پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

دونالد‌ ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با تعیین یک مهلت ۱۲۰‌روزه به کنگره ایالات متحده و اتحادیه اروپا خواستار بازنگری در برجام و اصلاح آنچه «ایرادهای» این توافق اتمی ‎نامیده است، شد. از طرفی مقامات اروپایی و رسانه‌ها مدعی شدند که بین ایران، فرانسه، انگلیس و آلمان توافق شده مذاکراتی درباره برنامه موشکی ایران خارج از برجام انجام شده است. اما سید‌عباس عراقچی، معاون ظریف خبر منتشرشده در رسانه‌ها مبنی بر اینکه ایران با کشورهای غربی درباره مسائل موشکی مذاکره کرده، را رد کرد و گفت این خبر صحت ندارد. درواقع باید گفت گفت‌وگویی صورت گرفته است که یکی از بحث‎هایی هم که در آن مطرح‌شده موضوع موشکی است. طرف ایرانی هم متقابلا در بحث و گفتگوی مطرح شده پاسخ‎ها و استدلال‎های خودش را بیان ‌کرده  است. اما این گفت‌وگو به این معنا نیست که طرفین در بحث موشکی وارد جزییات شدند. در حقیقت این مباحثه در این حد بود که ایران در برد 200 کیلومتر به بالا هیچ فعالیتی ندارد؛ باید توجه داشت اساسا بحث موشکی در برجام موضوعیتی ندارد و موضوع موشکی یک مساله دفاعی برای ایران است. شاید برداشت طرف خارجی از این گفت‌وگو، مذاکره موشکی باشد، اما طرف ایرانی هم اظهار می‎دارد که مذاکرات در این جهت که ایران در بحث دفاعی و موشکی کوتاه بیاید نبوده است. ضمن اینکه در آینده هم ممکن است این بحث‎ها ادامه پیدا کند‌ کمااینکه مقامات نظامی ‎ایران هم اعلام کردند که ما در رابطه با بحث موشکی تلاشی برای برد بالای ‌دوهزار کیلومتر نخواهیم داشت و اگر این موضوع مورد مذاکره قرار گیرد نشان از این نیست که ایران در موضع دفاعی و موشکی‌اش کوتاه آمده است.

 در گفت‌وگو با طرف فرانسوی یکی از موضوعات مساله موشکی است و مساله دیگر بحث منطقه است. به‌عنوان مثال آنها می‎گویند ایران در عراق و سوریه حضور نداشته باشد، این در حالی است که ایران نقش ثبات‌دهنده در سوریه و عراق دارد و در مبارزه با تروریسم نیز نقش فعالی دارد. از‌این رو ایران در مذاکرات و نشست‎هایی که دارد، باید از مسائلی از قبیل ادعای نقش ‌بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه ابهام‌زدایی کند. زیرا ایران هر بار که به دعوت دولت‎های منطقه به‌عنوان مستشار پاسخ مثبت داده، به حاکمیت آن دولت‎ها و مبارزه با تروریسم کمک کرده است. بنابراین در درجه اول در پاسخ به ادعاهای طرف مقابل، ایران باید دلایل خود را مثلا از حضور در منطقه توضیح دهد. در درجه دوم آنها درخواست‎هایی دارند مبنی بر اینکه ایران مبارزه با تروریسم را به آنها واگذار کند، این در حالی است که اروپایی‎ها حتی نتوانستند اقدامات تروریستی در کشور خودشان را هم کنترل کنند. بنابراین ایران در مقابل این درخواست آنها بیان می‎دارد که امنیت ایران به این مساله گره خورده، ضمن اینکه اقدامش رسمی‎ و به دعوت آنها‌ست. در باب مساله موشکی هم ایران در مذاکرات همواره تاکید کرده که برد موشک‎هایش زیر دوهزار کیلومتر است و شک‌و‌تردیدی که آنها دارند، مساله‌ای است که خودشان باید به فکر راه چاره‌ای برایش باشند و ایران بیش از این نمی‎تواند کاری کند. از طرفی اگر آنها بخواهند ایران به‌طور کلی برنامه موشکی‌اش را تعطیل کند، خواسته‌ای نامعقول و نابجا را مطرح می‎کنند. در شرایط کنونی در کشورهای منطقه، برد موشک‌های عربستان بالای دوهزار کیلومتر است و موشک‎های قاره‌پیما با برد بالا را از چین خریداری کرده است؛ این در حالی‌ است که ایران با تجربه جنگ با عراق این حق طبیعی‌اش است که خود را در محدوده مجاز به تنها سلاح دفاعی‌اش یعنی موشک مجهز کند. بنابراین کشورهای غربی وقتی این ادعا را برای یک کشور بزرگ در منطقه‌ای متشنج مطرح می‎کنند، باید بتوانند با استدلال از ادعای خودشان دفاع کنند. مثل این است که آنها بخواهند ایران اصلا غنی‌سازی نداشته باشد درحالی‌که امارات، ترکیه، مصر و پاکستان همگی دارند که اصلا و منطقا شدنی نیست؛ مساله موشکی نیز مانند همین موضوع است. بنابراین طبیعتا در باب این مساله صحبت شده است و ایران هم استدلال‎های خودش را مطرح کرده و بر‌اساس منافع خودش صحبت می‎کند. زیرا در مقطع کنونی که مساله برجام مرتبا مورد بحث و بررسی قرار می‎گیرد در کنارش موضوع موشکی نیز مطرح می‎شود. اما باتوجه به اینکه مساله موشکی مستقل از برجام است، ایران نیز این موضوع را گوشزد می‎کند و از منافعش به هر طریقی دفاع می‎کند که این نوع گفت‌وگو در همین سطح هم بحث و مذاکره نام می‎گیرد.

