ایسنا/ واکسن آسترازنکا یکی از واکسن‌های کووید-۱۹ است که تایید اضطراری توسط ۵۵ کشور را گرفته است. پژوهشگران کمیته کشوری ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹، در یک گزاره‌برگ تحقیقاتی، شواهد به‌دست آمده در مورد واکسن آسترازنکا را بررسی کردند و مشخص شد که مزایای این واکسن بسیار بیشتر از خطرات احتمالی، اندک و غیر قطعی آن است.

واکسن «آسترازنکا» تا چه اندازه قابل اعتماد است؟
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:


اقداماتی که در گذشته برای تهیه واکسن علیه بیماری‌های کروناویروسی مانند SARS و MERS انجام شده بود، اطلاعاتی را در اختیار ساختار و عملکرد کروناویروس‌ها در اختیار پژوهشگران قرار داده بود و این اطلاعات به آن‌ها کمک کرد تا با سرعتی بالاتر از حد معمول، واکسن‌هایی متعدد و نوآورانه برای مقابله با کووید-۱۹ طراحی و تولید کنند.

در این گزارش آمده است که تا تاریخ ۲۰ آوریل ۲۰۲۱ (۳۱ فروردین ۱۴۰۰) تعداد ۸۸ واکسن پیشنهادی در دنیا در مرحله کارآزمایی بالینی هستند. ۵ واکسن در فازهای اول و دوم، ۲۸ واکسن در فازهای دوم و سوم و شش واکسن در فاز چهارم هستند. در فاز سوم چندین واکسن دارای تاثیر ۹۵ درصدی در جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ بوده‌اند.

واکسن آسترازنکا با همکاری دانشگاه آکسفورد و شرکت انگلستانی-سوئدی آسترازنکا تولید می‌شود. این واکسن در کشورهای کره جنوبی و هند نیز تولید می‌شود. فاز سوم این واکسن که مهم‌ترین مرحله آزمایشی است با مشارکت چند هزار نفر در کشورهای مختلف انجام شده‌است.

انگلستان و آرژانتین اولین کشورهایی بودند که در تاریخ ۳۰ دسامبر به واکسن آسترازنکا مجوز تزریق اضطراری دادند و از آن زمان تعداد دیگری از کشورها نیز این کار را انجام دادند. در ۱۶ فوریه نیز سازمان جهانی بهداشت واکسن را برای استفاده اضطراری در بزرگسالان ۱۸ سال و بالاتر توصیه کرد. در مارس نیز کوواکس تحویل میلیون‌ها دوز از این واکسن را به کشورهای با درآمد کم و متوسط آغاز کرد.

نتایج تحلیل موقت کارآزمایی بالینی که با بیش از ۳۲ هزار شرکت‌کننده در ایالات متحده آمریکا انجام شد، نشان داد که این واکسن به میزان ۷۹ درصد در برابر عفونت‌های علامت‌دار کووید-۱۹، ۱۰۰ درصد در برابر بیماری شدید و بستری شدن در بیمارستان و ۸۰ درصد در شرکت‌کنندگان ۶۵ سال به بالا اثربخشی داشته است که بیشتر از اثربخشی گزارش‌شده در مطالعات قبلی است.

پس از این‌که میلیون‌ها نفر واکسن را دریافت کردند،‌ نگرانی‌های جدیدی ایجاد شد. در تاریخ ۱۵ آوریل دانمارک استفاده از واکسن را متوقف کرد. همچنین تعدادی از کشورهای اروپایی و سایر کشورها، پس از گزارش ایجاد لخته خون در تعدادی از استفاده‌کنندان واکسن، استفاده از این واکسن را متوقف کردند. اما آژانس دارویی اروپا این موارد را بررسی کرد و تشخیص داد که واکسن ایمن بوده است و هیچ دلیلی وجود ندارد که ثابت کند واکسیناسیون باعث ایجاد این شرایط شده باشد.

طبق گفته عالی‌ترین رگولاتوری دارو در اروپا؛ تشکیل لخته خون در اثر واکسن اتفاق بسیار نادری است و بر اساس شواهد، فواید واکسن بیشتر از خطر عوارض جانبی آن است.

پس از این گزارشات، فرانسه برای افراد ۵۵ سال و بالاتر تزریق واکسن آسترازنکار را از سر گرفت. در تحقیقی که توسط دو نهاد نظارتی انگلستان و اروپا انجام‌شده، عوارض تزریق واکسن آسترازنکا نادر و یک مورد لخته خونی در هر ۲۵۰ هزار نفر و یک مرگ در یک میلیون نفر بوده است. همچنین در این مطالعه میزان فواید واکسن در برابر خطر آن محاسبه شد و نتایج نشان داد که فواید واکسیناسیون این واکسن بیشتر از خطرات آن است.

پژوهشگران کمیته کشوری تحقیقات کووید -۱۹ می‌گویند که تا ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ در ۵۵ کشور دنیا واکسن آسترازنکا مجوز مصرف دارد و مصرف آن نیز استمرار دارد. به همین دلیل علی‌رغم این‌که شک و تردید اندکی نسبت به عارضه بسیار نادر ایجاد لخته خون وجود دارد؛ واکسیناسیون با این واکسن مزایای فراوانی دارد و باعث جلوگیری از بیماری و بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه و کاهش چرخه ویروس در جامعه با افزایش افراد ایمن می‌شود. بنابر این؛ مصرف و مزایای این واکسن بسیار بیشتر از خطرات احتمالی، اندک و غیر قطعی آن است.