از شروط ایران برای مذاکره تا پایان امتیازگیری غربی‌ها

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: مذاکرات وین در شرایط در هشتم آذرماه آغاز می‌شود که ایران باتوجه به سابقه تاریک آمریکایی در برجام خواستار اخذ تضمینی محکم از سوی این کشور برای ادامه حضورش در برجام است. پس از تغییر دولت در آمریکا و با روی کار آمدن دونالد ترامپِ جمهوری‌خواه عملا مسیر اجرای برجام با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شد. ترامپ برجام را یک سند زیان‌آور برای آمریکا می‌دانست و تمام تلاش خود را به کار گرفت که هرچه سریع‌تر آمریکا از این توافق‌نامه بیرون آید که البته همین کار را هم کرد. بعد از خروج آمریکا از برجام این کشور تحریم‌های سنگینی علیه ایران وضع کرد و گرچه اروپایی‌ها مدعی بودند که جای خالی آمریکا در اجرای برجام را پر می‌کنند و اجازه نمی‌دهند تحریم‌ها اثری بر برجام داشته باشد اما عملا چنین نشد و اروپایی‌ها از ترس کاهش مبادلات تجاری‌شان با آمریکا از اجرای تعهدات برجامی‌شان سرباز زدند. برجام عملا با شکست مواجه شد و دولت وقت ایران هم کاری از دستش برنیامد؛ هرچند روحانی و یارانش در همان زمان هم خوش‌بین بودند که بتوانند برجام را پیش ببرند که البته این خوش‌بینی سرابی بیش نبود. تا آنکه ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری رأی نیاورد و با روی کار آمدن بایدن، دولت آمریکا در اختیار دموکرات‌ها قرار گرفت. بایدن از ابتدا خود را موافق از سرگیری مذاکرات می‌دانست اما مشخص بود که او نیز گرچه مانند ترامپ ضدبرجام نیست اما بنا دارد که به بهانه مذاکرات موضوعاتی فرابرجامی در مذاکرات هسته‌ای مطرح شود و به نوعی برای احیای برجام باز هم امتیازهای تازه‌ای در موضوعاتی دیگر و فرای برجا از ایران بگیرد اما گویا حالا که در آستانه دور تازه مذاکرات قرار گرفته‌ایم این هدف آمریکا چندان با واقعیت موجود هم‌خوانی ندارد؛ چنانکه به تازگی سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، گفت: «مسیر آمریکا برای بازگشت به برجام روشن است. باید بپذیرد به‌عنوان مقصر وضعیت فعلی از مسیری که رفته برمی‌گردند، تحریم‌هایی که اضافه کرد همه را یکجا و به صورت مؤثر بردارند و تضمین دهند هیچ دولتی در آمریکا مجدداً جهان و حقوق بین‌الملل را به سخره نخواهد گرفت و این شرایط را تکرار نخواهد کرد».

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در تماس تلفنی با لیز تراس، وزیر خارجه انگلیس درباره مسئولیت آمریکا در به وجود آمدن شرایط کنونی گفت که «برخی طرف‌ها نیز با مسئولیت‌ناپذیری و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، به بروز وضعیت فعلی دامن زده‌اند». او موفقیت مذاکرات در وین را به رفع تمامی تحریم‌ها، بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان، ارائه تضمین‌های لازم درباره اجرایی‌شدن نتایج گفت‌وگوها و راستی‌آزمایی اقدامات طرف مقابل، منوط دانست. او همچنین بیان کرد: «عادی‌سازی روابط تجاری با ایران یکی از تعهداتی بوده است که طرف مقابل در برجام پذیرفته است و این موضوع باید به نحو کاملی در مذاکرات وین محقق شود».

با این اوصاف به نظر می‌رسد که این‌بار و برخلاف مذاکرات در دوره دولت روحانی، غربی‌ها نمی‌توانند با ابزار مذاکره خواسته‌ها و امیال خود را بر ایران تحمیل کنند و گویا تا سه شرط مذکور محقق نشود، به نتیجه‌رسیدن مذاکرات بعید باشد.