از طرف دیگر به نظر می‎رسد در هفته‎های اخیر مواضع اروپا با آمریکا در رابطه با موضوع موشکی و مسائل منطقه کمی‎ نزدیک شده است. استدلال اتحادیه هم این است که برای اینکه برجام پا‌برجا بماند، در رابطه با مسائل منطقه و موشکی به آمریکا نزدیک می‎شویم تا آمریکا فشارش را در مورد برجام کم کند. بنابراین امکان دارد در ماه‎های آینده اروپا با آمریکا همراهی کند. در این صورت به نظر می‌رسد که اگر ایران مطالبات آنها را در رابطه با مسائل موشکی و منطقه برآورده نکند، آنها هم از حجم معاملات اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران می‎کاهند. زیرا غرب این‌گونه ادعا می‎کند که این مسائل ارتباطی با توافق برجام ندارد و مرتبط با مباحث موشکی و دخالت‎های ایران در منطقه است که در این‌صورت آنها به زعم خودشان خدشه‌ای به برجام وارد نکرده‌اند. طبیعتا در همین راستا فعالیت‎هایی که آمریکایی‎ها انجام می‎دهند مانند سفر رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا به اروپا یا مایک پنس به اسرائیل و عربستان در راستای فشار بر ایران انجام می‎شود.

از‌این‌رو به نظر می‎رسد اروپاییان درحال مطرح‌کردن مسائل منطقه و موشکی هستند که امتیازاتی بگیرند و بتوانند‌ ترامپ را راضی کنند تا بعد از 120 روز از برجام خارج نشود. از طرف دیگر ایالات متحده و غرب با عربستان و برخی از کشورهای عربی هماهنگ هستند و در‌این‌میان منافعی هم دارند. مضاف بر اینکه باید بپذیریم حضور ایران در منطقه مانند سوریه و لبنان، اثر منفی بر نفوذ و حضور فرانسه می‎گذارد و یک رقابت ژئوپلیتیکی در‌می‎گیرد که ایران در این رقابت باید خیلی ظریف و هوشمندانه عمل کند. در‌این‌میان روسیه و چین به‌عنوان دیگر اعضای گروه ‌1+5اعلام کردند که مخالف اجرایی‌شدن شروط‌ ترامپ هستند و قاعدتا به نظر نمی‎رسد که با تحریم‎ها همراهی کنند. مگر اینکه آمریکا و اروپا مسائل موشکی و منطقه را به شورای امنیت بکشانند و روس‎ها مجبور باشند از دستور شورای امنیت اطاعت کنند‌ که این موضوع هم به ضرر روسیه است، زیرا مسکو و تهران در سوریه با همدیگر همکاری می‎کنند و طبیعتا مخالف اقدام آمریکا و اروپا هستند.