان دو طرف داد.
اکنون و به دنبال تماس تلفنی رئیس دولت فرانسه و منتخب مردم آمریکا در انتخابات اخیر انتظار می‌رود توافق هستهای ایران در مسیری به زعم بایدن «مسیر معتبر» پیش برود.
از آنجایی که پمپئو قرار است در روز دوشنبه با امانوئل مکرون دیدار کند، دفتر ریاست جمهوری فرانسه در بیانیه ای اعلام کرد که این دیدار با شفافیت کامل به تیم بایدن رییس جمهوری منتخب آمریکا گزارش می شود.
دیدگاه تان را بنویسید